مردم كردستان به دلیل شیوه معیشت مبتنی بر دامداری، زراعت، باغداری، زنبورداری از گیاهان طبیعی خوراكی مانند قارچ، كرفس، ریواس، خوژه، گیلاغه، كنگر و… به هر دو صورت تازه و خشك كرده بسیار استفاده می كنند.
الگوهای غذایی و مواد تشكیل دهنده آن در میان كردها بسیار ساده و از موادی تشكیل می شود كه در دسترس خانوارها قرار دارد.
با توجه به كوهستانی بودن منطقه و وجود گیاه علفی ریواس در كوهستانهای استان كردستان می پردازیم به آموزش خورش ریواس و ارزش غذایی آن.
مواد لازم: (برای ۵ – ۴ نفر)
ریواس: نیم كیلو
گوشت گوسفندی: نیم كیلو
پیاز: ۲ عدد متوسط
نمك و ادویه: به مقدار لازم
سبزی: نعنا و جعفری مقداری
طرز تهیه:
گوشت را تمیز كرده، شسته، قطعه قطعه كنید و در كمی روغن سرخ كرده، به مدت یك ساعت با مقداری آب بپزید. سبزی ها را پاك كرده، شسته و ساطوری كنید.
برگ و پوست ریواس را گرفته و مغز آن را به تكه های كوچك خرد كنید.
پیاز را خرد كرده و در روغن سرخ كنید. سپس سبزی ها را داخل پیاز تفت دهید و ریواس را به آن افزوده، قدری تفت دهید. نمك، فلفل، ادویه را به خورش افزوده و مواد تفت داده شده را به گوشت اضافه كرده هم بزنید با حرارت ملایم بپزید تا بجوشد و جا بیفتد و روغن بیندازد. غذا آماده سرو می باشد.
ارزش تغذیه ای خورش ریواس
استفاده از گیاهان سبزینه دار و سبزی در غذاها از لحاظ ارزش آنتی اكسیدانی (ضد سرطانی) و وجود ویتامین ها و املاح مفید و ضروری برای بدن بسیار حائز اهمیت است.
از جمله ارزش غذایی ریواس میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
یك لیوان ریواس پخته شده دارای ۳۸۰ كیلو كالری انرژی است كه در این غذا با توجه به همراهی آن با گوشت، در كل دارای ۵۵۰ كیلو كالری انرژی می باشد.
همچنین ریواس (۱۰۰گرم) از لحاظ ارزش تغذیه ای شامل: پروتئین ۱ گرم، قند ۹۸ گرم، چربی (كم)، كلیسیم ۱۱۲ گرم، آهن ۱/۱ میلی گرم، ویتامین A ، ویتامین B، ویتامین C می باشد.
اثر غذایی و شفای ریواس
۱- خوردن ریواس برای رفع عطش و حرارت درونی، تقویت معده، رفع سستی و بیحالی بدن.
۲- برای بیماران تب دار و یا بی اشتها مفید است.
۳- خوردن ریواس به صورت خام با توجه به وجود ویتامین A برای تقویت بینایی چشم مفید است.
۴- خورن ریواس به صورت خام و حتی پخته (مانند آنچه از خورش ریواس) آموزش داده شد (برای اشخاصی كه دارای ناراحتی های عصبی، كم خوابی و حتی كودكان بیش فعال به دلیل وجود ویتامین B حائز اهمیت است.
توجه:
مصرف بیش از حد ریواس ممكن است موجب سوء هاضمه و دل درد گردد لذا در مصرف آن به صورت خام حد اعتدال رعایت گردد.