در حقیقت سبك معماری كلیساهای جلفا برگرفته از سبك معماری سنتی ایرانی است. به همین خاطر میتوانید شاهد گنبدهایی باشید كه مشابه آنها را فقط در مساجد اصفهان میبینیم. همچنین نقاشیهایی روی دیوارهای داخلی كلیساهای جلفا كشیده شدهاند كه بر اساس سبك سنتی هستند. در میان این كلیساها، ناقوسهایی بزرگ وجود دارند. این ناقوسها زمانهای مشخصی به صدا در میآیند. جالب است بدانید كه هنوز هم برخی از این ناقوسها در محله جلفا اصهفان وجود دارند و هر روز به صدا در میآیند.
كلیسای وانك
كلیسای وانك را باید مهمترین و معروفترین كلیسا در محله جلفا اصفهان و حتی و یكی از معروف ترین كلیساهای ایران دانست. این كلیسا اولین كلیسای جامع ارامنه در محله جلفا اصفهان بود.
البته باید بدانید كه اهالی ارامنه این محله، كلیسای وانك را با نام كلیسای آمنا پركیچ میشناسند. كلیسای وانك حدود ۹هزار مترمربع مساحت دارد. حدود ۴هزار مترمربع آن را ساختمان و مابقی قسمتها را فضای سبز و حیاط تشكیل میدهد. این كلیسا در دوران شاه عباس دوم ساخته شده است.
در ساخت كلیسای وانك از معماری كلیسای سنت استپانوس معروف استفاده كردهاند كه در شهر جلفای كشور آذربایجان قرار دارد. این كلیسا دارای یك گنبد عظیم است. در ساخت این گنبد از سبك معماری سنتی ایرانی الهام گرفتهاند. در سقف بنای این كلیسا، نقوش بسیار ارزشمند و طلاكاریهایی بسیار زیبا دیده میشود. این نقوش، بسیار ارزشمند و زیبا هستند؛ به حدی كه وقتی وارد كلیسا میشوید، نمیتوانید چشم از آنها بردارید.
تمامی این نقوش با رنگ روغن و آب طلا طراحی شدهاند. این نقوش همگی نشاندهنده بخشهای مختلف زندگی حضرت مسیح هستند. بد نیست بدانید كه كنار هر بخش نقاشی، یك عدد نوشته شده است و میتوانید با دیدن عدد، به راهنمای كنار كلیسا مراجعه كرده و داستان نقاشی را متوجه شوید. پشت هر نقاشی یك داستان تاریخی و دینی نهفته است. بسیاری از داستانها از انجیل گرفته شدهاند. از ساختمان اصلی كلیسا كه خارج شوید، میتوانید از موزه كلیسای وانك دیدن كنید. در این موزه آثار بسیار ارزشمندی قرار دارند؛ پس بهتر است از تمامی آثار داخل موزه نیز دیدن كنید. در گوشهای از حیاط نیز یك مجسمه نمادین به چشم میخورد. این مجسمه نمادین یادگاری از نسلكشی ارامنه است.

كلیسای بیت لحم
كلیسای بیت لحم دومین كلیسای مهم محله جلفای اصفهان به حساب میآید. این كلیسا نیز در دوران صفویه ساخته شده است. از نظر معماری و ظاهری، كلیسای بیت لحم شباهت بیشتری به كلیساهای اروپایی دارد.
برخلاف كلیسای وانك كه دارای ظاهری آجری و ساده است، در طراحی نمای این كلیسا از سنگهای مرمر بسیار زیبا استفاده كردهاند. این كلیسا در سال ۱۶۲۸ میلادی بنا شد. یعنی بعد حدود ۲۵ سال سكونت ارامنه در محله جلفا اصفهان، این كلیسا را بنا كردند.
كلیسای بیت لحم در نزدیكی میدان جلفا اصفهان قرار دارد. همچنین این كلیسا دارای فاصله كمی از كلیساهای مریم مقدس و هاكوپ واقع شده است. پس میتوانید یك تیر و دو نشان بزنید. این كلیسای بزرگ به دست فردی با نام خواجه پطرس ولیجانیان ساخته شده است.
او یكی از تاجران و بازرگانان بزرگ ارامنه در دوران صفوی بود. جالب است بدانید كه آرامگاه برخی اعضای خانواده او به همراه خود خواجه پطرس در حیاط كلیسای بیت لحم قرار دارد.
كلیسای بیت لحم دارای نقاشیهای بسیار زیبایی در فضای داخلی است. همچنین میتوانید شاهد نقاشیهایی بسیار باشكوف در فضای بیرونی آن باشید. این كلیسا دارای گنبدی بسیار بزرگ و زیباست.
شاید برایتان جالب باشد بدانید كه كلیسای بیت لحم در لیست ۲۳ كلیسای زیبای جهان از نظر روزنامه دیلی تلگراف در سال ۲۰۱۶ محسوب شد. كلیسای بیت لحم جزو آثار ملی ایران است و ارزش تاریخی بسیاری دارد.
كلیسای مریم و هاكوپ
كلیسا مریم و هاكوپ از دیگر كلیساهای مهم محله جلفا اصفهان است كه حتماً باید از آن دیدن كنید. این كلیسا در محله جلفا نو اصهفان قرار دارد و قدمت آن به دوران صفویه باز میگردد. این كلیساها، یعنی كلیسای مریم و هاكوپ نیز جزو قدیمیترین كلیساهای این محله به حساب میآید.
این كلیسا در سال ۱۶۰۷ بنا شده است. یعنی میتوان گفت كه ارامنه به محض ورود به اصفهان و سكونت در محله جلفا، این كلیسا را بنا كردند. كلیسای مریم و هاكوپ مساحت بسیار كمی دارد. به همین خاطر پاسخگوی نیاز ارامنه منطقه نبود. از این رو كلیسای مریم مقدس در سال ۱۶۱۳ در نزدیكی این كلیسا بنا شد.
از نظر معماری، شباهت بسیاری بین كلیسای مریم و هاكوپ با كلیسای وانك وجود دارد. بهراحتی میتوان تأثیر معماری سنتی ایرانی را در ساخت این كلیساها مشاهده كرد. همچنین فضای داخلی هر دو كلیسا دارای تزئینات و نقاشیهای بسیار ارزشمند و زیبا است.
كلیسای سركیس
كلیسای سركیس محله جلفای اصفهان تنها كلیسایی است كه دو گنبد دارد. هر گنبد ۸نورگیر دارد و نور داخل كلیسا را تأمین میكنند. كلیسای سركیس در سال ۱۶۵۹ میلادی بنا شد؛ اما كلیسایی كه امروز با نام كلیسای سركیس میشناسیم، همان كلیسای قدیمی نیست. این كلیسا در سال ۱۸۵۰ ویران شد. پس از آن كلیسای دیگری را بنا كردند و سركیس نامیدند. این كلیسا بارها و بارها مرمت شده است. به همین خاطر بافتهای مختلف آن آسیب دیده هستند. با این حال كلیسای سركیس هنوز هم جزو زیباترین كلیساهای تمامی جلفا به حساب میآید.