در محوطه تاریخی مدرسه اتابكی شهر سمیرم آبشار زیبایی به نام آبشار تَقَرچِه در میان صخره ها جا خوش كرده كه یكی از تفرجگاه های محبوب سمیرمی ها و از جاهای دیدنی استان اصفهان محسوب می شود. پاركی به همین نام نیز در كنار این آبشار باشكوه ساخته شده است. در قدیم در كنار این آبشار شبستان و بازاری نیز وجود داشته است؛ اما بعدها مدفون شده است. در ضلع شرقی این پارك و آبشار، آبشار دیگری به نام تنگ سیل وجود دارد كه به صورت پلكانی فرو می‌ر یزد و عصرها با درخشش ذرات آب در زیر انوار طلایی شاهد مناظر زیبایی هستیم. هر دو آبشار در فصل بهار در اوج زیبایی خود قرار دارند؛ اما در تابستان هم سرسبزی درختان چنار و بید زیبایی خاصی به آنها می بخشد. در زمستان هم سفیدی برف و قندیل های بلورین یخ باعث می شود شاهد پرده ای دیگر از زیبایی های این دو آبشار باشید. برای رسیدن به آبشار و پارك تقرچه، ابتدا باید خود را به محله قدیمی تقرچه برسانید و پس از آن باید كوچه و پس كوچه های تنگ این محله و مسیر خاكی نه چندان مناسب را پشت سر بگذارید.
آبشار و پارك كوهستانی تقرچه دارای درختان بلندی است كه سایه فراوان آنان می تواند گردشگران را از گرمای تابستان نجات دهد. وجود رودخانه و آبشارهای فصلی، پوشش گیاهی مناسب، غارها و پناهگاه های صخره ای با سازه آهك و همچنین آثار به جای مانده از آسیاب های سنگی قدیمی، معبد زرتشت كه در زمان حاضر به قدمگاه تبدیل شده و میل های سنگی زمان ساسانیان، حمام و مسجد ‘كمال الملك و وزیر سمیرمی’ دوره سلجوقی كه در بازسازی معاصر شكل قدیمی خود را از دست داده است از مكانهای تاریخی این منطقه است. ‘نارین قلعه’ نیز در محل فوقانی این مجموعه یكی از باستانی ترین مناطق شهرستان سمیرم را شكل داده است. آبشار ‘تنگ سیل’ نیز در قسمت شرق تقرچه واقع شده كه دور آنرا با سنگ و گچ پوشانده اند و امروزه به شكل یك اتاقك درآمده است.
آبشار و پارك كوهستانی تقرچه كه از هر طرف شهر به چشم می خورد در سینه كوهی با ارتفاع حدود ۷۰۰ متر قرار گرفته و با خود قسمتی از تاریخ سمیرم را یدك می كشد. گواه این ادعا دست كندها و دخمه های زیبایی است كه در دل كوه تراشیده شده تا در زمانهای دور خانه عده ای باشد. این مكان محل سكونت اقوام ‘كاسی ها’ و ‘اوراتورها’ بوده كه خانه های صخره ای در دل سنگ ها داشتند. تقرچه به گفته قدیمی ها بدلیل موقعیت عالی محل استقرار طایفه قراچه بوده و اسم آن از تخت قراچه آمده است. تخت قراچه (تخت سیاه) یعنی محلی كوچك با صخره هایی سخت كه قسمتی از پهنه سنگی كوه در میان محله های پایین سمیرم و محله قلعه در بلندای این شهر است. بقایای غارها و كنده كاری ها نشان می دهد كه این منطقه از گذشته سكونتگاه و بازاری مهم برای دامداران و كشاورزان منطقه بوده است.
تعدادی غار در شمال سكونتگاه تقرچه و در امتداد سمت چپ آبشار تنگ سیل در كنار یكدیگر قرار گرفته اند و منتظر مرمت و ساماندهی هستند. یكی از آنها بزرگتر است و كمتر تخریب شده است. سقف غار با دارها و تیرهای چوبی و خار و خاشاك و پوشیده شده و كف غار طبیعی و تغییری نكرده است. این غارهای باستانی درامتداد هم قراردارند و هر كدام به دیگری راه دارند. سمت چپ غار، چاله آتش دیده می شود و كمی جلوتر محفظه ای برای خروج هوا وجود داشته كه مسدود و تخریب شده است. ساكنان تقرچه به مرور زمان این محل را ترك كردند و دیگر از غارها و خانه های سنگی این منطقه استفاده نشد و خانه هایی از خشت و گل جای آنها را گرفت. در كنار آبشار تقرچه، آسیاب سنگی در حال تخریبی مشاهده می شود كه رو بروی همین غار قرار دارد. میل سنگی دوره ساسانی در بالای همین غار در كنار درختی كه به آبشار چسبیده قرار داشته كه در زمان حاضر به قسمت پایین آبشار سقوط كرده و خرد شده است. دكتر ‘واندربرگ’ اتریشی این میل ها را عكسبرداری و اندازه گیری كرده است. یكی از این میل ها، خط پهلوی ساسانی است كه هم اكنون در محوطه دانشگاه پیام نور سمیرم نصب شده است. در زمان سلطان ‘الجایتو’ در این محل تختی ساخته شده كه گویا همین تخت به قراچه معروف است. در زمان حاضر بقایای غارها و خانه های قدیمی از بین رفته را می توان مشاهده كرد. آسیاب آبی و نارین قلعه كه همچون حصاری در بالاترین نقطه این صخره دور تا دور آن را محصور كرده تقریبا در حال نابودی است.
