كاخ نوشهر شاه

ایرانیان از دیرباز قدرت را در زمین می‌دانستند و به همین سبب شاهان و سلاطین بیش از هر شخص دیگری، میل به تصاحب زمین‌های بیشتر داشتند. دیار خوش آب و هوای مازندران با مناظر رویایی و مدهوش كننده‌اش، جایی است كه سلاطین و حكمرانان در دوره‌های مختلف طمع زیستن شاهانه در آن را داشته‌اند. رضاشاه كه اصالتاً اهل منطقه خوش آب و هوای سوادكوه بود از این حیث مستثنا نبوده و خود و خاندانش، كاخ‌های مجلل خود را در مازندران زیبا برپا كرد.
در این مقاله به معرفی برخی از این كاخ‌ها هرچند كمتر شناخته‌شده می‌پردازیم.

كاخ رامسر(كاخ مرمر)

كاخ مرمر از معروف‌ترین، محبوب‌ترین و مجلل‌ترین كاخ‌های دوره پهلوی است. این كاخ در سال 1316 به دستور رضا شاه بنا شد و تا پایان دوره سلطنت پهلوی دوم، به عنوان اقامتگاه مورد استفاده این خاندان قرار می‌‌گرفت. این كاخ مجلل و زیبا در میان باغی بزرگ با پوشش گیاهی متنوع بنا ‌شده است.

علت نام‌گذاری این كاخ، مصالح به‌كاررفته در آن است. بنای كاخ مرمر از جنس مرمر سفید رگه‌دار و 4 ایوان از جنس سنگ مرمر یكپارچه است. دو مجسمه مرمرین ببر هم در دو سوی پلكان پشت كاخ قرار دارد.

امروز این كاخ به‌عنوان موزه و با عنوان تماشاگه خزر مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

كاخ تمیشان

كاخ تمیشان در 5 كیلومتری شرق شهر نور برپاست. این كاخ به دستور اشرف، دختر رضاشاه بنا شد.
محوطه باغ مانند و بسیار وسیع كاخ تمیشان با انبوهی از درختان سرسبز و چشم‌نواز پوشیده شده و در بخش‌های مختلف آن، محل سكونت نگهبانان، استخر و اصطبل دیده می‌شود.

این كاخ مجلل كه در یك طبقه بناشده است، اتاق پذیرایی و اتاق‌خواب با تجهیزات و تزئیناتی مدرن و مجلل و زیبا آراسته است. سرویس حمام و آشپزخانه مدرن و با به روزترین امكانات مجهز شده است.

پلاژ اختصاصی اشرف و خاندان سلطنتی با منظره‌ای رو به دریای خزر، در بنایی روبه روی ساختمان اصلی كاخ است كه از همان‌قدر زیبایی و شكوه برخوردار هست. این كاخ تمیشان از نظر كیفیت معماری، به‌كارگیری عناصر زیبایی‌شناختی و مجلل بودن هیچ كاستی‌ای نسبت به دیگر بناهای سلطنتی پهلوی ندارد.

كاخ تمیشان امروزه به دست دانشكده منابع طبیعی و دریایی نور اداره می‌شود.

كاخ سلطنتی بابل ( كاخ شاهپور)

در جنوب شهر بابل، میان باغی بزرگ و باصفا با انواعی از درختان جان‌بخش شمالی كاخ سلطنتی زیبا و خوش ساختی جلوه‌گری می‌كند. این كاخ به دستور رضاشاه در دوطبقه بنا شده است.

كاخ سلطنتی بابل از چندین اتاق و راهرو تشكیل شده و با گچ‌بری‌های ناب و سنگتراشی‌های خوش‌ساخت آراسته شده است.

نمای بیرونی كاخ سلطنتی هم با سنگ‌های سفید آذین بسته شده است و از آن‌چنان زیبایی برخوردار است كه در كمتر كاخی دیده می‌شود.

كاخ چای خوران

كاخ چای خوران در زمینی به وسعت 4000متر، میانه شهر چالوس بنا شده است. رضاشاه دستور ساخت این كاخ را به سبك معماری اروپایی و با تزئیناتی ساده‌ای صادر كرد. كاخ چای خوران برای استراحت و اسكان موقت رضا بنا شد و با تزئینات ساده، كاشی‌كاری و گچ‌بری هرچند ساده اما زیبا آراسته شده است.

كاخ چای خوران از دو تالار مربعی، یك تالار مستطیلی، یك راهرو، و بخش خدماتی شامل دو اتاق، دو ایوان و یك آبدارخانه تشكیل می‌شود. بالكن ستون‌دار شمالی كاخ چای خوران فضای دل‌نشین برای استراحت و چای خوردن خاندان سلطنتی به شمار می‌رفت.

این كاخ كه با بی‌مهری و كم‌توجهی مسئولین مواجه شده امروزه به عنوان پادگان مورد استفاده قرار می‌گیرد و بخش‌های زیادی از آن دچار تخریب شده است.

كاخ اجابیت

كاخ اجابیت در روستای اجابیت و 2كیلومتری كلاردشت بنا شده است. این كاخ در سال 1318 به دستور رضاشاه در دوطبقه برپا شد.

سبك معماری اجابیت اروپایی است و با تزئینات داخلی و اشیای نفیسی زینت داده شده است. لوسترهای ارزشمند این كاخ هم باشكوه خیره كننده‌ای در چشم‌ها خودنمایی می‌كنند. هرچند درختان سرو بلندبالای كاخ اجابیت منظره باشكوهی ایجاد می‌كنند اما اینكه كاخ اجابیت در ارتفاعات جنگلی مشرف به كلاردشت برپا شده، زیبایی و عظمت خیره كننده‌تری می‌آفریند. كاخ اجابیت پیش از این به عنوان موزه مورد استفاده قرار می‌گرفت و عموم مردم از فضای بی‌نظیر آن بهره‌مند می‌شدند اما امروزه این بنا در اختیار نهاد ریاست جمهوری قرار دارد.

كاخ ملكه مادر

كاخ ملكه مادر در روستای مازو پشته، ابتدای جاده زوات-كمربندی نمك آبرود قرار دارد.

این كاخ در كنار جنگلی انبوه از درختان درهم فرورفته و با مساحتی حدود 50000 متر مربع قرار دارد. این كاخ در زمان محمدرضاشاه، در دو طبقه و برای اسكان موقت تاج الملوك آیرُملو، مادر محمدرضاشاه بنا شد.

این كاخ مجلل و باشكوه تحت نظارت اسدالله اعلم بنا شده اما امروزه به دلیل بی توجه و رها شدن در حال تخریب است.

كاخ صفی آباد

كاخ صفی آباد بر بلندای كوهی مشرف به شهر بهشهر دیده می‌شود. این كاخ باشكوه در سال 1010 و به فرمان شاه عباس صفوی ساخته و به نام پسرش نامگذاری شد. اما ارتباط این كاخ زیبا به پهلوی ها این است كه كاخ صفی آباد در دوره قاجار به كلی مهجور و ویران شد. اما با روی كار آمدن پهلوی‌ها دوباره با همان جلال و جبروت بازسازی و احیا شد.

این كاخ در هر طبقه با اتاق‌های متعدد و هشتی‌هایی كه اتاق‌ها را به یكدیگر متصل می‌كند تشكیل شده است.

كاخ صفی آباد كه 16كیلومتر با دریا فاصله دارد از راه زیرزمینی به دریا می‌رسد كه در زمان صفویان برای جلوگیری از تهاجمات اقوامی كه در نزدیكی دریای خزر زندگی می‌كردند مورد استفاده قرار می‌گرفت.