در انتهای یكی از دره های شمالی رشته كوه های بینالود، روستایی قرار دارد كه با وجود اقلیم مناسب و چشم انداز زیبا، غنای تاریخی آن به ارزش و اهمیت این منطقه كوهپایه ای افزوده است. روستای ازغد واقع در هفده كیلومتری جنوب شرقی طرقبه در مسیر مالرو نیشابور به توس قرار دارد. مهمترین و معتبرترین اثر تاریخی این روستا مسجد جامع ارزشمند آن است كه به تبعیت از ناهمواری های معابر روستا، با مصالح سنگ، ملاط گل و چوب ساخته شده است.
مسجد تاریخی ازغد كه در زمان تیموریان بنا شده قدمتی حدود ۱۲۶۰ سال دارد. مسجد جامع ازغد در سال ۸۳۳ (ه.ق) توسط فرد نیكوكاری به نام خواجه علی ازغدی بنا گردیده است. این بنا كه از دیدنی های اطراف مشهد به شمار می رود، در ابتدا بقعه ای بوده كه با گذر زمان به مسجد تبدیل گردیده است. فضای داخلی مسجد با وسعت ۱۴۴ متر مربع به صورت شبستانی است با دروازده ستون و در پشت دیوار جبهه غربی نیز اتاقی با زیر بنای ۷۲ متر شامل چهارستون چوبی وجود دارد. این بنا دارای یازده كتیبه است. این نوشته ها متعلق به دوره تیموری به تاریخ ۸۳۳ ق و عصر قاجار می باشند كه حكایت از مرمت بنا در این دوره دارد. این بنا دارای یازده كتیبه در ۳ نوع چوبی، سنگی و گچی است.از جمله نفیس ترین عنصر زینتی این مسجد كه از مهمترین دیدنی های منطقه است، در چوبی دو لنگه آن است كه آراسته به منبت كاری بسیار زیبا با طرح های اسلیمی به هم پیچیده در چهار قاب جداگانه است. جنس در از چوب گردو می باشد و سراسر آنرا نقش اسلیمی و كتیبه های حك شده پوشانیده و بر روی كتیبه ای در بالای در نوشته شده «هذا بقعه الشریف تمت صاحب الخیرات و المبرات خواجه علی ازغدی بسنه اربعه ثلاثین و معه» مضمون این كتیبه به صراحت اشاره به بقعه بودن این بنا دارد كه در پایان آن تاریخ ۸۳۳ قید شده است. این درب تاریخی در روز دوشنبه ۵ بهمن ۱۳۸۳ به سرقت رفت، ولی پس از پیگیری های گسترده مردم روستا و به تبع آن عملیات پلیسی، سارقان مجبور به رهاسازی آن در نزدیكی میدان قائم مشهد شدند.
جاذبه های منطقه
وجود گورستان تاریخی، سنگ نگاره های كنار رودخانه و سنگ نوشته های عبری دلیلی بر وجود این روستا در پیش از اسلام و قدمت هزاران ساله آن است. در مقابل مسجد، بنای قدیمی دیگری به چشم میخورد كه حمام قدیمی روستای ازغد می باشد.
مسیر دسترسی
برای رفتن به این روستای زیبا باید وارد جاده طرقبه شد. اواسط راه در سمت چپ جاده مسیری وجود دارد كه به خیابان امامزادگان یاسر و ناصر معروف است این جاده را باید پیش گرفت و پس از روستای حصار گلستان با رسیدن به دوراهی بین روستای ازغد و مایان راه سمت راست را طی كرده و پس از سپری كردن حدود ۱۲ كیلومتر به روستای تاریخی ازغد می رسیم.
