روستای روئین ؛ ماسوله‌ای دیگر در خراسان شمالی

این روستا با آداب و رسوم خاص و گویش تاتی از روستاهای گردشگری كشور محسوب میشود.

روستای رویین به طور دقیق در موقعیت ۲۶ كیلومتری شمال شهر اسفراین و ۵۲ كیلومتری جنوب شرقی شهر بجنورد و ۷ كیلومتری جاده اسفراین به بجنورد، در یكی از دره‌های دامنه جنوبی آلاداغ به نام دره رویین واقع شده است.

در سال ۷۵۸ هجری سربداران در سبزوار و اطراف علیه تیمور خروج كردند لشكریان تیمور سبزوار را تسخیر و دژ نیرومند آن را ویران ساختند  میر سیف الدین هفتاد هزار نفر مثل سد جلو تیموریان را گرفتند ومقدار چشم گیری از لشكریان به قتل رساندند . در این فرصت مناسب دو پسر سیف الدین به نام های میرغیاث الدین و شمس الدین پا به فرار گذاشتند و راهی اسفراین شدند ودر روستای كبوتر خانه اسكان گذیدند .بعد از آن كه آرامشی نسبی منطقه را فرا گرفت ایشان با درایتی خاص وارد عمل شدند میر غیاث الدین خود را به دربار رسانید و جز وكلا  قرار گرفت .میر غیاث الدین اطلاعات كامل از وضعیت ملك رویین دژ بدست آورد و پی فرصت بود تا این كه روزی سلطان قصد زیارت مشهد نمود . میر غیاث الدین به همراهی ایشان عازم خراسان گردیدند و از شاه خواست تا برای ایشان قدم رنجه فرمایند شاه پذیرفت .شبی در كبوتر خانه اطراق نمودند .صبح روز بعد شاه و همراهان وارد رویین دژ درمحلی به نام قلعه بلند شدند.  و در آنجا دره ای خوش آب و هوا و سر سبز مشاهده نمودند شاه گفتند: آیا این زمین صاحبی معین دارد میر غیاث الدین در جواب گفتند خیر ایشان عرضه داشتند چند نفر گبر در محلی به نام گبریان سكونت دارند ولی مالك اصلی ندارد ممكن است كه شاه مرحمت نمایند تا سند مالكیت واگذار شود . شاه پذیرفت و امیر غیاث الدین با جمع كردن افراد مختلف با پیشه های گوناگون در روستا باعث رونق گرفتن منطقه و روستا شد.

خصوصیات طبیعی

روستای رویین از جمله روستای سرسبزو آباد شهرستان اسفراین است كه در سمت جنوبی كوه های آلاداغ در یكی از دره های با صفای این رشته كوه واقع شده است.
اكثر زمین های روستا  در شیب دامنه قرار گرفته و روستاییان با كوشش زیاد آن ها را تراس بندی كرده اند و به همین دلیل معیشت باغداری تفوق بیش تری نسبت به سایر  انواع معیشت كشاورزی دارد.
زمین های روستا در دره ی طویلی با جهت شرقی و غربی قرار دارد و دره های فرعی دیگری نیز از شمال،شرق و جنوب به آن متصل می شود .همه ی این دره ها پوشیده از انواع درخت های میوه است.
هرگاه از جاده ی اسفراین-بجنورد به طرف دهكده ی توریستی رویین حركت می كنیم،یعنی از غرب به طرف شرق می رویم ؛ از  عرض دره كاسته می شود،در حقیقت روستای رویین در دره ای با جهت شرقی و غربی واقع است كه راه ورود آن از غرب به طرف شرق  است.
آب و هوای روستای روئین از نوع معتدل كوهستانی با زمستان‌های سرد و پر برف و تابستان‌های معتدل و مطبوع می‌باشد. به علت موقعیت ییلاقی آن در تابستان‌ها تفریحگاه مناسبی برای اهالی شهرستان بجنورد و اسفراین محسوب می‌شود، كه برای استفاده از هوای خنك و همچنین آب چشمه‌ها و میوه‌های این روستا به منطقه می‌روند. مردم رویین ؛ این روستا را از نظر آب و هوایی به دو قسمت «نسر» و«پیرو» تقسیم می كنند . « نسر» كه در واقع حاشیه جنوبی رودخانه را در بر می گیرد به این دلیل كه كم تر آفتاب گیر است و اغلب پوشیده از باغ ها و درختان زیادی است دارای آب و هوای سرد تر و دل چسب تری است بر عكس «پیرو» كه به علت آفتابگیر بودن و نیز به این دلیل كه اغلب بافت مسكونی روستا در آن قسمت قرار دارد گرم تر است .

محصولات روستا

یكی از صنعتهای رایج در روستای تاریخی روئین «تنور سازی» و «كوندی سازی» بوده است اما متاسفانه با رواج نانوایی های صنعتی به مرور این صنعت نیز می رود كه به فراموشی سپرده شود یكی دیگر از صنایع دستی این روستا صنعت چادرشب بافی است كه هم بصورت دستی (سنتی) و هم بصورت صنعتی هنوز ادامه دارد .
رویین دژ سـالـیـان سـال پر رونق ترین روستا در زمان خـود بوده است . تمام روستا های اطراف شامل ۳۰ روستا ی كوچك بوده كه تماماً ما یحتاج روزانه و كاربری سالانه ایشان از رویین تغذیه و تأمین می كردند حتی شهر اسفراین نیز جزء روستاهای وابسته به رویین بوده و از رویین تأمین اغذیه و اسباب و وسایل زندگی ازقبیل آهنگری ،نجاری ، بنایی ، پارچه و ... می كرد. از محصولات رویین دژ كه می توان نام برد عسل،سیب،گلابی،گردو،هلو،قیسی،چادرشب بافی،جوراب بافی و...  می باشد.رویین دژ در زمان قبل از اسلام نیز از رونق تفریحی وصنعتی زیادی برخوردار بوده كه عبارتند از شهر میام وزربندان كه جزء رویین می باشند و  هم چنین شهركی به نام زرگران معروف به كوتل شهر یـكی از پر رونق ترین شهر زمان خود بوده است .مناطق تفریحی از قبیل سرچشمه ،چشمه شفاء،ذوتنگ و ابشار آن، رودخانه های پرآبی كه در  حال حاضر پر آب ترین روستا درمنطقه محسوب می شود و هفت روستا از رودخانه های این مكان تأمین آب می شوند پوشش گیاهی

در جنگل هایی كه ارتفاعات شمالی و شمال شرقی اسفراین كه بخشی از آن را دهكده ی توریسی رویین تشكیل می دهد كه در ختان و درختچه هایی چون:پسته،انار،سماق ،زبان گنجشگ ،انجیر ،زالزالك، ارغوان،ذغال اخته،گلابی وحشی،سنجد وحشی ( در دره های بزرگ و وسیع) و ... را می توان نام برد.
منطقه ی شمال و شمال شرقی كه كوهستانی هستند و گیاهان موجود شامل گونه هایی از قبیل: گون،قیاق،پیاز كوهی ،فرز ،درمنه ،خارشتر،بارهنگ،ورك،اسپند،پونه، قارچ،زرشك دانه دار( به زبان محلی زرك)،قسنی،استا قدوس،قریچ،نخود وحشی،بومادران و ... است.

ویژگی‌های جانوری منطقه

هنگامی كه در كوچه باغ های دل انگیز رویین ریه ها را پر اكسیژن ناب می كنی و شامه را پر رایحه ی شكوفه های در ختان میوه , نواهای بلبل و قمری و سینه سرخ و گنجشك و سار گوش را می نوازد گویی دعای سهراب برآورده شده است و كوچه باغ ها پر موسیقی شده اند،به میان علف زارها كه می نگری هدهد ها مشغول عشقبازی اند و هنگامی كه بر شاخسار های انبوه درختان نظر می افكنی جغدها (به زبان محلی بیپ) را می بینی كه سر برجیب مراقبت فرو برده اند و سنجاب های ناز كوچولو مشغول پریدن از این شاخه به آن شاخه اند و به ندرت گربه های وحشی را نیز بر روی درختان تنومند تر می بینی . و آن جا كه به آسمان آبی نگاه می كنی می بینی كه كلاغ ها و قرقی و قوش ( به زبان محلی جقنه ) بر روی درختان بلند سپیدار نشسته اند و در آن اوج نیز عقاب ( به زبان محلی قلتار) ها را می بینی كه مشغول پاییدن حیوانات كوچكتری است كه بر روی درختان و یا در علف زار های زیر درختان زندگی می كنند , در كنار جوی های آبی كه از وسط باغ ها روان است نیز گاهی می بینی كه سیره ای پر می شوید . و گاهی هم لك لك ها و اردك های وحشی سرگردان را می بینی كه هنگام مهاجرت راه گم كرده اند. اما دردل شب ها علاوه بر عوعو روباه ها و شغال ها صدای حق حق مرغ حق از دل باغ های «نسر» به گوش می رسد . از كوچه باغ ها كه بیرون می آیی و پا به دل كوهستان می گذاری به جای لذت شاید وحشتی درونت را فراگیرد چرا كه كوهستان هرچند كه حیوانات قشنگ و دوست داشتنی چون كبك و بلدرچین و آهو و گوزن و بز و قوچ كوهی را در سینه فراخ خود جا داده اما حیوانات درنده ای چون گرگ , گراز، كفتار و پلنگ را نیز در تنگه ها و غارها و بر روی صخره ها نگهبان خود نموده است . هنوز خاطره درگیری مردم روستا با پلنگ كه منجر به زخمی شدن بعضی از آن ها شد برای مردم روستا زنده است.

موقعیت جغرافیایی

دهكده ی توریستی و سر سبز رویین،دهكده ای زیبا و خرم در شمال شهرستان اسفراین از  شهرستان های استان خراسان شمالی است.
این دهكده ی توریستی در ۲۸كیلو متری شمال اسفراین و ۵۱ كیلو متری جنوب شرقی بجنورد مركز استان خراسان شمالی در«۳۵-ْ۵۷ طول شرقی و ۱۲-ْ۳۷ عرض شمالی در ارتفاع ۱۶۷۰ متر ی از سطح دریا قرار دارد.
این دهكده ی توریستی در ۷ كیلو متری جاده ی آسفالته ی بجنورد-اسفراین واقع است،راه این روستا از این جاده جدا شده و به سمت شرق به كوهستان هایی سرد،خنك و مرتفع ادامه می یابد،در این جاده ابتدا از روستای عراقی می گذریم سپس به روستای محمودی و بعد از آن دهكده ی توریستی رویین می رسیم.
رویین در دهستان رویین  واقع در بخش مر كزی اسفراین قرار دارد. این دهستان با دهستان های میلانلو،زرق آباد و حومه همسایه است.
رویین از غرب به روستاهای محمودی از جنوب به روستای سست،از شمال به پاكتل و كلاته ایزانلو از توابع بجنورد و از شرق نیز به ارتفاعات تخته میرزا از توابع شهرستان اسفراین متصل است.