برای ایرانیان تمامی درختان به ویژه درختان چنار و سرو از احترام ویژه ای برخورداربوده اند، به گونه ای كه حتی بسیاری عقیده داشتند كه زرتشت درخت سرو را از بهشت به ایران آورده است. به همین روی می بینیم، درختان كهنسال چند هزار ساله در جای جای ایران هنوز جنبه تقدس خود را حفظ كرده اند. ایرانیان حتی درختان را تجسم انسانهای نیكوكاری میدانستند كه پس از مرگ به درخت تبدیل شده اند تا زندگی جاوید پیدا كنند. براین اساس حتی دراوستا، آسیب رساندن و قطع درختان، گناهی بزرگ است كه هر كس این عمل نكوهیده راانجام دهد باید منتظر پیشامد ناگواری برای خود یا نزدیكانش باشد.
سازمان میراث فرهنگی در سال جاری اقدام به شناسایی تعدادی از درختان چنار كهنسال آذربایجان شرقی نمود كه ثبت ملی پنج درخت چنار استان در چهارمین همایش ثبت ملی آثار در جزیره قشم حاصل آن بود.
توصیف وضعیت چنار آذرشهر:
درخت چنار كهنسال آذرشهر بر اساس گمانه زنی صورت گرفته بر تنه درخت، طبق نظر كارشناسی و در مقایسه با دیگر درختان كهنسال تاریخ گذاری شده، از جمله چنار ابركوه، از قدمتی 1200 ساله و شاید بیشتر از این برخوردار است و جزو قدیمی ترین درختان چنار كهنسال كشور محسوب می گردد. طی دوران توسط تخریبات انسانی و طبیعی برخی شاخه های فوقانی این درخت بریده شده است. درخت چنار پراپر آذرشهر در حال حاضر در بخش مركزی شهر آذرشهر و در وسط میدان پراپر این شهر، كه از محلات قدیمی این شهر است قرار گرفته است. با توجه به شرایط جوی منطقه و میزان رطوبت و بارندگی مناسب و حفاظتهای صورت گرفته از سوی شهرداری منطقه، این درخت از شرایط زیستی نسبتا مناسبی برخوردار میباشد.
درخت چنار كهنسال آذرشهر از غرب متصل به دیوار مسجد علی پنجَسی میباشد و تنه درخت از دیوار 3متر فاصله دارد. این درخت از سایر جهات با فضای سبز و كوچه های شهری محصور گشته است. احتمالا و با توجه به شواهد موجود، درخت در میدان محلهای، محله پراپر و در جوار مسجد سجاد(مسجد مردانه) و مسجد علی پنجسی(پنجه علی)،قرار دارد. قطر شرقی-غربی این درخت 420 سانتیمتر و قطر شمالی-جنوبی آن در حدود 260 سانتیمتر میباشد. محیط تنه درخت در ارتفاع 150سانتیمتری حدود 9.4 متر است. درخت مذكور از میان دچار پوسیدگی شدید شده است به طوریكه درخت از درون تهی گشته و دو شكاف در شمال و جنوب به ترتیب به عرض 160سانتیمتر و 70سانتیمتر، عملا درخت را به دو بخش جداگانه تقسیم نموده است. این بخش در نیم قرن پیش طبق گفته شاهدان محلی كفاشی بوده است و در اثر آتش سوزی تخریب شده و در سالهای اخیر در پایه درخت به ارتفاع 120 سانتیمتر سكوسازی شده است، كه دارای شكل مدور بوده و حدود 20متر وسعت دارد. این پایه كه با خاك پرشده است پوسیدگی بیش از پیش درخت در پی داشته است. در شرق و شمال شرق درخت در سالهای اخیر فضای سبزی به وسعت حدود 700 متر احداث شده است.طبق وضع موجود وضعیت قسمت شرقی درخت بهتر از قسمت غربی است و ارتفاع تنه در این بخش حدود 9متر و در بخش غربی حدود 6متر است. پایه قسمت غربی بسیار پوسیده و كم استحكام است و اگر قسمتهای زنده درخت نبود بسیار پیشتر از این فرو افتاده بوده است. ارتفاع درخت در حدود 16 متر و ابعاد تاج درخت در حدود 15 متر در 15 متر میباشد. بخش آسیب دیده درخت در مركز از ابعادی در حدود 170× 270سانتیمتر میباشد. قرارگیری این درخت در وسط میدان محلهای و در كنار مسجد فواید و مضراتی برای درخت كهنسال به همراه داشته است. از مهمترین فواید آن نظارت و حفاظت كامل درخت از سوی شهرداری شهر و اهالی میباشد كه در سالهای اخیر رسیدگی به این مسئله بیشتر مورد توجه مسئولین قرار گرفته است. لیكن قرارگیری درخت مذكور در میانه میدان و در كنار دو مسجد مذكور زیان هایی را نیز به همراه داشته است از جمله اینكه به جهت وجود ابنیه درخت از فضا و شرایط كافی جهت رشد مناسب برخوردار نمیباشد و دیگر آسیب وارده آتش گرفتن درخت در اثر شمعهایی است كه در جوار درخت و سنگ پنجه علی در روزهای خاص روشن میشوند و تا بحال چندین بار باعث ایجاد آتش سوزی در تنه خشك درخت شده اند.همچنین به سبب بازخورد بسیار عوامل انسانی با درخت مذكور به جهت قرارگیری در بخش پر رفت و آمد محله خطر تخریب عوامل انسانی دو چندان میشود.
چنار قدیمی آذرشهر از آثار ثبت ملی شده استان آذربایجان شرقی است و بسیاری از گردشگران منطقه از این درخت سرسبز و سالخورده دیدن می كنند.
