توصیف مسیر فوق‌العاده زیبای دریاچه سوها به آبشار لاتون
سوها نام روستای در استان اردبیل است و دریاچه‌ای بسیار زیبا به همین نام دارد و لاتون نام روستایی در گیلان است كه دارای بلندترین آبشار ایران است. مسیر پیمایشی دریاچه سوها تا آبشار لاتون سفری بسیار بكر و زیباست كه از استان اردبیل شروع و در استان گیلان به پایان می‌رسد. اگر اهل سفر به مناطق بكر و زیبا هستید توصیه می‌كنم این مطلب را تا آخر بخوانید.
علاقه من به گردشگری و طبیعت‌گردی قابل توصیف نیست و هر زمانی كه فرصتی داشته باشم ترجیح می‌دهم سفر كنم. بازدید و كشف مناطق بكر را همیشه دوست داشتم و از زمانی كه وارد شركت فلایتیو شدم و با موضوع‌ها و محتواهای گردشگری بیشتر آشنا شدم علاقمند به ثبت سفرنامه‌ها هم شدم و این اتفاق جالبی در زندگی من است. تصمیم گرفتم یكی از سفر هایم كه سفر به دریاچه زیبای سوها و آبشار شگفت‌انگیز لاتون بود، را به صورت سفرنامه ثبت و منتشر كنم.
مسیر دریاچه سوها به آبشار لاتون مسیری صعود و فرودی است و درجه سختی نسبتاْ بالایی دارد. لازم است همه لوازم لازم برای كوهنوردی از جمله كفش مناسب، باتوم (عصای كوهنوردی)، چراغ‌قوه، GPS و ... را برای راحتی سفر همراه داشته باشید. بیشتر مسیر در استان گیلان قرار دارد. مسیر سوها به لاتون حدود ۱۶ كیلومتر است. به دلیل پیاده‌روی طولانی واجب است كه سبك سفر كنید. حتما از كوله خیلی سبك استفاده و از بردن وسایل اضافه خودداری كنید تا اذیت نشوید و از این سفر رویایی نهایت لذت را ببرید. در مسیر آب برای آشامیدن وجود ندارد یا اگر هم وجود داشته باشد اصولا آشامیدنی نیست و نیاز به تایید راهنمای محلی است.
دریاچه سوها طبق گفته مردم محلی «به دلیل وجود آب و چشمه‌های فراوان در این منطقه نام سوها یا سوآ را برای این دریاچه انتخاب كرده‌اند». دریاچه سوها در فاصله حدود ۳۵ كیلومتری از شهر اردبیل قرار گرفته است. دریاچه نسبتاْ بزرگی كه نیمی از اطرافش پوشیده از درخت‌های جنگلی سرسبز و به رنگ سبز پررنگ درآمده است و نیم دیگرش پوشیده از تپه‌های سبز بسیار زیباست كه به رنگ سبز فسفری درآمده و منظره‌ای زیبا را ایجاد كرده است.
در اطراف دریاچه امكان استراحت و میل وعده غذایی وجود دارد. اما هیچ امكان رفاهی وجود ندارد اگر نیاز به خرید دارید قبل از رسیدن به دریاچه انجام دهید.
بابونه گیاهی مطعر و بسیار زیباست و خواص درمانی زیادی دارد. به دلیل مجاورت استان اردبیل و استان گیلان و تلفیق دو آب‌وهوای كوهستانی و معتدل همه مسیر سوها به لاتون بسیار بكر و بی‌نظیر است. بعد از ادامه مسیر به سمت لاتون و گذشتن از تپه‌های سوها دشتی رویایی و پُر از گل‌های بابونه پیش روی شماست. دشت بابونه منظره‌ای سفید در میان زنجیره‌ای از كوه‌های بلند و سبزرنگ چنان زیبایی و رایحه‌خوشی در فضا ایجاد كرده است كه ساعت‌های زیادی را می‌توان جذب زیبایی‌هایش شد و از تماشای منظره لذت برد. دشت بابونه یادآور شعر زیبای سهراب سپهری است:
«دشت‌های چه فراخ
كوه‌هایی چه بلند
در گلستانه چه بوی علفی می‌آمد»
دشت بابونه لوكیشن بسیار مناسب برای گرفتن عكس‌های زیباست لباس‌ها زیبای خود را بپوشید و در میان این دشت زیبا تا می‌توانید عكس‌های حیرت‌انگیز و جذاب بگیرید. در ادامه مسیر به سمت لاتون هم گل‌های بابونه به صورت پراكنده وجود دارند.
در ادامه مسیر پیمایشی دریاچه سوها به آبشار لاتون و بعد از عبور از چمن‌زارها، تپه‌های پُراز گل و جنگل‌های متراكم به نزدیكی كوه اسپیناس می‌رسید. كوه اسپیناس مرز بین ایران و جمهوری آذربایجان و بلندترین قله در آستارا است. به گفته مردمان محلی اسپیناس یا اسپینه به دلیل محل نگه‌داری اسب در زمان قدیم به این نام شناخته شده است. در مسیر رفت از نزدیكی قله اسپیناس عبور می‌كنید.
شاید بارها فكر كرده باشید كه نیاز به قدم‌زدن در مكانی دنج و آرام را دارید، دالان جنگلی دقیقا همانجاست كه می‌توانید با آرامش در آنجا قدم بزنید و به صدای سكوت گوش كنید به بالای سر خیره شوید و شاهد درختانی قداعلم كرده و آسمانی باشید. بعد از گذشتن از نزدیكی كوه اسپیناس به دالان جنگلی بسیار زیبایی وارد می‌شوید كه پوشیده از درختان سرسبز و بلند راش است. درختان راش این دالان شگفت انگیز را محاصره كرده‌اند و محیطی بسیار ساكت و دنج ساخته‌اند. این دالان كمی شیب‌دار است و زیبایی غیرقابل وصفی دارد. پس از عبور از دالان جنگی زیبا و پشت سرگذاشتن دره‌های سرسبز و فوق‌العاده به دشتی به‌نام لاتون می‌رسید. در دشت لاتون عشایرهای مهربان و صمیمی را می‌بینید كه مشغول به كار دامداری هستند اگر با این عشایر به گفت‌وگو بنشیند متوجه سادگی و مهربانیت‌شان می‌شوید.
در ادامه مسیر به سمت آبشار لاتون جنگل سرسبز و زیبای هیركانی، یكی از ارزشمندترین جنگل‌های جهان و مشهور به موزه طبیعی، پیش روی شماست. جنگل هیركانی بكر و دست‌نخورده چنان زیبا و چشم‌نواز است كه كلمات در توصیف زیبایی این جنگل فقیر هستند و هر فرد باید حداقل یك‌بار جنگل هیركانی را ببیند. جنگل‌های منحصر‌به‌فرد هیركانی ایران در میراث جهانی یونسكو ثبت شده‌اند.
پوشش گیاهی هیركانی بسیار غنی است و انبوه درختان آلو، فندوق، سیب‌وحشی و ... در این جنگل وجود دارند كه ۹ ماه از سال سرسبزی و زیبایی خود را حفظ می‌كنند. میوه‌ای بسیار جذاب و ترش‌مزه به نام توت‌فرنگی وحشی به وفور در منطقه وجود دارد كه می‌توانید بچنید و میل كنید. توجه داشته باشید كه توت‌فرنگی وحشی به صورت بوته‌ای و بسیار ریز هستند، باید با دقت چشم به زمین بدوزید تا این میوه خوشمزه را پیدا و امتحان كنید. تنوع گیاهی نیز در جنگل‌های هیركانی زیاد است، در مسیر شاهد سرخس‌های عقابی فراوان، پونه وحشی، گیاه گوش خرگوشی و ... خواهید بود.
تنوع جانوری جنگل‌های هیركانی شامل گرگ، گراز، خرس، پلنگ، جوجه تیغی و ... است. اسب‌های وحشی با یال‌های بلند و تیزپا، در سالیان قبل در منطقه زندگی می‌كردند اما در حال حاضر اسب وحشی در جنگل‌های مسیر سوها به لاتون وجود ندارد. زمان پیاده‌روی خود را به‌گونه‌ای مدیریت كنید كه شب در جنگل نباشید، زیرا با وجود حیوانات وحشی این جنگل امن نیست.
آبشار لاتون یا بارزو بلندترین آبشار ایران از لحاظ ارتفاع است كه ارتفاع آن ۱۰۵ متر است. نام قدیمی آبشار بارزو بوده كه به معنی آب‌بلند است. آبشار لاتون از دامنه كوه اسپیناس سرچشمه می‌گیرد و به رودخانه لوندویل می‌ریزد و در نهایت وارد دریای كاسپین می‌شود.
آبشار لاتون شاهكاری پرابهت و عظمت در دل كوه است. آبشار در هر فصل چهره و میزان آبی متفاوت دارد و هرگز آب آبشار از جریان نمی‌افتد ولی آب كمی دارد. در نزدیكی آبشار لاتون آبشار دیگری با ارتفاع ۶۰ متر قرار دارد كه عریض‌تر و پرآب‌تر از آبشار اصلی است.
آبشار لاتون با ۶۰۰ سال قدمت در سال ۹۸ ثبت ملی شده است. آبشار لاتون در نزدیكی روستای زیبای كوته‌كومه قرار دارد و فاصله‌ای حدود ۶ كیلومتر با روستا دارد. اگر قصد دارید فقط از آبشار زیبای لاتون دیدن كنید از استان گیلان و شهر لوندویل كه در ۹ كیلومتری كوته كومه قرار دارد می‌توانید به آبشار بروید.
هر چند همه ماه‌ها و فصل‌ها زیبایی خاص خود را دارد ولی اردیبهشت و خردادماه در فصل بهار بهترین زمان سفر سوها به لاتون است.
برای اقامت می‌توانید از روستای كوته‌كومه كه حدود ۲۰ خانه روستایی دارد و بخشی از درآمد اهالی روستا از طریق اجاره خانه به گردشگران تامین می‌گردد، ااستفاده كنید و شب را به استراحت بپردازید. زبان اهالی روستا تالشی است و به زبان فارسی و تركی نیز صحبت می‌كنند.
برای رفتن سوها به لاتون باید به سمت اردبیل رفته سپس ۳۵ كیلومتر به سمت شرق اردبیل و شهر آبی‌بیگلو بروید بعد از گذشتن ازنیارق به سوها می‌رسید.