موقعیت و تاریخچه
روستای امامزاده هاشم از توابع بخش سنگر شهرستان رشت، با مختصات جغرافیایی 49 درجه و 36 دقیقه طول شرقی و 37 درجه و 1 دقیقه عرض شمالی، در 17 كیلومتری جنوب غربی شهر سنگر و 27 كیلومتری شهر رشت قرار دارد.
این روستا، از شمال غرب به روستای گلسرك، از غرب به روستاهای دیزكوه و اسكولك و ارتفاعات جنگلی، از جنوب به روستای سیاهرود و از شرق به رودخانه سفیدرود محدود میشود.
روستای امامزاده هاشم، از دو بخش جلگهای و كوهپایهای تشكیل شده است. نواحی كوهپایهای آن، مساحت بیشتری دارد و ارتفاع آن از سطح دریا در حدود 300 متر است. میزان بارندگی سالیانه آن 1300 میلیمتر گزارش شده است. آب و هوای آن در قسمت دامنهای معتدل و مرطوب و در قسمت جلگهای گرم و مرطوب است.
این روستا قدمتی چند صد ساله دارد و نام قدیم آن «عسكر سرا كمدم» بوده است كه بعد از دفن امامزاده به مرور به نام وی تغییر یافته است. براساس متن وقفنامه، تاریخ تدفین وی سال 897 هجری قمری است.
مردم روستای امامزاده هاشم، به زبانهای گیلكی و آذری سخن میگویند، دین اسلام دارند و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.
الگوی معیشت و سكونت
براساس نتایج سرشماری سال 1375، روستای امامزاده هاشم 1910 نفر جمعیت داشته است كه در سال 1385 به 2214 نفر افزایش یافته است.
اقتصاد روستایی امامزاده هاشم، بر پایه فعالیتهای زراعی، دامداری و خدمات استوار است. گذر رودخانه پر آب سفید رود از شرق روستا باعث رونق شالیكاری شده و برنج مهمترین محصول زراعی آن است. پرورش گاو، گوساله و گوسفند به طور سنتی در روستا متداول است و گوشت، ماست، شیر و پنیر از فرآوردههای مهم آن است. استقرار روستای امامزاده هاشم در كنار جاده ترانزیتی رشت- قزوین موجبات اشتغال بخشی از مردم روستا در امور خدمات و تجارت شده است. پرورش طیور خانگی مرغ و اردك و بافت انواع جوراب و شال توسط زنان روستایی از دیگر فعالیتهای مردم روستای امامزاده هاشم است.
این روستای كوهپایهای- جلگهای، بافت پراكنده خطی دارد و به موازات، رودخانه سفیدرود و جاده گسترش یافته است و از سه محله به نامهای گالش محله (با كاربری مسكونی)، بالا محله (با كاربری زیارتی بقعه امامزاده هاشم) و پایین محله (با كاربری تجاری، اداری و خدماتی) تشكیل یافته است.
معماری خانههای روستای امامزاده هاشم دارای دو شكل قدیمی و جدید است. مصالح به كار رفته در خانههای قدیمی شامل چوب، گل، سنگ و پوشال است، اما در ساخت خانههای جدید از آجر، سیمان، تیرآهن و ورق گالوانیزه استفاده میشود. اكثر خانهها با سقفهای شیروانی از اتاقهای تو در تو تشكیل یافته كه از طریق ایوان به یكدیگر مرتبط هستند و حیاطهای بزرگی دارند. این خانهها با ایجاد پرچین یا دیوارهای بلوكی، از یكدیگر جدا شدهاند.
جاذبههای گردشگری
جنگل انبوه، مهمترین جاذبه طبیعی روستای امامزاده هاشم است. این جنگل زیبا با درختان بلند كاج، صنوبر و تبریزی در تمام فصول سال زیبایی خاصی را به نمایش میگذارد.
سفیدرود، بزرگترین رودخانه استان گیلان، در ضلع شرقی روستای امامزاده هاشم جریان دارد و سواحل آن پذیرای گردشگران در فصول بهار و تابستان است. چشمانداز رودخانه و شالیزارهای پیرامون آن، بسیار تماشایی است. پارك جنگلی سردار جنگل در ضلع جنوبی روستا با امكاناتی نظیر پارك كودك و سرویس بهداشتی برای گردشگران جالب توجه است.
جلوههای بسیار زیبای طبیعی روستای امامزاده هاشم آن را به یكی از قطبهای گردشگری طبیعی بدل كرده است.
اهمیت گردشگری روستای امامزاده هاشم، مدیون طبیعت بكر و زیارتگاه هاشم بن محمد از نوادگان علیبنابیطالب (ع) است. زیارتگاه امامزاده هاشم، در بلندترین نقطه روستا با مساحت 7500 مترمربع ساخته شده است كه 1200 متر آن حرم و مابقی آن گورستان و فضای باز است.
رابینو به نقل از ایستویك، نخستین تعمیرات و بازسازی گسترده بنا را در زمان شاهزاده منوچهرخان معتمدالدوله، حاكم وقت گیلان میداند. این بنا در زمان جنگ جهانی اول و قیام میرزا كوچك خان جنگلی آسیب فراوان دیده بود كه بعدها مورد بازسازی اساسی قرار گرفت. لذا بافت قدیمی و اصلی بقعه از میان رفته است. از جمله زیباییهای بقعه یك سری پلههایی است كه امامزاده هاشم را از خیابان اصلی به حرم متصل میكند و گرداگرد حرم را درختان بلندی فرا گرفته اند.
مردم روستای امامزاده هاشم، اعیاد مذهبی و سوگواریهای اهل بیت را به گونهای خاص در بارگاه امامزاده برگزار میكنند و در برگزاری مراسم ملی چهارشنبه سوری، تحویل سال نو، دید و بازدید نوروزی، سیزده بدر و شب یلدا اهتمام دارند.
ورزا جنگ (جنگ میان گاوهای نر) از مراسم مشهور روستاییان این منطقه است كه در پایان آن، به صاحبان گاوهای برنده، جایزهای اهدا میشود.
اقوام ساكن روستا اعم از گیلكی و ترك، هویت خود را، با آوازها و ترانههای محلی در مراسم خانوادگی و قومی محفوظ میداند.
صنایع دستی مردم روستای امامزاده هاشم مشتمل بر بافت جوراب و شال در طرحها و رنگهای زیبای شاد میباشد.
غالب مردم روستای امامزاده هاشم، از لباسهای معمولی استفاده میكنند. اما، در برخی مراسم و جشنهای عروسی، لباسهای محلی میپوشند.
از غذاهای محلی این روستا میتوان به سیاه قاتق (فسنجان)، میرزا قاسمی، ورقه و انواع كباب اشاره نمود
