ریپورتاژ آگهی
آرامگاه سهراب فرزند رستم

آرامگاه سهراب فرزند رستم

یكی از این آثارسبزوار ، آرامگاه اسطوره ای سهراب فرزند رستم است كه داستان نبرد وی با پدر و شرح چگونگی مرگ غمناكش ، یكی از فصل های مهم و مشهور شاهنامه استاد سخن ، فردوسی است.
  • 1402/02/31
  • استان : خراسان رضوي
  • شهر : نيشابور
  • دسته : آرامگاه های ایران
آدرس : استان خراسان رضوی، شهرداری شهرستان سبزوار
تلفن : 66059000-021

یكی از این آثارسبزوار ، آرامگاه اسطوره ای سهراب فرزند رستم است كه داستان نبرد وی با پدر و شرح چگونگی مرگ غمناكش ، یكی از فصل های مهم و مشهور شاهنامه استاد سخن ، فردوسی است.
وجود آرامگاه سهراب پسر رستم شاهنامه در سبزوار ، به لحاظ رونق صنعت گردشگری و مطالعات تاریخی موضوع با اهمیتی است كه متأسفانه شاید بسیاری از ساكنان بومی سبزوار نیز از آن اطلاعی نداشته باشند. و شهرداری و اداره میراث فرهنگی و سایر نهادهای مربوطه كار خود را در معرفی این بنای مشهور درست ا نجام نداده است.
میدان مبارزه رستم و سهراب به دژسپید معروف بوده و به استناد كتب گوناگون ایران شناسی در مركز شهر سبزوار قرار داشته است. این میدان در جنب ارگ حكومتی سابق و شهرداری فعلی این شهر واقع شده و در باور مردمان این دیار مقبره اسطوره ای سهراب نیز در آن قرار دارد. در مورد میدان دژ سپید و وقوع رزم رستم و سهراب در این محل حداقل 30 مدرك معتبر تاریخی وجود دارد. چون مشابهت ‌هایی بین محل نبرد رستم و سهراب در شاهنامه و اسامی ‌محل‌هایی چون سمنگان در نزدیكی اسفراین (كه طبق شاهنامه، سهراب از آن جا عازم میدان نبرد میشود) وجود دارد، میتوان پذیرفت كه نبرد همین حوالی اتفاق افتاده است. به نظر می رسد واقع شدن رزم رستم و سهراب در سبزوار همانند بسیاری حوادث دیگری است كه ریشه در گذشته های بسیار دور دارد كه مردم آن را سینه به سینه نقل كرده و مورخانی آن را ثبت و ماندگار كرده اند. در سومین دوره شورای اسلامی سبزوار پروژه ای تحت عنوان 'رستم و سهراب' برای احیای این محل مصوب شده است.

به همین خاطر اینك در اینجا قصد داریم به معرفی بیشتر محل آرامگاه سهراب در سبزوار بپردازیم :
مردم سبزوار معتقدند جنگ ایرانیان و تورانیان در حوالی سبزوار اتفاق افتاده است . همینطور معتقدند قبر سهراب در این شهر و در محل فعلی شهرداری سبزوار قرار داشته است. كلاه خود و زرهی در اینجا كشف شده كه به موزه آستان قدس رضوی تحویل گردیده و شهرداری سبزوار در حال حاضر بنای یادبودی بر آن نهاده است. هرچند بسیاری داستان رستم و سهراب را اثری اساطیری می دانند.
كتاب عارف دیهیم دار نوشته جیمز داون انگلیسی هم كه از جمله اولین كتب مستشرقین در باب فرهنگ وتاریخ و ادب اجتماعی ایرانیان بوده و تألیف آن به حدود 505 سال قبل باز می گردد ، در خصوص سفر شاه اسماعیل صفوی به سبزوار و مواجهه مردم با وی در این مورد می نویسد : ... شاه اسماعیل كه علاقه داشت مردم ایران شاهنامه خوان شوند ، از دعوت مردم سبزوار به دیدن نمایش صحنه جنگ رستم و سهراب و خوب و روان بیان كردن آنها تعجب كرد . در جواب به وی گفتند جای شگفتی نیست زیرا كه مردم این شهر ، حتی  قبل از اینكه فردوسی شاهنامه را بسراید از چگونگی جنگ رستم و سهراب اطلاع داشتند ، و این روایت سینه به سینه نقل شده و در این شهر همه از این روایت آگاه بودند.

در تكمیل این مطلب كه در مورد آرامگاه اسطوره ای سهراب در سبزوار بود ، باید این مطلب را نیز افزود كه وجود برخی محلات و نام های قدیمی و روایت های رایج بین مردم نیز نشان از آن دارد كه جنگ رستم و سهراب واقعاً در منطقه سبزوار اتفاق افتاده است. یكی از این موارد وجود محله ای به نام میدان دیو سپید در سبزوار و در نزدیكی محل آرامگاه سهراب است.
در مورد میدان دیو سپید منابع تاریخی چنین نوشته اند :
این میدان در مدخل ورودی شمال شهر و در ضلع جنوبی دروازه ی ارگ قرار داشته ، سابقاً در اعیاد و جشن ها ، محل كشتی جوان ها بوده است و مردم برای تماشا در اطراف این میدان جمع می شده اند.قبر اسطوره ای سهراب در جنوب شرق آن قرار دارد . گفته می شود ، محل رزم وی با گُرد آفرید (زن داور ناحیه بیهق) و رستم بوده است.

'آرامگاه اسطوره ای سهراب' محلی واقع در محوطه پاركینگ شهرداری سبزوار است.

درباره سبزوار
سبزوار به شهر دیرینه های پایدار معروف است . این نام به خوبی اشاره به تاریخ كهن سبزوار و آثار و ابنیه باستانی  و تاریخی فراوانی دارد كه از پس هزاران سال در این سرزمین پر رمز و راز به جای مانده اند. پس بی علت نیست كه عده ای سبزوار را موزه یادمان های هزاران ساله می دانند.
مطالعات و پژوهش های مختلف در باره تاریخ سبزوار ، قدمت این شهر كهن را تا حدود 6 هزار سال قبل ردیابی كرده اند.
به طوری كه كاوش های باستانشناسی در سال 87 در محوطه ای قدیمی واقع در مجاورت شهر سبزوار نشان داد ، كه اقوامی در بیش از 6 هزارسال قبل در این منطقه سكونت داشته اند.
طبیعیست كه شهری با این قدمت و این مقدار از پایداری در  طول هزاران سال قطعاً در دل خود مجموعه ای از رازهای باستانی است كه آثار تاریخی به جا مانده در این شهر هریك گوشه ای از این رازها را برای ما فاش می كنند. نام های بیهق و سربداران نیز دیگر اسامی مشهور این شهر در گذشته و امروز هستند.

شهر سبزوار با بسیاری از داستان های پهلوانی ایران باستان ارتباطی نزدیك دارد. چنانكه مدتها، میدان مركزی شهر به میدان دیو سفید معروف بود. در دوره های اسلامی، ولایت‌ بیهق دارای دو شهر سبزوار و خسروگرد بود. شهر سبزوار در حمله مغول به كلی ویران شد؛ لیكن به تدریج دوباره آباد گردید. تاریخ سبزوار با بیهق پیوند خورده‌است. حوادث تاریخی بی شماری در این شهر اتفاق افتاده است؛ از جمله در سال 737 ه. ق. این شهر پناهگاه و پایتخت سلسله سربداران شد. پس از حمله مغول به سلطنت خوارزمشاه به دلیل دلاوری مدافعان فدایی موسوم به سربداران، برای مدتی به نام سربداران نیز شناخته می‌شد. بعد از حكومت شیعی آل بویه حكومت شیعی بعدی در ایران به دست سربداران ایجاد گردید كه مدتها بر قسمتهایی از كشور حكومت نمودند و پایتخت این حكومت سبزوار بود.سبزوار سی و پنجمین شهر بزرگ ایران و یكی از سی و پنج پایتخت ایران از گذشته تا حال محسوب میگردد . شهر سبزوار به "دارالمؤمنین" نیز معروف بوده است. هنوز زخم ناشی از حمله مغولان به مردم این شهر التیام نیافته بود كه در زمان شاه عباس، بار دیگر، سبزوار زیر سم ستوران ازبك ‌ها ویران گشت و مردم آن قتل عام شدند. پس از این واقعه؛ این شهر كم كم رو به آبادانی گذاشت. دوره صفویان برای این شهر، شروع مرمت و بازسازی تاریخ گذشته بود. این شهر طی دهه های اخیر رونقی دوباره یافته و همچنان در حال توسعه و نوسازی است.

 

آرامگاه سهراب فرزند رستم-0OaT1YhM83