خاتم سازی

هنر خاتم سازی كوششی است برای خلق زیبایی با اندیشه و خلاقیتهنرمندان این صنعت ، عواطف ، احساسات، واقعیت حاكم بر جهان و مكان را از صمیم دل و جان درك می كنند و آنگاه با ظرافتهای خاص هنری خود آن را به معرض نمایش می گذارند.
هنرمندان این عرصه به شیوه ی زیبایی سطح اشیاء چوبی را با مثلث های كوچك سه پهلو استخوانی و فلزی تزئین می كنند و بعضی از آنها خاتم را با هنر دیگری به نام “معرق” می آمیزند كه حاصل آن به نام هنر ” خاتم معرق” مشهور است و جلوه و زیبایی خاص دارد.
هنرمندان خاتم ساز منشورهایی باریك از جنس چوب یا برنج به شیوه ظریفانه كار می كنند كه هر چقدر این نقوش كوچك و باریك باشد بر زیبایی و كیفیت آن می افزاید و در اصطلاح خاتم سازی به آن “مثلث” می گویند.
چوب آبنوس ، چوب فوفل، چوب بقم، چوب عناب، چوب نارنج، چوب كیكم، چوب تبریزی، چوب شمشاد و چوب گردو را می توان از چوبهای مورد استفاده در خاتم سازی ذكر كرد و افزود: هم اكنون اكثر خاتم سازان از چوب گردو برای تهیه مثلثهای سیاه رنگ و از چوب عناب برای رنگ قرمز در خاتم استفاده می كنند.
با اشاره به اینكه در خاتم های لایه دار ، هنرمندان صفحه های برنجی به نازكی ۱/۰ یا ۲/۰ میلیمتر و به شكل نوارهای باریك بریده شده در بین گل های خاتم به كار می برند : متن حكاكی شده بر روی آن به ” اووه” معروف است و خاتم سازان برای پیچیدن مثلثها و گلهای آن از نخهای گوناگون با ضخامت متفاوتی استفاده می كنند كه معروفترین آن “نخ پرك” است.
یكنواختی و یكدستی در رنگ آمیزی خاتم، قرینه و مساوی بودن ساختمان نجاری اشیاء خاتم ، لاك كاری مخصوص بر تمام سطح اشیاء آن و بتونه كاری حفره های استخوان یا چوب روی خاتم از ویژگیهای محصولات خاتم مرغوب است.
هم اكنون ۸ نفر خاتم ساز حرفه ای در استان یزد فعالیت می كنند و محصولاتی نظیر قاب قرآن، قاب عكس، شكلات خوری، میز، صندلی، جاكلیدی، جاقلمی ، جلد آلبوم و … تولید می كنند