تپه حاجی فیروز تپه ایی تاریخی است كه قدمت آن به ۵۵۰۰ قبل از میلاد میرسد.این تپه در شهرستان نقده، بخش محمدیار، دهستان حسنلو، روستای حاجی فیروز واقع شده است.طبق حفای هایی كه در این منطقه صورت گرفته این تپه ۱۶ دوره تاریخی داشته و یازده مرحله ساختمان سازی را مشخص می كند.در این تپه بقایای چند ساختمان به چشم می خورد كه مستقل از یكدیگرند و نقشه آنها مربع شكل است.
واحدهای ساختمانی دارای اتاق های نشیمن، محل آماده سازی غذا و پخت و پز، انبارك های غذا و آذوقه و خمره های ذخیره بود. اجساد كودكان را هم معمولاً در زیر كف این قسمت دفن می كردند. دیوارها را معمولاً از چینه و در بعضی موارد از خشت هایی كه بدون قالب بود، می ساختند. سطوح دیوارها را گاهی با مخلوطی از كاهگل و گچ اندود كرده بودند.آثار گوناگون سنگی،گلی،استخوانی و صدفی در این منطقه كشف شده است.نقاشی ها روی آثار به دست آمده بیشتر روی سطح خارجی ظرف صورت میگرفته و به ندرت و به ندرت نمونه هایی دیده شده است كه سطح داخلی ظرف را نیز با نقاشی تزیین كرده بودند.عناصر نقشی كه استفاده میشد عبارتند از:انواع نقوش هندسی و خطی مانند جناقی ها، زیگزاگ ها، مثلث های سرو ته، نقوش درختی و نقطه چین ها.همچنین آثاری از حصیر و سبد بر روی دیوارها كشف شده است. سنت‌های تدفین در تپه حاجی‌فیروز بسیار متنوع است. در حالت نخست، مردگان را در جایی می‌نهاده‌اند تا پس از زائل شدن بدن، استخوان‌ها را در استخوان‌دان‌های كوچك گروهی كه در كف یا گوشه اطاق‌ها قرار داشتند، دفن كنند. در حالت دوم مردگان را بر شانة چپ و در حالی كه سر به طرف شمال بوده است، دفن می‌كرده‌اند. در حالت سوم مردگان را می‌سوزانده‌اند و استخوان‌های آنرا دفن می‌كرده‌اند.این اثر در تاریخ ۷ خرداد ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۲۹۰۸ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
