ارگ راین كرمان به ارگ میرزا حسینخانی نیز معروف است، زیرا در زمان زندیه مقر فرماندهی میرزا حسینخانی بوده و پس از آن به پسران و نوادگانش رسیده است.
ارگ راین یكی از جاذبههای گردشگری كرمان است. نام این ارگ از شهری است كه در آن واقع شده است. برخی از مردم بر این باورند كه راین از «راه» و «این» تشكیل شده است. قناتی با شیب ملایم را واژگان راین میگویند. نام این ارگ نیز مانند سایر اجزای آن باید از نظر تاریخی حائز اهمیت باشد.
ارگ راین كرمان به ارگ میرزا حسینخانی نیز معروف است، زیرا در زمان زندیه مقر فرماندهی میرزا حسینخانی بوده و پس از آن به پسران و نوادگانش رسیده است. به دلیل شهرت میرزا حسین خان، این قلعه به نام او نیز معروف است.
تاریخهای مختلفی برای ساخت ارگ راین پیشنهاد شده است. به عنوان مثال نام این قلعه برای اولین بار در سال اول هجری در متون تاریخی آمده است، اما اگر كمی تاریخ را ورق بزنیم به عبارات و احادیث گوناگونی دست مییابیم. در زمان سلسله ساسانی، قلعه چشمگیر راین سر به فلك كشیده، استحكامی است كه شاید ابتدا برای محافظت از شاهراه تجاری راین ساخته شده است. ارگ كرمان هم اكنون به عنوان دومین بنای قدیمی خشتی جهان شناخته میشود.

بر اساس برخی منابع، رود راین در زمان حكومت یزدگرد سوم ساخته شده است. دقیقا در آن زمان، اعراب در داخل مرزهای ما قدم میزدند كه استحكامات قلعه راین نمونهای باورنكردنی را به مدیر نیروهای مسلح عرب، مشاجع بن مسعود نشان داد. شاید هیچكس به یاد نمیآورد كه نتیجه نبرد را پس از موفقیت در زمینهای كوچك و بزرگ، یك شهر شبه نظامی در هسته كوههای هزار، تغییر دهد. شانزده برج دیده بانی برای غربالگری و حفاظت از ساختمان راین كرمان طراحی شده است. دوازده برج در چهار طرف حصارهای بیش از ده متری بیرون برج را پوشانده است. چهار برج دیگر در داخل ارگ و اطراف كاخ آن قرار دارند. ساختار ساختمانها به گونهای است كه همگی دو طبقه هستند. پلهها آنها را به هم متصل میكنند.

دروازه ورودی دو طبقه است. طبقه دوم با دریچههای فرود برای كنترل افراد عادی، سربازان و هر حركت دیگری ساخته شده است. البته در صورت حمله دشمن و شكست مقاومت در حصارها، سربازان حاكم از این دریچهها بر روی دشمنانی كه وارد قلعه میشوند، سرب مذاب میریزند. به محض ورود به ارگ راین با كارگاههای آهنگری مواجه میشوید. با وجود اینكه آثار اسلحه و فروشگاههای دیگر مانند داس و قفل متعلق به گذشته است، آهنگری و چاقوسازی همچنان در برخی از این كارگاهها انجام میشود. ارگ كرمان به سه بخش اصلی تقسیم میشود: مردم، اعیان و حاكم.
بعد از دروازه ورودی بازار را میبینید كه به میدانی منتهی میشود. از این میدان برای اطلاع رسانی به مردم استفاده میشد. آلاچیق والی یا حزب حاكم ارگ با ساختار هشت ضلعی زیبای خود در مركز قلعه خودنمایی میكند. از آنجایی كه راین یك شهر مجهز است، امكانات زیادی دارد. همه چیز داخل این ساختمان عظیم آجری بود، از اصطبل، انبار و بارانداز گرفته تا آتشكدههای موقت و دائمی.
در مورد ارگ بم، داستان به حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد برمیگردد. بله، درست خواندید. ارگ بم قدمتی طولانی دارد. ارگ بم چند برابر ارگ راین كرمان بزرگتر است. كافی است عكسهای این استحكامات قبل از زلزله كرمان در سال ۱۳۶۱ را بررسی كنید تا به اهمیت و برتری آن پی ببرید. ارگ راین به عنوان خواهر جوانتر ارگ بم حدود ۱۵۰۰ سال یا بیشتر سن دارد. اما در مقایسه با ارگ بم یكی از قلعههای نوساز تاریخ است.