كاخ موزه باغچه جوق ماكو در استان آذربایجان غربی در شمال غربی ترین نقطه ایران قرار دارد و توسط سرداری با نفوذ به نام تیمور تیموری معروف به اقبال السلطنه ماكوئی در زمان قاجار ساخته شد و به همین خاطر به كاخ سردار نیز معروف میباشد. اقبال السلطنه یكی از حاكمان قدرتمند زمان مظفرالدین شاه قاجار بود. جذابترین و محبوب ترین بخش كاخ قسمت داخلی ساختمان اصلی آن است كه توسط المان های بسیار زیبایی مزین شده و در كنار لوازم و اثاثیه سردار تیموری به مكانی جذاب برای گردشگران تبدیل شده و اكنون كاربری آن به عنوان موزه فعال میباشد.
با توجه به اسناد تاریخی ساخت این بنای زیبا و درواقع تزئینات داخلی سالن های هفت گانه كاخ موزه جوق در طی سی سال انجام شده است!
مجموعه كاخ موزه باغچه جوق توسط باغی مملو از درختان كهن سال و انبوه احاطه شده و وسعت آن به یازده هكتار می رسد. این موزه از آن دست مكان هایی است كه حتی افرادی كه علاقه به تماشای اشیای تاریخی ندارند، با دیدن فضای سالن ها و اشیا نفیسی كه در مجموعه نگهداری میشود شگفت زده خواهند شد و ویژگی‌های منحصر به فرد هنر و معماری به كاررفته در ساختمان آن، هر فردی را مجذوب خود خواهد كرد. جوق در زبان ارمنی مردم این منطقه به معنی ده میباشد و به علت قرار گیری این مجموعه تاریخی در روستای باغچه جوق نام كاخ موزه باغچه جوق را برای آن برگزیدند.
كاخ موزه باغچه جوق با مساحت 2500 مترمربع دارای دو طبقه است و پلان معماری اواخر دوره قاجار كاملا در آن پیداست. مجموعه بی نظیر كاخ موزه باغچه جوق آنقدر پتانسیل های ویژه و منحصر به فرد داشت كه در زمان حكومت پهلوی، دولت تصمیم به خریداری آن نمود. این كاخ موزه در سال 1353 از انحصار خانواده تیموری به دولت منتقل شد و پس از تعمیرات و اقدامات لازم جهت رفع خطرات احتمالی در سال 1358، برای بازدید عموم مردم آماده شد و از آن پس نام كاخ موزه را بر این مجموعه نهادند. از سال 1366 هجری شمسی نیز این كاخ موزه تحت اختیار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قرار گرفت.
در بدو ورود اولین تصویری كه با آن مواجه خواهید شد استخر بزرگ باغ است كه آب آن توسط جوی آبی به بخش های مختلف باغ سرازیر میشود و صحنه زیبایی خلق میكند. پس از استخر مجموعه، ساختمان با شكوه آن چشمان هر بیننده ای را محو خود میسازد. بنای دو طبقه كه نمای بیرونی آن توسط چند مجسمه گچی احاطه شده و قسمت نرده‌های گچی لبه بام و سردر را به زیبایی آراسته‌اند. هنگام ورود به ساختمان كاخ، كالسكه‌ای كه متعلق به سردار تیموری و محل سخنرانی ایشان است جلب توجه میكند.
معماری كاخ تركیبی از معماری غربی اروپایی مخصوصا معماری كشور روسیه در اواخر سده نوزدهم و معماری سنتی ایرانی است. گچبری موجود در ساختمان كاخ توسط اساتید به نام ایرانی انجام شده و آئینه‌كاری آن در مقایسه با بسیاری از كاخ ها در سطح بالاتری قرار دارد. دور تا دور عمارت در قسمت بالای آن مجسمه‌ها و گلدان‌هایی دیده میشود كه عمدتا جای چراغ قرار گرفته اند. جنس پایه ستون‌ها و گلدان‌هایی كه در قسمت های مختلف كاخ موزه باغچه جوق قرار دارند از سنگ خاراست.
از نكات جالب درمورد این عمارت این است كه اولین گرامافونی كه وارد ایران شد در این مجموعه نگهداری میشود و طول قسمت بوق آن 60 سانتیمتر اندازه گیری شده و ارتفاع پایه آن بیشتر از یك متر میباشد.
با گشت و گذار در این كاخ متوجه میشویم كه همه چیز، حتی كوچكترین اجناس در بهترین كیفیت هستند كه از آنها میتوان به مبل‌های زیبا و نفیس، پرده‌های زربافت، كاغذ دیواری اعلا، چندین تخت‌خواب به همراه تشك‌هایی با پر قو، نقاشی سقف اتاق‌های كاخ، رنگ‌آمیزی بی نقص سالن‌ها، لوسترهای كریستالی و ظروف چینی گران قیمت اشاره كرد. همچنین این تجملات در قسمت فضای حیاط نیز دیده میشود، در قسمت حیاط مجموعه درختان میوه، حوض نسبتا بزرگ، گلكاری های هنرمندانه، درختان زینتی و... كاخ های رویایی فیلم ها را برای هر بازدیدكننده تداعی میكند.
نقاشی های رنگارنگ و چشم نواز كه در جای جای اتاق ها و سالن ها ترسیم شده اند، از قسمت های زیبای مجموعه كاخ موزه هستند. نكته جالب در مورد این نقاشی‌ها این است كه هر كدام از آنها موضوعی هماهنگ با فضای اجتماعی، سیاسی و یا فرهنگی آن زمان دارند. برای مثال نقاشی هایی كه روی سقف اتاق ناهارخوری یا همان پذیرایی از میهمانان خارجی و ایرانی رسم شده با فرهنگ جامعه غربی و ایرانی تناسب دارد و یك تصویر به صورت سفره ایرانی با چلو كشیده شده و تصویر دیگر میز پذیرایی فرنگی به همراه نوشیدنی ها و غذاهای مختلف است. سالن ناهارخوری در طبقه اول قرار دارد و به آن اتاق سبز نیز گفته میشود.
در آن دوره تالار وسیع و مرتفع كاخ مهم ترین قسمت آن محسوب میشد و محلی برای برگزاری جشن‌ها و مراسم‌های مختلف بوده است. این بخش معروف به تالار آیینه یا حوضخانه میباشد و توسط گچ بری ها و و آیینه كاری‌های مرسوم در معماری قاجار و با داشتن حوضی زیبا به زیبایی آراسته شده است. تمام هنرها و واحدهای معماری بر محور این تالار زیبا پیاده شده اند و نوع آرایش و مصالح و نوع درب و پنجره های آن به شیوه خاصی ساخته شده است.
میتوان توسط راه‌پله‌هایی كه در دو سوی بنا قرار دارند به قسمت های دیگر مانند دفتر كار، شاه‌نشین‌ها و اتاق خواب دسترسی یافت و در قسمت راه‌پله‌ها هم از تزئینات مضایقه نشده و چندین مجسمه سنگی زیبا تعبیه شده است.
اشیا موجود در موزه عمدتا توسط كشورهای فرانسه، اتریش، لهستان و روسیه ساخته شده‌اند كه عبارتند از آیینه های سنگی با قاب های استیل مشكی و طلایی منبت كاری شده، كاناپه های اطلسی، پرده های رنگین اطلسی كه به صورت توری زری با طرح های مختلف دوخته شده با جنس پشمی، پاروانی ساخته شده از استیل طلایی سه تكه و پارچه اطلسی كه با نقوش گل و بوته مزین شده ساخت فرانسه، دستشویی متحرك لگن دار از جنس چینی مرغوب و تزئینات از جنس استیل گلدار با رنگ طلایی ساخت روسیه، قاب عكس های خانوادگی سردار تیموری، جالباسی و كمد از چوب گردو با منبت كاری زیبا با روكش اطلس ساخت اتریش.
امروزه چند اتاق موجود در طبقه همكف به موزه مردم شناسی، اشیای تاریخی و نیز نمایشگاه جاذبه های تاریخی استان آذربایجان غربی اختصاص دارد. آشپزخانه كاخ یا همان ساختمان سنگی نیز در قسمت دیگری از باغ مجموعه جوق ساخته شده و امروزه به عنوان دفتر میراث فرهنگ و گردشگری ماكو مورد استفاده قرار می گیرد.
بخش های دیگر كاخ موزه باغچه جوق ماكو شامل حمام، ساختمان های گلخانه، نگهبانی و انباری می باشد.
مسیر رسیدن به كاخ موزه باغچه جوق
این مجموعه جذاب در شهر ماكو با پیشینه تاریخی غنی در استان آذربایجان غربی و در نزدیكی مرز بازرگان قرار دارد. برای رسیدن به این مكان باید به 6 كیلومتری شهر ماكو و روستای باغچه جوق رفته و تقریبا پس از 2 كیلومتر از جانب غرب جاده اصلی بازرگان به مسیر ادامه دهید. كاخ موزه در این مسیر و در دامنه كوه چركین و چشمه كلیسه قرار دارد.
بازدید از كاخ موزه باغچه جوق
فصل بهار زمان مناسبی برای سفر به آذربایجان غربی و بازدید از كاخ موزه باغچه جوق و جاذبه هایی همچون عمارت شهرداری ارومیه، آبشار سوله دوكل و قره كلیسا میباشد.
كاخ موزه در همه ایام به جز تعطیلات رسمی شهادت در ایران تعطیل است.
مسیر رسیدن به كاخ موزه باغچه جوق
این مجموعه جذاب در شهر ماكو با پیشینه تاریخی غنی در استان آذربایجان غربی و در نزدیكی مرز بازرگان قرار دارد. برای رسیدن به این مكان باید به 6 كیلومتری شهر ماكو و روستای باغچه جوق رفته و تقریبا پس از 2 كیلومتر از جانب غرب جاده اصلی بازرگان به مسیر ادامه دهید. كاخ موزه در این مسیر و در دامنه كوه چركین و چشمه كلیسه قرار دارد.
بازدید از كاخ موزه باغچه جوق
فصل بهار زمان مناسبی برای سفر به آذربایجان غربی و بازدید از كاخ موزه باغچه جوق و جاذبه هایی همچون عمارت شهرداری ارومیه، آبشار سوله دوكل و قره كلیسا میباشد.
كاخ موزه در همه ایام به جز تعطیلات رسمی شهادت در ایران تعطیل است.
