تالاب قوری گئول

تالاب قوریگئول در موقعیت جغرافیایی N3754 E4642 در استان آذربایجان شرقی واقع است. این تالاب در ۱۸ كیلومترى شمال باخترى بستان‎آباد تبریز قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۸۹۰ متر است. این تالاب از نوع تالاب های دایمی آب شیرین بوده و منبع تامین آب آن نزولات آسمانی، چشمه و جریان های كوچك آب پس از ذوب شدن برف ها است و رودخانه ای به تالاب وارد نمی شود.

 

این دریاچه در میان مردم محل به نام قوری گئول (تالاب خشك) معروف است اما بعضی آن را دوری گئول (تالاب آب زلال) و برخی قویل گئول (تالاب و گودال ژرف و عمیق) می نامند. شاید این نام مصداق بیشتری داشته باشد. درازا و پهنای قوری گئول، ۴ كیلومتر و مساحت آن ۱۶ كیلومتر مربع است و ژرفای این دریاچه كه تمام سال آب دارد در عمیق ترین نقطه به ۱۳ متر می رسد. آب این دریاچه شیرین و در صورت تصفیه قابل شرب می باشد. در حال حاضر این آب برای آبیاری كشتزارهای روستاهای پیرامون دریاچه یعنی روستاهای ارشتناب، امناب و یوسف آباد، نیز به مصرف می رسد.

 

اطراف دریاچه را مرتع، چمنزارها، مزارع و كشتزارهای متعددی فراگرفته و به علت وجود هوای مطبوع در تابستانها، یكی از مراكز استراحت و تفریح مردم تبریز می باشد. قوریری گئول كه امروز در ردیف آبهای راكد آذربایجان است، دارای قدمتی تاریخی می باشد.

 

تالاب قوری گئول یكی از منابع زیست محیطی بسیار مهم استان می باشد كه به عنوان یكی از تالابهای بین المللی حفاظت شده كشور به ثبت رسیده است . این تالاب برای بسیاری از پرندگان مهاجر از نظر زیستگاهی حائزاهمیت بین المللی است . لذا حفاظت از آن به عنوان یك هدف اصلی امری اجتناب ناپذیر مدنظر قرار گرفته است . دریاچه قوری گئول باتوجه به دارابودن قابلیتهای مختلف می تواند دربرگیرنده اهدافی چون حفاظت از تنوع زیستی ، آموزش ، تحقیقات واكوتوریسم باشد. البته برای استفاده بهینه از شرایط طبیعی ونیز گردشگری ، تفرجگاهی در جنب این تالاب احداث شده ودر خدمت مسافران است . از كمپ گردشگری مجاور گوری گل برای برگزاری اردو های تابستانی دانش آموزی نیز استفاده می شود. بااین حال باید گفت بهره وری پایدار از این تالاب متضمن استفاده بهینه از آن برای جلوگیری از هرگونه تعارض وتضمین موجودیت ارزشهای دریاچه است .

 

تالاب قوری گئول جزوتالاب های بین المللی ثبت شده دركنوانسیون رامسرمی باشد كه برای شماری از پرندگان مهاجرآبزی وحمایت شده ازنظرزیستگاهی حایزاهمیت ملی وبین المللی است. تالاب قوری گئول سه دهه قبل به عنوان تالاب بین المللی دركنوانسیون رامسربه ثبت رسیده و در سال ۷۳ به عنوان منطقه شكارممنوع تصویب شده است. تالاب بین المللی قوری گئول دردهه های قبل محل عبور و زیستگاه قوچ ومیش ارمنی به عنوان یكی ازگونه های نادربوده ولی به دلیل توسعه شهری وایجاد صنایع، این ویژگی ازدست رفته است. ازحیات وحش تالاب قوری گئول درزمان حاضرمی توان به پستاندارانی چون “جربیل ایرانی” ، موش كشتزار، موش مغان، گرگ، روباه وسمورسنگی اشاره كرد. حدود 92گونه پرنده نیزدرتالاب بین المللی قوری گئول شناسایی شده كه می توان ازاردك سرسفید، اردك مرمری، اردك بلوطی به عنوان برخی ازآنها یاد كرد كه درردیف گونه های جانوری درحال تهدید به انقراض تلقی می شوند و تحت حفاظت قراردارند.

 

این تالاب یكی از مكان های جوجه آوری اردك سفید در كشور است.كشیم گردن سیاه و كشیم بزرگ و آنقوت نیز در فصل بهار و تابستان در این تالاب مشاهده می شوند.حدود 36 گونه پرنده در این تالاب جوجه آوری دارند كه این یك امكان فوق العاده برای عكاسی از پرندگان به همراه جوجه هایشان است. بهترین فصل برای عكاسی در این تالاب از نیمه های اردیبهشت تا اواخر مردادماه است.

 

از خزندگان تالاب می‌توان به مارمولكهای تالاب قوریگئول و مارها و گرزه مار و مار پلنگی و كور مار و مار چلیپر اشاره كرد.

 

دوزیستان تالاب شامل pelobates syriacus و قورباغه bufo viridis و قورباغهhyla savignyi و قورباغه rana ridibunda و قورباغه rana camerani اشاره نمود و ماهی تالاب و ماهی كپور معمولی یا cyprinus carpio می‌باشد.

 

ویژگی گیاهی:

بیش از ۲۸۰ گونه گیاهی درتالاب بین المللی قوری گئول تشخیص داده شده كه ۸۹ درصد آن درحوزه تالاب روییده و بقیه را گیاهان آبزی و نیمه آبزی تالاب و حوزه بلافصل آن تشكیل می دهند.

 

گیاهان غوطه وردرآب تالاب به عنوان یكی ازجذاب ترین بخش ها نیزشامل گونه هایی چون بارهنگ آبی، آلاله آبی، قوشاب شانه ای، انواع جلبك وفیتوپلانكتون می باشند. اهمیت تالاب بین المللی قوری گئول ازمنظرگردشگری طبیعت به اندازه ای واضح است كه دراوایل سال ۱۳۸۴ طرح اولیه “ تعیین مناطق گردشگری” آن تدوین شد. دراین طرح تصریح شده است: با توجه به چشم انداززیبای طبیعت تالاب درصورت فراهم ساختن زیرساخت های مناسب تقاضا برای تفرج درمنطقه به طورفزاینده ای افزایش خواهد یافت.

 

منطقه مجاور تالاب شامل استپهای نیمه خشك، سكونتهای كوچك و زمینهای كشاورزی است. تالاب قوری گئول ،جزو تالابهای یوتروفیك با بار تولیدی بالا است .

 

 

شناسایی ۲۸۰ گونه آبزی درحوزه آبریز، ۱۱۱ گونه جانورشامل ۹۲ نوع پرنده و ۱۹ نوع خزنده ویك گونه ماهی كپور، امكان پذیرنبودن اسكی روی یخ و شنا و قایقرانی برروی تالاب به دلیل شرایط خاص اقلیمی ازجمله مواردی است كه درطرح اولیه گردشگری قوری گئول مورد اشاره قرارگرفته است.

 

براساس مطالعات علمی انجام شده درسطح جهان، نزدیك به ۲۰ فایده و كاركرد مثبت برای تالاب ها در تداوم حیات بشری، شناسایی شده است. تغذیه وتخلیه آب های زیرزمینی، حفاظت دربرابرنیروهای طبیعی، حفظ خط ساحلی وكنترل فرسایش ،بهره برداری تجاری، حفاظت از حیات وحش به عنوان برخی از فواید تالاب ها به عنوان ثروت طبیعی خدادادی است. علاوه براین تالاب ها درتنظیم جریان آب وكنترل سیلاب، جلوگیری از نفوذ آب شوربه سفره های آب زیرزمینی، پاكسازی مواد سمی، عمل به عنوان بادشكن، جذب وكاهش كربن و حفظ تنوع زیستی، نقش حیاتی دارند. تالابها منبع عالی برای صنعت كشاورزی است.

 

 

امكانات اقامتی در حاشیه این تالاب وجود دارد و به دلیل نزدیكی آن به شهر تبریز به راحتی می توانید به آن دسترسی پیدا كنید.

 

دریاچه و آب راكد قوری گئول، در كنار جاده ترانزیتی تبریز- بستان آباد در فاصله ۴۵ كیلومتری شرق تبریز و ۱۸ كیلومتری غرب بستان آباد و درمجاورت روستای امناب (ایمناب) قرار گرفته‌است. این تالاب در میان كوهها و ارتفاعات شرقی گردنه شبلی در یك گودی واقع شده است.