در این دخمه ها اجساد زرتشتیان قرار می گرفت و پس از متلاشی شدن جسد توسط عوامل طبیعی، این محل دوباره برای قرار دادن جسدی دیگر پاكسازی و آماده می‌شد.
دخمه، دادگاه یا برج سكوت بنایی مدور است كه در زمانهای گذشته برای متوفیان زرتشتیان استفاده می شد و امروزه بقایای این دخمه ها گردشگران زیادی را به سمت خود جلب می كنند.
دخمه محلی است كه زرتشتیان از دیر باز تا حدود چهل سال پیش، اموات خود را طبق اصول، فرهنگ و آداب و سنن مذهبی خود و طی انجام مراسم ویژه در آن می نهادند تا طعمه كركس های كوه های اطراف شوند.
در استان یزد دخمه های متعددی برای بازدید وجود دارد. گردشگران زیادی از دخمه های شریف آباد اردكان نیز دیدن می كنند. این مكان تاریخی به شماره ۹۲۸۴ در تاریخ ۱۳۸۲/۰۵/۰۷ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
دخمه، دادگاه یا برج سكوت برای مراسم زرتشتیان در مورد اموات خود استفاده می شد. زرتشتیان از دیر باز تا سال ۱۳۴۲، اموات خود را طبق اصول، فرهنگ و آداب و سنن مذهبی خود و طی انجام مراسم ویژه در آن می نهادند تا طعمه كركس های كوه های اطراف شوند. وسط فضای میان تهی دخمه چاهی وجود دارد كه به "استودان" معروف است و استخوان های باقیمانده از اجساد را داخل آن می ریختند.
پس از مدتی و طی مراسمی خاص، محوطه داخل دخمه جارو و ضد عفونی می شد و بار دیگر دخمه مذكور مورد استفاده قرار می گرفت. در حقیقت دخمه تنها مكانی بود كه برای متوفیان زرتشتیان استفاده می شد.
ویژگی‌های دخمه های شریف آباد
در شریف آباد دو دخمه بر روی تپه ای كم ارتفاع ساخته شده اند. دخمه سمت راست جدید تر است و دخمه سمت چپ توسط مانكجی نخستین نماینده پارسیان هند در ایران بنا شده است. دخمه قدیمی تر دو جداره دارد و در واقع دیوار بلندی دخمه را در دل خود جای داده است. دخمه در سطحی بالاتر قرار دارد جای سنگ نوشته ی آن نیز كه آن را برده اند به خوبی نمایان است. در اینجا ورون (vroon) یا جسدها را قرار می دادند تا كم كم تجزیه شود. روشی كه كمترین آلودگی را برای آب، باد، خاك و آتش داشت. بقایای به جا مانده از جسد را پس از مدتی در داخل استودان یا چاه میان دخمه می ریخته اند و بر روی آنها مواد ضدعفونی ریخته می شد.
دخمه دوم ارتفاع كمتری نسبت به اولی دارد. بعد از در ورودی آثاری از دیوار كوتاهی وجود دارد تا از بیرون داخل دخمه دیده نشود، دیواری كه اكنون تخریب شده است. كف آن بر خلاف دخمه نخست با سنگهای بزرگ فرش شده است و از سیمان نیز در ساخت آن استفاده شده است. استودان آن نیز بسیار عمیق تر است و اینها همگی نشانه های جدید تر بودن این دخمه می باشد. اما در كنار بیشتر دخمه ها ساختمانهایی قرار دارند كه مراسم و آیین درگذشتگان در آنجا برگزار می شده است.
در داخل این بناها نیز یادگاری ها و شعارهایی به چشم می خورد كه آنچنان زیبنده یك مكان تاریخی و توریستی نیست هرچند كه در اطراف این دخمه ها به غیر از چند مگس موجود زنده دیگری یافت نمی شود.
روستای شریف آباد
روستای شریف آباد اردكان در شصت كیلومتری شمال یزد واقع شده است. این محل از قدیم الایام سمبل همزیستی مسالمت آمیز بین زرتشتیان و مسلمانان بوده است. بعد از طی مسیری طولانی به حریم دخمه ها می رسیم كه توسط انجمن زرتشتیان شریف آباد مشخص شده است.
جاذبه‌های گردشگری
از جاهای دیدنی شریف آباد می توان به معابد زرتشتیان (دادار اورمزد، شاه ورهرام ایزد، شاه مهر ایزد، شاه آذر خروه، شاه فریدون و گودز (شاه تشتر ایزد و شاه اشتاد ایزد)، زیارتگاههای پیر سبز(چك چك)، پیر هریشت، پیر پارس بانو، دخمه و مسجد مسلمانان اشاره كرد.
