روستای وفس؛ روستایی تاریخی و زیبا در كمیجان
روستاها به دلایل گوناگونی از جمله نظام اجتماعی، بافت معماری سنتی، خرده فرهنگ ها و طبیعت جذاب جز مهمترین جاذبه های گردشگری كشورها محسوب می شوند؛ جاذبه های كه هر روز پیش از روز پیش مورد توجه اقشار بیشتری از گردشگران داخلی و خارجی قرار می گیرند. خوشبختانه، در ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی، وسعت سرزمین، تنوع نژادی روستاهای بسیاری وجود دارند كه برای مدتها كمتر مورد توجه قرار داشتند. یكی از این روستاها، روستای وفس كمیجان هست. با ما در این مقاله جذاب و خواندنی همراه باشید تا بدانید روستای وفس كجاست و با دیدنی های روستای وفس بیش از پیش آشنا شوید.
آشنایی
روستای وفس كمیجان، روستایی است در استان مركزی. این روستا جاذبه و قابلیت های توریستی و گردشگری منحصر بفردی را برای بازدیدكنندگان داخلی و خارجی در خود جای داده و با داشتن چشم اندازی زیبا، باغات سرسبز، ویژگی های طبیعی، ارتفاعات و توپوگرافی زیبا، آب و هوای مناسب، بافت ارگانیك و قرارگیری مناطق گردشگری اطراف در نزدیكی منطقه بعنوان قطب مهم توریستی استان بشمار می آید.
موقعیت جغرافیایی و تاریخچه
دیدنی های روستای وفس در 16 كیلومتری شمال كمیجان و در منطقه ای كوهستانی و سردسیر در بین دره وفس استقرار یافته و پیرامونش را روستاهایی مانند آقچه قلعه، چهره قان و آمره احاطه نموده اند. براساس آنچه كه در فرهنگ معین نوشته شد، 4216 نفر جمعیت داشت. این روستا دارای امكاناتی از قبیل آب آشامیدنی لوله كشی شده، برق، تلفن، مركز مخابرات، خانه بهداشت، مدرسه ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان و مسجد بوده و در شمالش كوه خشك دره به ارتفاع 2160 متر و كوه انجمن چای قرار دارند. در جنوب و جنوب شرقی، كوه قلنجه به ارتفاع 2698 متر و در غرب، كوه دزلی، كوه شنگه دره و كوه دولاجی به ارتفاع 2463 متر واقع شده اند.
ویژگی ها
-قرار گرفتن دیدنی های روستای وفس در شیب طبیعی زمین به شكل V
-پوشش گیاهی و طبیعت چهار فصل بوده و بدلیل كوهستانی بودن منطقه متغیر است.
-تركیبی از تپه ها، كوه ها و پوشش گیاهی
-رودخانه وفس از میان بافت مسكونی روستا و باغهای اطراف عبور می كند.
-گویش وفسی بسیار قدیمی و بازمانده یكی از گویش های قدیم پارسی و دوره مادی است.
-قدمت وفس براساس اسناد موجود به قرن هفتم هجری بازمی گردد، اما آثار نشان می دهند كه وفس بسیار قدیمی تر از آن است كه در تاریخ نقل شد.
-وقایع تاریخی مهم وفس شامل واقعه كشتار جمعی وفس كه طی آن وفس، فراهان و آشتیان بارها مورد دست برد حوادث و حاكمان دوران قرار گرفته و گاهی به كلی ویران شده اند، است.
-وفس زادگاه نخستین قربانی انقلاب مشروطه، آیت الله شیخ عبدالنبی عراقی وفسی و 66 شهید به خون خفته جنگ ایران و عراق در دهه 60 است.
قرار گرفتن خانه ها براساس شیب زمین، سیمای روستا را بگونه ای نمایش می دهد كه گویی هر خانه از یك طرف بر دره ها و دامنه ها و از طرف دیگر بر خانه پایین دست واقع شده است. وفس تا آنجا با طبیعت اطراف همخوانی دارد كه در دورنمای روستا، بافت بناها به شكل چین و چروك هایی طبیعی در دامنه تپه های مرتفع به نظر می رسد. فرم معماری در این روستا از فرم روستاهای سردسیر ایران پیروی می كند. وجود تپه دره و شیب تند كوه های اطراف موجب شده تا كلیه بافت مسكونی روی تپه متمركز شده و دره به باغهای درختان بارور اختصاص یابد.
بناهای روستای وفس كمیجان بیشتر در دو طبقه و با زیربنای كم هستند. در طبقه پایین مطبخ خانه، فضاهایی برای نگهداری دام و گاهی زمستان نشین در نظر گرفته می شده و طبقه دوم مختص میهمانان و تابستان نشین بوده است. ورودی اكثر بناها دو طبقه بوده كه از طبقه دوم جهت انبار و خشك كردن محصولات استفاده می شده است. مصالح استفاده شده در ساخت منازل بیشتر چینه و خشت بوده كه این امر اتلاف گرما را به حداقل می رساند. علاوه بر گل و چینه و خشت، از قلوه سنگ های موجود در منطقه جهت ساخت دیوارهای ضخیم، برج ها استفاده فراوانی بعمل آمده است.
در و سقف ها همه از چوب بوده و پنجره های مشبك زیبایی نور منازل را تامین می نمایند. بام ها، مسطح و با اندود كاهگل پوشیده شده اند. بیشتر اهالی باغدار و دامدار هستند و صنایعی چون نجاری و آهنگری در روستا سابقه ای طولانی داشته اند.
-خانه اربابی: بنایی ارزشمند با مالكیت شخصی به جای مانده از دوره قاجار با ستون و سرستون های چوبی.
-كوچه باغ های وفس: كوچه هایی با شیب ملایم با دیوار چینی های كوتاه سنگی.
-برج و باروی قدیمی: مجموعه ای از برج هایی كه باقی مانده قلعه قدیمی وفس بوده و حدود قبلی روستا را تعیین می كنند.
-آسیاب های آبی: با قدمت چند صد ساله كه علاوه بر خدمت رسانی به مردم وفس، در فصل هایی كه راهها پوشیده از برف نبوده اند و تردد آسان تر بوده، به روستاهای دوردست نیز سرویس دهی داشتند.
-حمام قدیمی: الگو گرفته شده از حمام های سنتی ایران كه نیاز به مرمت و بازسازی دارد.
