كیلان نام شهر كوچكی است واقع در استان تهران و در شرق شهر تهران. این شهر در بخش مركزی شهرستان دماوند قرار دارد. كیلان در دوازده كیلومتری جنوب شرقی شهر دماوند و ۸۶ كیلومتری شرق تهران در درهای در حاشیه رودخانه جمعآبرود قرار دارد. مردم كیلان باغدارند. خرده مالكی ویژگی مشخص كیلان و توابع است.
مهمترین ساختمان موجود در شهر ، ساختمان مسجد جامع می باشد كه در آثار میراث فرهنگی هم ثبت شده .
جادهای كه به كیلان میرسد از جاده فیروز كوه منشعب میشود. آثاری از سكونت انسانها در هجده هزار سال پیش در این منطقه یافت شدهاست. كوه نزدیك این شهر كوه درعلی نام دارد. بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵، جمعیت كیلان ۳٬۰۳۸ نفر (۹۱۳ خانوار) بوده است.تقریبا تا ۷۵ درصد ساكنان شهر، دارای تحصیلات دانشگاهی هستند.
در پیرامون كیلان چندین غار و زاغه قدیمی از جمله در مناطق پشتهبند، و برنهشت و اطراف قلعههای «عسگر» و «حصارك» دیده میشود
چندین دژ كهن نیز با نامهایی مانند «قلعه مزدك»، «قلعه سپید» و «قلعه دیو» در پیرامون كیلان دیده میشود.
لهجه كیلانی گویشی از زبان تاتی است كه به زبان فارسی بسیار نزدیك شدهاست. این لهجه در آستانه فراموشی است و جای خود را به فارسی معیار دادهاست. به باور مردم محل، نام كیلان از دو جزء كی+لان تشكیل شده و به معنای «جایگاه شاهان» است. كی، در فارسی به معنای شاه است (كیكاوس، كیخسرو …) و پسوند لان/ران به معنای جایگاه است (این پسوند به شكل -ران در نام تهران و شمیران نیز دیده میشود.)
از خوراكهای آشپزی محلی كیلان میتوان به غذاهایی چون كالگوشتی (پلو ته چین محلی كه با گوشت گوسفند پخته میشود)، آش لَقچَك، خورش لَته سیب (برگه سیب)، خورش جوز اشاره كرد. شیرینیها و تنقلات كیلانی عبارتند از: پاكَن، حلوا جوز، نونِ كِلونی، سمنو و آبنبات كِلونی.
جغرافیا
كیلان در دامنه كوه قرهآقاج قرار دارد. رودخانه جمعآبرود از وسط كیلان میگذرد. قیسی، زردآلو، سیب، گلابی، گردو، انار، انجیر، آلبالو و گیلاس از محصولات كشاورزی كیلان هستند. امروزه به دلیل حفر چاههای عمیق كشاورزی در بالادست كیلان بهویژه در منطقه باغداری هومند و آبسردآب این رودخانه كاملا خشك گردیدهاست و به همین دلیل به غیر از گردو و كمی قیسی كه طبیعتا مقاوم تر هستند دیگر درختان یا خشك گردیده و یا بدون محصول میباشند.
به دلیل قرار گرفتن در نزدیكی كویر ایوانكی و از طرفی نزدیكی به رشتهكوههای البرز اختلاف دما درنقاط مختلف شهر كیلان بسته به ارتفاع زمین بین ۲ تا ۶ درجه میرسد. به طور مثال اگر در محله اتحاد (گاراژ) در شمال این شهر دمای هوا درساعات میانی روز به ۲۸درجه سانتی گراد باشد در شهر كیلان به دلیل قرارگرفتن در دره و ارتفاع پایین تر از سطح دریا دمای هوا به ۳۰ الی ۳۲ درجه سانتی گراد میرسد و شاهد بر این مدعا استفاده اكثر منازل ومغازهها درشهر كیلان از وسایل خنك كننده در فصل تابستان میباشد.