در جای جای كوهستان قره داغ از غرب تا شرق آن گنجینه های بسیاری برای ما به امانت رسیده است و بسیاری از آنها هنوز ناشناخته مانده اند. از جمله آنها قلعه شیربیت و كتیبه اورارتویی شوشا (شیشه) در سینه كوههای شمال شرق اهر است.
قلعه شیربیت
در شمال روستای شیربیت قلعه ای به همین نام وجود دارد. اگر هوا مه آلود باشد از داخل روستا نیز قلعه دیده نمیشود. فضای سبز تپه ها و سنگ های سترگ و گل سنگ ها همه و همه جاذبه های مسیر قلعه هستند. در قسمت شمال شرق قلعه محل دیواره ها و آوارهای قدیمی دیده می شوند. در جنوب غربی آن و در فاصله چند كیلومتری قلعه دیگری به نام « آق قالا » كه شاید پیش قراول همین قلعه باشد، هنوز پابرجاست. احتمالا این قلعه در هزاره دوم قبل از میلاد و در دوره اشكانی مورد استفاده قرار می گرفته است.
در حد فاصل قلعه شیربیت و روستای شیربیت قطعه سنگی بزرگ متمایل به مجسمه شیر و تقریباً مانند شیرسنگی همدان وجود دارد. به نقل از یكی از اهالی نام این روستا برگرفته از همین سنگ شیرمانند می باشد. اهالی روستا معتقدند این سنگ بُت یك شیر بوده و نماد قدرت این قلعه كه شیربُت نام داشته و بعداً نام روستا نیز شیربت نهاده شده ولی به مرور زمان شیربت به شیربیت تغییر یافته است.
كتیبه
برای دیدن كتیبه باید به طرف صاندوق داشی و گلین داشی در اطراف روستای شیشه (شیرشه) برویم. نزدیك ترین مسیر راه خاكی است كه اگر بارندگی و گلی بودن راه مانع رفتن شود، به ناچار باید از داخل روستای شیشه عبور كنیم. تمام مسیر برای رسیدن به صاندوق داشی صخره ای است و حتی كوره راهی هم وجود ندارد. این كوه از شمال علم گدیگی طرف آلاصندل شروع و تا طرف جنوب در بولان كشیده شده است. (بولان در قدیم نام روستا بوده كه فعلاً آثار خرابی های آن به صورت جرئی باقی مانده است.)
كتیبه در شرق محل مشهور به بویوك قلعه واقع است و از معماری آن اثر چندانی باقی نمانده و تنها قسمت هایی از دیوار در سمت چپ قلعه باقی است كه حاكی از كاربرد مصالح سنگ لاشه و تراشیده می باشد كه به صورت خشك چین بنا گردیده است.
در بررسیهای باستانشناسی در شهریور سال 1377 در ارتفاعات روستای شیشه، كتیبه ای صخره ای از نوع طاقچه ای به خط میخی و زبان اورارتی را كشف كردند. بدین ترتیب سند ارزشمند دیگری به اسناد دوره تاریخی اورارتی در آذربایجان افزوده شد. تاریخچه كتیبه با توجه به متن باقی مانده مربوط به زمان آرگیشتی دوم بوده ولی سفال های زیادی در محوطه به چشم می خورد كه به رنگ قرمز و نخودی و خاكستری و لعابی پوشش بیرونی هستند.
از شمال شرق روستا گرفته تا جنوب غرب آن كه منطقه وسیعی است و همچنین قسمتی در بالای قلعه محل آبادی و قبرستان به چشم می خورد كه مشخص می كند یا عظمت این قلعه خیلی زیاد بوده و یا این كه در چندین دوره این قلعه مسكونی بوده است. در میان آن همه كوه و سنگ «صاندوق داشی» (كتیبه) نمایان است.
گلین داشی
در سمت جنوب كتیبه دو قطعه سنگ به شكل هرم وجود دارد كه یكی دارای سر و صورت و دیگری بدون سر است. در محل به این سنگ های آدم نما گلین داشی می گویند. اهالی در افسانه ای می گویند كه این گلین داشی عروسی بوده كه مورد نفرین واقع شده و به سنگ تبدیل شده است. اما این سنگ توسط ویرانگران میراث فرهنگی به زمین انداخته شده است.
در امتداد قله ها و قلعه ها به طرف جنوب محلی به نام شاه یوردی وجود دارد كه در آنجا نیز سنگی به نام «بویون دوروخ داشی» و «سققَل توتان» به شكل دو مجسمه شبیه انسان و دارای ریش بلند واقع است. دوباره در شرق قلعه و در حد فاصل شاه یوردی و «سققل توتان» و همچنین روبروی گلین داشی یك سنگ بزرگ دیگر مشهور به «قالاخ داشی» وجود دارد. در قسمت پایین گلین داشی به طرف روستا « آیی كوهولی » قرار دارد. در شاه یوردی همچنین چشمه ای به نام « چاناخ بولاغی » كه در سنگی به شكل چاناخ (كشكول) كنده شده و پر از آب است و زیبایی خاص خود را دارد.
موقعیت مكانی
برای رسیدن به قلعه شیربیت و كتیبه روستای شیشه باید از اهر به سمت كلیبر راهی شده و وارد مسیر ورگهان شویم. بعد از روستاهای كوسالار، و باباجان به روستای كنار جاده ای شیربیت میرسیم كه از اهر ۲۸ كیلومتر فاصله دارد. این روستا از شرق با روستای كیناب و بولان و از غرب با سیه دولان و از شمال و جنوب با شیشه و گلیزه مشاع می باشد.
