آسیاب ها معمولا به سه دسته آسیاب های پره ای، قاشقی و تنوره ای تقسیم می شوند كه در مناطق كویری معمولا آسیاب ها به شكل تنوره ای بوده است. آب از قنات هایی كه در مناطق كویری وجود داشته به تنوره آسیاب ها ریخته می شده و آب از یك سوراخ در پائین تنوره به پره های زیر سنگ ها برخورد و باعث چرخش سنگ رویی می شده است. در گذشته ۶ آسیاب آبی در شهر زواره فعال بود و با استفاده از آب قنات های این شهر، گندم و جو مردم به آرد تبدیل می شد. امروزه متاسفانه ۵ آسیاب تقریبا مخروبه شده یا از بین رفته اند كه یكی از این آسیاب های شش گانه، آسیاب «ششم» معروف به آسیاب «خان» به همت بخش خصوصی بازسازی و مرمت شده است.
این آسیاب از نادرترین آسیاب ها در ایران است كه شبیه این آسیاب در كل كشور با این ارتفاع تنوره و این حجم از ساختمان وجود ندارد. این آسیاب با زیربنای ۷۰۰ متر مرمت و روتق گرفته و از قنوات زواره آبگیری می شود. در گذشته به دلیل حجم زیاد آب این آسیاب دارای دو خروجی آب بوده است در حال حاضر یكی از خروج های آب این آسیاب به طول مسیر ۵۰۰ متر شامل ۱۳ میله چاه از عمق ۶ متر تا ۱ ونیم متر مرمت و بازسازی شده است. قدمت ساختمان اصلی آسیاب آبی ششم زواره كه در عمق ۱۰ متری زمین بنا شده به بیش از ۱۰۰۰ سال می رسد. كارشناسان قدمت قسمت های بعدی این آسیاب آبی را پیش از دوران صفویه می دانند. در بازسازی بزرگترین آسیاب آبی ایران قسمت هایی از سقف این بنا كه مربوط به هزار سال پیش است؛ حفظ شده است.
وجود قنات‌های زواره و جوی پر آب در گذشته سبب شده تا مردم این دیار در كنار جوی خروشان آب قنات‌ها، اقدام به ساخت و راه اندازی شش آسیاب آبی نمایند. وجود این آسیاب ها در نزدیك هم حكایت از استقرار جمعیت زیاد و رونق كسب و كار در این منطقه در گذشته به مركزیت شهر زواره دارد، زیرا فاصله آسیاب آبی اول تا آسیاب آبی ششم كمتر از ۴ كیلومتر است و بین این دو آسیاب آبی ۴ آسیاب آبی دیگر هم فعالیت داشته اند. از ۶ آسیاب آبی شهر تاریخی زواره ۳ آسیاب به كلی تخریب شده كه به دلیل توسعه شهر زواره، آسیاب های اول و دوم در محدوده شهر قرار گرفته و بر بقایای این دو آسیاب ساختمان های مسكونی و تجاری ساخته شده است. هم اكنون بقایای آسیاب های سوم و چهارم در دو طرف میدان ورودی شهر زواره میدان امام حسین علیه السلام خودنمایی می كند كه قابل احیا و بازسازی هستند. آسیاب آبی پنجم نیز به دلیل تغییر مسیر جاده زواره به اردستان در سالهای گذشته به كلی تخریب شد. آخرین آسیاب آبی زواره كه ششمین آسیاب محسوب می شود به آسیاب خان معروف است و هم اكنون در فاصله یك كیلومتری محدوده فعلی شهر زواره واقع شده كه به عنوان بزرگترین آسیاب آبی ایران بازسازی شده است. آسیاب های آبی زواره روزگاری رونق داشته و افراد زیادی از طریق آن امرار معاش می كرده اند. این آسیاب ها علاوه بر مكانی اقتصادی، محلی برای استراحت مسافرانی بوده كه با پای پیاده از زواره به اردستان یا بالعكس در این مسیر تردد می كرده اند و محلی برای تفریح مردم این شهر به ویژه جوانان نیز بوده است.
