قویماق و قایقاناق از جمله غذاهای سنتی آذربایجان به حساب می آیند كه البته در بسیاری دیگراز مناطق ایران نیزپخت می شوند. این دو غذا به خاطر قرار گیری در زمره غذاهای شیرین در وعده صبحانه نیز صرف می شوند. وجود شیرینی و آرد در این غذا بر تبرك و خوش یمنی آن در اعتقادات مردم این دیار افزوده و موجب قرارگیری آن در جایگاه ممتازی از سنتها و رسوم آنان گشته است :
– در فولكلور آذری می توان انعكاسی از آن را یافت:مثلا 🙁 عزیزیم بیزه گه ل قوناق
/ سنه پیشیریم قایقاناق)
– در اكثر نقاط آذربایجان قویماق غذایی است كه بعد از روز اول زندگی زناشویی از طرف خانواده عروس به خانه زوج جوان برای میل در وعده صبحانه برده می شود
– در اكثر نقاط این خطه قویماق به عنوان اولین غذا بعد از زایمان محسوب می شود.
– نذر قویماق و سپس سفره قویماق كه تنها زنان حق استفاده از قویماق آن سفره را دارند از دیگر رسم های در ارتباط با این غذا است.(در باسمنج تبریز )
– قایقاناق در مراسم نوبارلیق به خانه نوعروس برده می شود(در عجبشیر)
– در كتاب شرح زندگی من ،عبدالله مستوفی در این خصوص می خوانیم :
– “كلثوم ننه گفته است اگر قندی را كه از این ساییدن (از ساییدن بر سر عروس و داماد در هنگام مراسم عقد)حاصل می شود مكایه شیرینی كاچی (قویماق) و قیقناق هدیه مادر زن در روز پاتختی كنند و داماد و عروس از آن بخورند ،عشق زن و شوهر به یكدیگر زیاد خواهد شد.این رسم امروز هم در عقد كنان برقرا است گو اینكه لامحاله كاچی و قیقناق در عروسی جوانهای متجدد منسوخ شده است.
مواد لازم:
۱عدد تخم مرغ
۱ قاشق مرباخوری آرد
مقدار خیلی كمی نمك
۱قاشق روغن مایع
گردو به مقدار لازم
هل و دارچین و زنجبیل یا هر مواد معطر دیگر
شیره انگور نصف استكان ( عسل یا شكر) ( مقدارش بسته به ذائقه هركسی فرق میكنه)
طرز تهیه:
تخم مرغ را با مقداری هل و نمك كامل هم میزنیم سپس آرد را اضافه كرده دوباره هم میزنیم تا زمانیكه گلوله های آرد باز شود . روغن را داغ كرده مواد را ته ماهیتابه پهن میكنیم یك طرف خاگینه كمی كه سرخ شد برش میگردونیم تا طرف دیگه كاملا سرخ شه در این میان نصف استكان شیره را با نصف استكان آب مخلوط میكنیم یك قاشقش رو روی خاگینه میریزیم بعد گردوی خرد شده به همراه مقداری زنجبیل و دارچین رو روی نصف خاگینه میریزیم یعنی به صورت نیم دایره سپس بقیه شیره رو میریزیم روی خاگینه و طرف خالی رو برمیگردونیم رو طرف پر رو حرارت ملایم تا حدی باید بمونه كه شیرش جذبش بشه بعد از خنك شدن قاچش كنین ( هم گرم خورده میشه هم سرد)
