«آرامگاه سرداران مكری»، یكی از جاذبه های تاریخی در شهرستان بوكان است كه در داخل پارك عمومی ملت این شهرستان قرار گرفته است. بنایی كهن و متعلق به حكومت قاجار كه در گویش كردی به «گومبه زی سردار» شهرت دارد. علت شهرت این بقعه تاریخی به سرداران مكری، مدفون شدن خاندان مكری از جمله «محمد حسین خان مكری»، «قاضی حسین مكری» و «علی خان مكری»، در كنار جمع دیگری از مشاهیر و بزرگان بوكان، در این مكان است. این مقبره محل دفن خانواده «عزیز خان مكری» داماد امیركبیر و فرمانده كل قشون ناصرالدین شاه بوده است. مقبره خود سردار عزیزخان مكری در رواق پایین پا مقبره سید حمزه در پارك مقبرة الشعرا تبریز قرار دارد.
ویژگیهای معماری
مجموعه شامل یك حیاط كوچك در ضلع جنوبی و ساختمان مقبره با معماری سنتی است. پلان گنبد خانه با الگوی چلیپا بنا شده است و در ورودی ضلع جنوبی، ایوانی با دو ستون سنگی دیده می شود. از مهم ترین عناصر تزئینی آرامگاه می توان به آجركاری به شیوه خفته راسته اشاره كرد. مقبره بنایی مستطیل شكل به ابعاد تقریبی ۱۳در ۱۵ متر و مساحت مقبره در حدود ۱۹۸ متر مربع بوده و دارای یك گنبد مركزی ایوان دار است كه برای اجرای گوشه سازی گنبد از روش طاق بند استفاده شده است. پلان گنبد خانه با الگوی چلیپا بنا شده و دارای شاه نشین است و مصالح بكار رفته در بنا در قسمت پی از سنگ لاشه به صورت تفلیسی و دیوارها و گنبد و طاق ها از آجر چهارگوش می باشد، در ضلع جنوبی كه ورودی بنا راتشكیل می دهد، ایوانی با دو ستون سنگی قرار گرفته كه زیبایی خاصی به مجموعه داده و با الگوی سه دری ساخته شده است. از مهم ترین عناصر تزیینی این بنا آجركاری به شیوه خفته راسته است كه تمامی فضاها و عناصر در هماهنگی با یكدیگر قرار گرفته اند و تنها ناهماهنگی كه این در بنا وجود دارد و می توان به آن اشاره كرد این است كه فضای گنبد خانه دارای یك نورگیر وسیع در نمای اصلی بنا است كه فاقد تقارن و تعادل در نما است.
