یكی از جاذبه های زیارتی در شهر مشهد آرامگاه پیر پالان دوز است كه متعلق به یكی از مشایخ سلسله ذهبیه می شود. این مقبره پیر پالان دوز از بناهای به جا مانده از دوران صفویان می باشد كه نشانه هایی را از آن زمان در خود به یادگار گذاشته و علاقه مندان به جاذبه های تاریخی و همچنین مذهبی را از جای جای ایران به سمت خود جذب كرده است. این جاذبه اكنون در لیست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است و همواره با انبوهی از بازدید كنندگان روبرو می باشد.
مشهد یكی از كلان شهرهای كشور و دومین شهر پهناور ایران پس از تهران است كه یكی از مقاصد اصلی توریستی محسوب می شود. مشهد یكی از پر بازدید ترین شهرهای نه تنها ایران بلكه جهان است كه سالانه میلیون ها مسافر را مهمان انواع جاذبه های خود می كند. این شهر مهم ترین دلیل پربازدید بودن خود را مدیون وجود بارگاه منور رضوی است كه چون خورشیدنی درخشان در آسمان این شهر می تابد.
این شهر با داشتن چنین جاذبه ای توانسته به اولین مقصد زیارتی در ایران تبدیل شود كه مسافرانی را از جای جای داخل و خارج كشور به سمت شمال شرقی ایران كشانده است. در این شهر علاوه بر حرم مطهر رضوی می توانید شاهد انواع جاذبه های مذهبی دیگر نیز باشید كه از مناطق پر بازدید این شهر محسوب می شوند.
انواع مسجدها، مقبره ها و امامزاده ها در این شهر به جاذبه های مذهبی بدل شده اند كه اغلب آنها با دارا بودن سازه هایی سنتی و نشانه هایی از معماری دوران كهن ایران در دسته جاذبه های تاریخی نیز قرار می گیرند.
مقبره پیر پالان دوزمشهد یكی از این دست جاذبه ها در مشهد است كه علاوه بر زائران، دوستداران فرهنگ و تمدن ایرانی را نیز به خود علاقه مند كرده. برای آشنایی بیشتر با آرامگاه پیر پالان دوز، این جاذبه زیارتی – تاریخی با ما همراه باشید.
پیر پالان دوز كیست؟
محمد عارف كارندهی كه اكنون با نام پیر پالان دوز مشهور شده یكی از عرفا و مشایخ صوفیه است مك گفته شده پس از مدتی به تشیع روی آورده. در جواب سوال پیر پالان دوز كیست میتوان گفت عنوان پالان دوز به سبب شغل این عارف بر او نهاده شده است.
افراد زیادی هر رزه برای حاجت گرفتن از پیر پالان دوز راهی این مقبره میشوند. این عارف نامدار از مشایخ سلسله ذهبیه است كه در مشهد خانقاهی را نیز بر پا داشته. كرامات و معنویات او سبب حاجت گرفتن از پیر پالان دوز شده است و عده زیادی بارها نذرهایی را در خصوص آرامگاه پیر پالان دوز ارائه میدهند.
این شیخ با شغل پالان دوزی زندگی خود را می گذرانده و دارای خطی خوش نیز بوده است. از این عارف اكنون یك قرآن هفت سوره ای به خط ثلث به یادگار مانده است كه با خطی خوش نوشته شده است. اگر بخواهیم در سفرآس 24 به شما بگوییم پیر پالان دوز كیست باید گفت كه او عارفی خطاط و اهل كرامات بسیاری بوده است.
داستان پیر پالان دوز و امام زمان چیست؟
در قصه پیر پالان دوز گفته میشود كه او شاگردی با استعداد نزد استاد خویش بوده است. با توجه به استعدادی كه از خود نشان میداد به سرعت توانست كرامات و دانش زیادی را فرا بگیرد و مقام جانشینی استاد را از آن خود كند. پس از رحلت استاد از او خواسته شد تا اداره و آموزش شاگردان را بر عهده گیرد اما او از این كار كناره گیری كرد و به كفاشی مشغول شد.
در قصه پیر پالان دوز آمده است كه روزی اون در عالم معنا امام زمان را میبیند كه از او روی برمیگرداند و او فهمید كه خاطر حضرت از ایشان مكدر است بنابراین تدریس شاگردان را بر عهده گرفت و دانش آموختگانی با كرامت پرورش داد. همین داستان سبب شكل گیری ماجرا پیر پالان دوز و امام زمان شد و دهان به دهان نقل گشت تا به امروز.
ماجرایی شنیدنی از پیر پالان دوز و شیخ بهایی
نقل دیگری كه از قصه پیر پالان دوز گفته میشود ماجرا پیر پالان دوز و شیخ بهایی است. گفته میشود روزی شیخ بهایی در بازار مشغول قدم زدن بود كه پیری را میبیند كه به كفاشی مشغول است و به نظر تهی دست می آید از همین رو دیت خود را به پیر پالان دوز زد و از عالم غیب مقداری زیادی سكه در پالان پیرمرد ظاهر شد.
پیرمرد كه این حركت شیخ بهایی را دید فریادی زد و گفت چه كار كردی؟ همین حالا این سكه ها را غیب كن! شیخ بهایی گفت من نمیتوانم آن ها را غیب كنم سپس در همین زمان پیر پالان دوز عصای خود را به سكه ها زد و آن را غیب كرد! و رو به شیخ بهایی گفت تو كه نمیتوانی آن ها را غیب كنی چرا ظاهر میكنی؟ همان جا بود كه شیخ بهایی متوجه كرامات این پیر پالان دوز شد و گفت از امروز هر چه دارم را با تو شریك خواهم شد!
بنایی مذهبی با زیبایی های تاریخی
مقبره پیر پالان دوز مشهد كه ساخت آن به سال 985 قمری می رسد یادگاری از دوران حكومت صفویان است. ساخت اولیه این بنا مربوط به زمان شاه محمد خدابنده از شاهان صفویه می شود. كه در تور مشهد از اصفهان می توانید از آن دیدن كنید.
اگر عكس پیرپالان دوز مشهد را دیده باشید زیبایی معماری آن باید شما را جذب خود كرده باشد. ساختمان این مقبره پیر پالان دوز دارای سازه ای چهار ضلعی است كه گنبدی پیازی شكل را بر روی سازه ای استوانه ای شكل در خود جای داده. این بنا نقاشی هایی را از قرن دهم هجری بر روی سقف های خود به یادگار دارد كه می تواند برای تاریخ شناسان بسیار جالب توجه باشد. كاشی كاری های زیبا با رنگ های فیروزه ای فضایی جذاب را برای این بنا به ارمغان آورده است.
شیشه كاری هایی كه بر روی آرامگاه پیر پالان دوز مشهد شده است چشم هر بیننده ای را میتواند به خود خیره كند. رفتن به آرامگاه پیر پالان دوز میتواند هم زیارتی باشد و هم بریا علاقه مندان به تاریخ و معماری قدیمی ایرانی جذاب باشد. كاشی كاری و شیشه كاری های زیبای این مقبره این آرامگاه را از جذابیت خاصی برخوردار كرده است.
عكس پیر پالان دوز مشهد این را نشان میدهد كه این مقبره پیر پالان دوز شامل، رواق ها، صحن و درگاه است كه نمای بیرونی آن با انواع كاشی كاری ها، طاق نماها، اشكال هندسی به صورت ترنج و قاب ها زینت یافته است.
در داخل این بنا می توانید شاهد قسمت شاه نشین باشید كه قسمت بالایی آن به شیوه یزدی بندی طراحی شده و داری زیبایی خاصی است. به دلیل كوچك بودن و كم بودن فضای آرامگاه پیر پالان دوز، نصف فضا مقبره پیر پالان دوز در مشهد به بانوان و نیمی دیگر به آقایان اختصاص داده شده است.
این بخش از آرامگاه پیر پالان دوز با گذشت زمان به تدریج حالت اولیه خود را از دست داده و پس از مرمت تنها قسمتی از آن به جا مانده است. در قسمت پایینی نیز می توانید شاهد كاشی كاری هایی به رنگ آبی باشید كه دارای طرح هایی زیبا و دیدنی است. با مرمت این بنا قسمت هایی چون حوض، حیاط، حجره و سر در ینز به این مجموعه اضافه شده است.
آرامگاه پیر پالان دوز در كجا قرار دارد؟
آدرس مقبره پیر پالان دوز در مشهد از آن جهت سر راست كه دقیقا مجاور حرم مطهر امام رضا علیه الاسلام قرار دارد. آرامگاه پیر پالان دوز خارج حرم و در بلوار نواب صفوی قرار دارد. برای رسیدن به این آرامگاه در تور هوایی مشهد از اصفهان، كافی است تا از داخل كوچه وارد شوید آنگاه میتوانید گنبد آبی با كاشی كاری های زیبایش را مشاهده كنید.
مشهد علاوه بر جاذبه های مذهبی مراكز خریدی فوق العاده نیز دارد كه بازدید از آنها به همه مسافران توصیه می شود. مركز خرید الماس 2 مشهد با طراحی شیك و محصولاتی متنوع می تواند یكی از پیشنهادهای خوب برای اهالی خرید باشد.