«دومین "دستكند" پناهگاه زیرزمینی زیربافت شهری (شهر زیرزمینی) در كاوش‌های باستان‌شناسی در شمال استان اصفهان كشف شد.»
زهرا ساروخانی، سرپرست هیأت باستان شناسی با اعلام این خبر به ایسنا گفت: مردمِ سفیدشهر در آران و بیدگلِ استان اصفهان از مدتی پیش پیگیر موضوع بودند و به میراث فرهنگی اعلام كرده بودند كه یك "شهر زیرزمینی" در این منطقه وجود دارد. حتی در صحبت‌هایی كه با پیرمردهای منطقه داشتیم آن‌ها می‌گفتند حدود ۵۰ سال پیش از داخلِ چاهِ سردابِ یك خانه‌ی قدیمی، به آن شهر زیرزمینی رفته‌اند.
او با بیان این‌كه این چاهِ قدیمی در سردابِ خانه‌ی تاریخی و مخروبه‌ی یك "بقال" قرار گرفته است، ادامه داد: ورودی‌های شهر زیرزمینی متفاوت و مخفی است. ورودی اصلی شهر زیرزمینی نوش‌آباد از طریق یك چاه بود كه اكنون از نظر موقعیت جغرافیایی در كوچه قرار گرفته است و رو به بیرون است اما آن‌چه كه فعلا در سفیدشهر پیدا كرده‌ایم از داخل سرداب یك خانه بوده است، فعلا این مكان ورودی اصلیِ شهر زیرزمینی است.
وی اضافه كرد: در زمانی كه وارد خانه شدیم سرداب كاملا با خاك پُر شده بود. با انجامِ كار خاكبرداری متوجه وجود یك چاه در گوشه سرداب شدیم، قدری سینه‌خیز داخل فضا رفتیم تا مسیر را پیدا كردیم. چیزی حدود ۱۲۰ متر از فضا با خاك پُر شده است.
او با اشاره به صحبت‌های پیرمردهای سفیدشهر درباره‌ی این ورودی افزود: آن‌ها می‌گویند ۵۰ سال پیش كه داخل این فضا شدیم، از سرداب خانه‌ی بقال رفتیم.
ساروخانی در ادامه با اشاره به موقعیت چاهِ ورودی شهرزیرزمینی بیان كرد: این چاه كوچكترین بخش سرداب است. دسترسی به سرداب نیز مشكل است بنابراین باید طبیعتا همین شهرزیرزمینی باشد چون معمولا ورودی و دسترسی فضاهای پناهگاهی برای دستكندها قدری به سختی انجام می‌شود.
او تاكید كرد: هنوز اطلاعات كاملی در باره قدمت و چگونگی گسترش این شهر زیرزمینی به دست نیاورده‌ایم و باید كاوش‌ها در این منطقه را كامل كنیم.
این باستان‌شناس با اشاره به وجود شباهت‌هایی بین این شهر زیرزمینی در سفید شهر با شهر زیرزمینی نوش‌آباد ادامه داد: اعلام نظر نهائی درباره‌ی وجود شباهت بین این دو شهر زیرزمینی به تمام شدن خاكبرداری از این فضا و انجام بررسی‌های اولیه نیاز دارد.
ساروخانی با تاكید بر وارد شدن تیم باستان‌شناس به این شهر زیرزمینی از امروز - سه‌شنبه ۱۰ بهمن- و ادامه داشتن كار كاوش‌ها در این شهر زیرزمینی اظهار كرد: حفاری در عمق ۱۵ متری زمین مشكل است، در واقع كار در شهرهای زیرزمینی سخت است. ما به سختی كار می‌كنیم و آن زمان‌بر است حتی احتمال ریزش سقف و برخی مشكلات دیگر وجود دارد، فضاها بسیار تنگ است در جایی كه ۶۰ سانتی‌متر عرض دارد باید خاكبرداری كرد، اگر ما ۱۰۰ متر هم پیش برویم در این خاكبرداری باید خاك‌های اضافه‌ی مسافت صد متر را با سطل‌های خاك به دهانه چاه برسانیم.
او به زمان‌بر بودن حفاری در شهرهای زیرزمینی در ایران اشاره كرد و افزود: هر چند زمان مجوز كاوش‌های باستان‌شناسی یك ماهه است اما با توجه به این مشكلات مجوز كاوش در شهرهای زیرزمینی تا دو ماه اعتبار دارد.
سرپرست هیأت باستان شناسی شهر زیرزمینی سفیدشهر آران و بیدگل همچنین از كمبود امكاناتِ كاوش در این شرایط سخت خبر می‌دهد و می‌گوید: متاسفانه اعتبار خاصی برای این كار نداریم.
شهر زیرزمینی سفید شهر بعد از نوش آباد دومین شهر زیرزمینی شناسایی شده در ایران (دستكند پناهگاهی زیر بافت تاریخی شهر)است. شهر زیرزمینی نوش آباد كه شهر زیرزمینی "اویی" نیز نامیده می‌شود در نوش‌آباد از بخش مركزی شهرستان آران و بیدگل و در مجموعه تاریخی چاله سی شهری قرار دارد، قدمت آن به حدود ۱۵۰۰ سال قبل یعنی دوره ساسانیان برمی‌گردد.
