تنگه واشی در موقعیت جغرافیاییN۳۵۵۲۲۲ E۵۲۴۳۳۷ در استان تهران واقع است. تنگه واشی یا تنگه ساواشی مكانی با جاذبههای گردشگری است كه در حدود ۱۵ كیلومتری شمال غربی شهرستان فیروزكوه قرار گرفته و با داشتن آب و هوای مناسب در تابستانها، میزبان جمعیت كثیری از مسافران و گردشگران میباشد. تنگه واشی به طول حدود ۳۰۰ متر و با دیوارههای صخرهای بلند به ارتفاع حدود ۱۰۰ متر محل عبور رودخانهای است كه از كوههای ساواشی سرچشمه میگیرد و از میان دشت میگذرد. در فصل تابستان كه آب به كمترین میزان خود میرسد، عمق آن به حدی است كه در برخی نقاط تا زیر زانوی شما را خیس نماید. یكی از مهمترین جذابیتهای این تنگه، همین عبور كل مسیر از میان آب است.
آشنایی با طبیعت جالب تنگه واشی
برای رفتن به تنگه ساواشی در كیلومتری ۲ جاده فیروزكوه ـ تهران، پس از ورود به یك جاده فرعی و طی حدود ۹ كیلومتر، روستای جلیزجند نمایان میگردد. این روستا در حاشیه یك دشت سرسبز با مزارع گندم و سیب زمینی و باغات مختلف بنا شده است.
بعد از عبور از روستا و طی حدود ۴ كیلومتر در جادهای كه میان دشت و در كنار جویهای پر از آب زلال، احداث شده، محل پیاده روی تنگه ساوشی شروع میشود. بعد از عبور از تنگه اول و گذر از دشتی زیبا، تنگه دوم قرار گرفته كه حدود ۲ كیلومتر با تنگه اولی فاصله دارد. این تنگه هم مانند تنگه اول چشمنواز است و از دیوارههای سنگی آن در نقاط مختلف چشمههای آب زلال و خنك به سمت پایین روان است.
تنگه واشی عمومی بوده و بازدید از آن رایگان است. در عین حال، مسافران و بازدیدكنندگان میبایست هزینههایی را برای پاركینگ (كه به صورت خصوصی اداره میشوند) پرداخت نمایند. ارایه سرویسهای بهداشتی در منطقه در حد ناباورانهای ضعیف است. میتوان ابراز داشت كه به لحاظ مدیریت شهری، منطقه به حال خود رها شده است! ریختن زباله از سوی بازدیدكنندگان نیز تصاویر ناخوشایندی را در كنار مناظر زیبای طبیعی به وجود آورده است. چنانچه مدیریتی سازگار با طبیعت، تاریخچه و نیاز بازدیدكنندگان در این منطقه اختیار میشد، جذابیتهای گردشگری آن دو چندان مینمود.
كتیبه
تنگه واشی علاوه بر طبیعت زیبا، دارای آثار تاریخی نیز هست. یكی از سه كتیبه معروف دوره قاجار در این تنگه واقع شده و دو كتیبه دیگر در چشمه علی شهر ری و تونل وانا در جاده هراز واقع شدهاند. هر سه این كتیبهها به دستور فتحعلی شاه قاجار حكاكی شدهاست. فتحعلی شاه كه دوران پیش از پادشاهی خویش را در شیراز گذرانده بود، با دیدن نقش برجستههای آن دیار، سه نفر به نامهای حجارباشی، نقاش باشی و معمار باشی را مسئول ساخت این سه كتبیه در تهران كرد.
كتیبه واقع در تنگه ساواشی دارای ابعاد شش در هفت متر است كه وقایع زمان فتحعلی شاه دور تا دور كتیبه روایت شدهاست. بزرگترین نقش برجسته این كتیبهها، نقش شكارگاه با تصویر اسب، نیزه و شكارهایش است كه در اطراف آن میتوان عباس میرزا، علی قلی میرزا و علی نقی میرزا پسران فتحعلی شاه و همچنین نوادگانش را در حال شكار دید. این كتیبه كه حدودا ۱۸۵ سالهاست به گونهای در دل كوه حك شده كه از بارش باران و تابش آفتاب در امان بودهاست اما صنعت گردشگری به آن آسیب وارد نمودهاست.
چند نكته برای بازدید از طبیعت تنگه واشی
• چنانچه به دنبال آرامش و سكوت هستید روزهای وسط هفته را برای رفتن انتخاب كنید اگر به دنبال هیاهو هیجان و شادی بودن با جمع هستید روزهای جمعه را به شما پیشنهاد میكنم تنگه واشی جایی است كه شلوغی شما را به هیجان میآورد و باعث آزار شما نخواهد شد.
• از پوشیدن دمپایی جدا خودداری كنید؛ چون شما بیشتر مسیر را در آب راه می روید، سنگهای نوك تیز باعث ایجاد خراش و یا درد در پای شما می شوند و احتمال لیز خوردن و افتادن نیز با دمپایی بیشتر است. پوشیدن یك كفش ورزشی برای طی این مسیر راحت تر است. دمپایی شما را پا برهنه به مقصد خواهد رساند. حتی كفش معمولی نیز برای این مسیر توصیه نمیشود. بهترین كفش برای این مسیر كفش اسپرتكس است. اسپرتكس ظاهری شبیه به كفش ورزشی دارد. اسپرتكس راه رفتن روی سنگ و كوه را آسانتر میكند. كف این كفش ها عاج دار است و امكان لیز خوردن نسبت به كفشهای دیگر كمتر است.
• تنگه واشی مكان مناسبی برای به همراه بردن كودكان به خصوص زیر هفت سال نیست. مسیر طولانی است مجبور می شوید بیشتر راه كودك را در آغوش بگیرید و در نتیجه خودتان هم خسته می شوید. حتی اگر خودتان بخواهید با بچه در بغل راه روید امكانپذیر نیست. زیرا سطح سنگها نسبتا لیز است و همین كه مراقب باشید خودتان سر نخورید و زمین نیافتید و باعث افتادن دیگران نشوید هنر كردید. چند اسب در ابتدای تنگه هستند كه صاحبان اسب برای عبور از هر تنگه پول دریافت می كنند. با این وجود باز هم توصیه می شود به كودكان و سالمندان خانواده خود لطف كنید و آنها را با خود نبرید. اكثر افراد هنگام پیمایش تنگه جیغ می كشند. سر و صدا و جیغ، اسبها را به شدت می ترساند. بعضی از آقایون نامحترم هم هنگامی كه اسب از كنار آنها رد می شود محكم به اسب می زنند و اسب بیچاره هم می پرد و در یكی از این تكانها ممكن است فرد سواره از روی اسب بیافتد.
• حتما یك یا دو شیشه كوچك آب معدنی به همراه داشته باشید.
• توصیه می كنم حتما تنگه دوم را ببینید و مسیر را تا رسیدن به آبشار ادامه دهید. شما میتوانید به پشت آبشار بروید ایستادن پشت آبشار هم تجربه زیبایی است.
• به دلیل عدم آفتابگیری تنگه ها آب سرد است. بهترین زمان برای طی این مسیر مرداد ماه است. عمق آب در فصل بهار و پاییز معمولا زیاد است و بدون كمك چهارپایان امكان عبور از تنگه نیست.
• در پایان خواهش میكنم حتما هنگام رفتن به این مكان زیبا و بكر، كیسهای جهت ریختن زباله و بطری های خالی به همراه داشته باشید.