كوه وشاق كه قلعه و محوطه تاریخی وشاق در دامنه و قله آن قرار دارد از ارتفاعات شمالی رشته كوه كركس و از شگفت انگیزترین و زیباترین موقعیت های طبیعی شهرستان نطنز است. قلعه وشاق برفراز یكی از ارتفاعات مشرف به روستای "اوره" قرار دارد و موقعیت آن طوری است كه دسترسی به بنای اصلی قلعه به سادگی میسر نیست. براساس شواهد و اسناد موجود، قلعه وشاق و بناهای پائین قلعه كه به دره ای موسوم به "روباه" ختم می شود، در سده هشتم هجری از اماكن معمور و مسكون بوده است. به توصیف حمدالله مستوفی درباره این قلعه از وقتی وشاق بر آنجا حاكم شد به قلعه وشاق معروف گشته است.
با توجه به وسعت چند هكتاری محوطه وشاق، یكی از بزرگترین پایگاه های فرقه اسماعیلیه در فلات مركزی ایران شناخته شده است. آثار این قلعه به صورت دیواره سنگی ممتد بر فراز یال كوه به طول چند كیلومتر به صورت منقطع از ابتدای دره سمت اوره آغاز و تا قله ادامه دارد. آثار برجهای دیدهبانی و سازههای سنگی به صورت پلان اتاق، اصطبل، آب انبار، آسیاب و كمینگاهها در نقاط مختلف این دره دیده میشود. پراكنش كاشی های فیروزه ای، زرین فام و لعابدار از جمله كاشی های فیروزه ای كتیبه دار و زرین فام بیانگر شاه نشین و مذهبی بودن قسمت فوقانی این كوه است كه در فرودست آن مراكز نظامی و سایر اقشار طبقاتی استقرار داشته اند. از نكات جالب بر فراز این كوه وجود سفال یا كاشی های با خطوط برجسته آبی سیر است كه احتمالاً بر پیشانی بنایی باشكوه نصب بوده است و این كتیبه به دو زبان فارسی و عربی است. با توجه به موقعیت ویژه این قلعه در دوره های مختلف تاریخی هم مأموران حكومتی، هم شورشیان و یاغیان و هم راهزنان می توانستند از این دژ استفاده كرده و به جز پناه گیری در آن، از اشراف این موقعیت بر دامنه ها و دشت وسیع پیش رو بهترین بهره را برده و هر حركتی را زیر نظر بگیرند و در موقعیتی مناسب كاروان های تجاری را غارت كنند و یا به دسته های نظامی حمله ور شوند. در زمانی كه این قلعه مسكونی بوده همه گونه لوازم زندگی در آنجا فراهم بوده چنانكه تا سه دهه گذشته آثار و علائم برخی از آنها مانند آسیاب بادی باقی مانده بود.
این قله در حدود ۱۰ كیلومتری غرب «نطنز» و مشرف بر جاده قدیم نطنز-كاشان، از فاصله ای بسیار دور خودنمایی می كند. راه دسترسی به این قلعه كه در راس صخره ای كله قندی بنا شده مقدور نبوده و ظاهراً با استفاده از طناب یا زنجیرهایی كه به میخ های ضخیم فولادی متصل بوده و بر سینه كش صخره كوبیده شده بود، به این قلعه رفت و آمد می كرده اند. برخی نیز می گویند برای رسیدن به بنای اصلی قلعه راهروی مخفی و تونلی وجود داشته كه به مرور بسته و گم شده است. در حال حاضر تنها مسیر ممكن به قلعه، دیواره صخره ای است كه در دوره اسماعیلیه به لحاظ دفاعی و برای سلب دسترسی مهاجمان به بخش اصلی، بخش زیادی از دیواره كوه را كنده و به صورت صاف در آورده اند. صعود به آن مستلزم دست به سنگ شدن و صخره نوردی است كه احتیاج به مهارت ویژه دارد و فقط برای كوهنوردان كارآزموده امكانپذیر است. این كوه از جانب شمال و غرب به كوشك و شكارگاه صفوی عباس آباد و از شرق نیز بر روستای اوره و شهر نطنز مشرف بوده و از جانب جنوب به كوه خدا كه خود یكی از جاذبه های منحصر به فرد طبیعی است مشرف می باشد.






