مردم این روستا برخلاف سایر نقط بلوچستان به گویشی از زبان فارسی كه با گویش مشهدی و سیستانی شباهت زیادی دارد صحبت می كنند. عمده محصولات تمین انجیر، عناب، سیب، انگور و توت هستند.
روستای «تمین» كه از روستاهای تاریخی و گردشگری سیستان و بلوچستان است، در جنوب غربی شهر میر جاوه، دارای طبیعتی زیبا و سرسبز است كه در قسمت شمالی قله تفتان قرار گرفته است. حفره های تافونی صخره های تمین بالا، درختان كهنسال، محیط های روستایی و عشایری، قنات و چشمه ها از آثار و جاذبه های گردشگری دهستان تمین هستند. همه این آثار با قدمت تاریخی و آب و هوای خوش، از روستای تمین در دامنه تفتان، بهشت جذابی برای گردشگران در تمام فصول سال فراهم كرده است.
روستای تمین یكی از خاص ترین و زیباترین مناطق تفتان در سیستان و بلوچستان است كه در ردیف روستاهای هدف گردشگری قرار گرفته است. روستای تمین، در دهستان تمین بخش لادیز شهرستان میرجاوه استان سیستان و بلوچستان است. این روستا به سه قسمت تقسیم می شود كه شامل تمین بالا ، تمین مركزی ، تمین پایین می باشد. چشمه آب شیرین «حضرت موسی» تنها منبع آب شرب و كشاورزی اهالی روستاست كه از دل صخره ای عظیم می جوشد و آبشار كوچكی كه در مسیرش پدید آورده، چشم انداز زیبایی را خلق كرده است.
شرایط اقلیمی
روستای تمین در تابستان ها آب و هوایی خنك دارد و در زمستان سرد است، ولی در مجموع در اغلب فصول سال هوای آن معتدل و دلپذیر است. همجواری با كوه تفتان و وجود چشمه های جاری، سبب حاصلخیزی و رشد انواع درخت ها و میوه ها در منطقه تمین شده است. تمین یكی از زیباترین روستاهایی كه در قسمت شمالی قله تفتان و بالاتر از روستای بسیار زیبا و دیدنی لادیز قرار دارد. این روستا سه قسمت دارد كه عبارتند از جش، روپس، تمین بالا، تمین مركزی و تمین پایین كه هر كدام از آنها در فاصله ۳۰۰ متری همدیگر واقع شده اند.
زبان و فرهنگ
مردم این روستا برخلاف سایر نقط بلوچستان به گویشی از زبان فارسی كه با گویش مشهدی و سیستانی شباهت زیادی دارد صحبت می كنند. اكثریت جمعیت این روستا از طایفه كرد و سادات می باشند.
محصولات و اقتصاد
محصولات اصلی تمین شامل انجیر، توت، شاه توت، امرود (گلابی)، انگور، هلو، آلبالو، زردآلو بسیاری از میوه های مناطق سردسیر و نیز بادام، پسته و گردو است. از درختان خودرو نیز می توان به انجیر كوهی، بنه، ارچن، گز وگواتام (بادام كوهی) اشاره كرد، همچنین صیفی جاتی همچون گندم و جو نیز در این منطقه كاشت می شود. شغل اصلی مردم تمین در گذشته كشاورزی و دامداری بوده اما حرفه دامداری در تمین طی چند سال گذشته به دلیل كمبود شدید ریزش های جوی و تمایل بیشتر عشایر به یكجا نشینی و استفاده از امكانات مراكز روستایی نسبت به گذشته كم رنگ شده است.
پوشش گیاهی
كوه های اطراف تمین منابعی غنی و سرشار از گیاهان دارویی درمنه، كلپوره، اسپنتان، مور، زامبول و درنگ است كه در درمان بسیاری از بیماری ها در این منطقه كاربرد دارد. از صمغ درخت موسوم به گونجك در دندانپزشكی استفاده می شود.
تاریخچه
كوه تفتان در تاریخچه و تمدن مردم اطراف آتشفشان نیمه فعال خود، نقش مهمی دارد. این قله یكی از قلل مرتفع ایران است كه باعث ایجاد تنوع آب و هوایی در بلوچستان شده است و همین تنوع آب و هوا و پوشش گیاهی باعث جذب انسان به این منطقه شده است كه با جذب انسان، تمدن تفتان به وجود آمده است. آثار چند هزار ساله از پیشینیان در اطراف تفتان یافت می شود. دهستان تمین هم تحت تأثیر آن دارای آثاری از قبیل تپه های باستانی قبرستان باستانی، چله خانه، معماری صخره ای آسیاب های آبی، قلعه ها، كوره های ذوب فلز در نواحی مختلف و غارهای باستانی است كه تمام این آثار بیانگر تمدنی عظیم در این روستا و سایر روستاهای اطراف تفتان است. امروزه باستانشناسان آثار و تمدن اطراف تفتان را با توجه به شواهد و مدارك علمی و باستانی به دست آمده بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار سال تخمین می زنند.
جاذبه های گردشگری
قلعه تمین
این اثر با مساحتی حدود سه هزار متر مربع و بیست و پنج متر ارتفاع از سطح دره تمین مركزی بر فراز صخره ای بلند با مصالح بومی همانند سنگ و گل رس ساخته شده است. این قلعه، با قدمتی ۲۵۰ ساله، مركز فرماندهی حاكمان منطقه همچون سید خان و مدت خان و نورمحمد خان بوده است. در حال حاضر دیواره های قسمت شمالی و حدود ۵۰۰ مترمربع از خود بنا، باقی مانده است.
چشمه آب معدنی موسی
وجود قله تفتان در جنوب این دهستان سبب بوجود آمدن تعداد بسیار زیادی چشمه و قنات در این منطقه شده كه در فصول سرد سال تعداد آنها از شمارش خارج است. وجود این چشمه ها و قنات ها و جریان آب از میان دره های سرسبز و باغات میوه، محیط های بسیار زیبایی را خلق كرده است. یكی از بهترین چشمه های منطقه، «چشمه آب معدنی حضرت موسی» است كه بر اساس اعتقاد بومیان، علت نامگذاری این چشمه فرود آمدن عصای حضرت موسی در این نقطه است. این چشمه تنها منبع تأمین آب روستا بوده و از دل صخره‌ای عظیم می جوشد و چشم انداز زیبایی را به وجود آورده است. از خصوصیات بارز این چشمه وجود املاح معدنی زیاد و مفید و همچنین گرم بودن آب آن در زمستان و سرد بودن در تابستان است. آبی كه از چشمه تمین جاری می شود سرچشمه بسیاری از رودهایی است كه پس از سیراب كردن كلیه آبادی های دهستان تمین و بخش هایی از دهستان هم جوار (لادیز) از مرز ایران خارج شده و به ریگزارهای كشور پاكستان می ریزد
آسیاب آبی
این آسیاب آبی با قدمت حدود صد و پنجاه سال از جاذبه های منحصربه فرد روستا است. این نوع آسیاب ها با توجه به وجود منابع آب خوب در مناطق مختلف اطراف تفتان همچون لادیز، تمین، تمندان و غیره متداول بوده است. در حال حاضر این آسیاب همچون دیگر آسیاب های اطراف تفتان متروك و در حال نابودی است، این آسیاب ها به ثبت ملی نیز رسیده اند.
كوره ذوب فلز
این كوره در روستای «سركهنو»، از توابع دهستان تمین ساخته شده است كه بقایای این كوره كه شامل تفاله های باقیمانده از ذوب فلزات در كنار چاه های حفر شده می باشد و متعلق به عصر فلز است
چله خانه
از آثار تاریخی دیگر كه در این روستا وجود دارد چله خانه است. در گذشته دور مردم معتقد این دیار در این مكان كه در دل كوه كنده شده به مدت چهل شبانه روز به دعا و عبادت می پرداختند و غذایشان فقط آب و در صورت نیاز یك دانه خرما بود. در حال حاضر استفاده ای از این مكان نمی شود و متروكه و در حال تخریب است.
خانه های دستكند
علاوه بر آثار تاریخی و جاذبه های طبیعی روستای تمین كه هر كدام جاذبه های خاصی از نظر گردشگری است، معماری منحصر به فرد صخره ای این روستا نیز دیدنی است. دیدن اتاق هایی كه در دل صخره كنده شده، دالان هایی كه شما را از اتاقی به اتاق دیگر می رساند و باید به صورت نشسته وارد آن شوید، برای شما جالب خواهد بود. معماری صخره ای تمین با مساحتی بالغ بر ۴ هزار مترمربع در نوع خود در سطح كشور كم نظیر بوده و طبق اسناد باستان شناسی، قدمت چنین سازه های معماری به اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی باز می گردد. معماری صخره ای تمین در چهار قسمت در دل كوه كنده شده و سقف این اتاقها به شكل گنبدی و هر یك از آنها دارای ستون و فضاهای الحاقی است كه از لحاظ معماری مانند معماری های صخره ای «میمند كرمان» و «كندوان» آذربایجان شرقی است. بخشی از این اتاق های صخره ای كه به ثبت ملی رسیده، در حیاط خانه یكی از روستاییان واقع شده است و البته تنها با اجازه صاحبخانه می توانید از این اتاق ها دیدن كنید.
گورستان تاریخی تمین
قبرستان باستانی تمین كه در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده به عنوان یكی از آثار ارزشمند باستانی دهستان به شمار می رود. در نزدیكی اتاق های صخره ای، كوه كم ارتفاعی وجود دارد كه پر است از مقبره هایی كه گرچه سنگ قبر آنها طی سال های گذشته به سرقت رفته است، ولی دیدن شان خالی از لطف نیست. تعدادی از قبرها هم به مرور زمان و در اثر فرسایش خاك باز شده و اسكلت مردگان را آشكار كرده است. از اینجا چشم انداز بهتری از كوه تفتان را در پیش چشم تان خواهید داشت. این قبرستان قبرهای چهار گوش ساده به ابعاد تقریبی ۵۰ در ۵۰ در یك و هفتاد دارد كه با سنگ پوشانیده شده اند. یكی از نكات قابل توجه این گورستان این است كه در بیش از ۶۰ درصد قبور اصل رو به قبله بودن رعایت نشده و این احتمال را تقویت می كند كه این گورها مربوط به بزرگان زرتشتی است. البته شواهد تاریخی همچون هجرت بزرگان اشكانیان (كه زرتشتی بودند) به اطراف تفتان در كتب تاریخی نیز ثبت شده است.
نحوه دسترسی
برای رسیدن به روستای تمین باید خودتان را به زاهدان برسانید. در زاهدان از ابتدای جاده میرجاوه، تاكسی ها و خودروهای گذری شما را به میرجاوه می رسانند؛ در این جاده آسفالته، ۷۵ كیلومتر راه تا میرجاوه در پیش دارید. مسیر ۵۰ كیلومتری میرجاوه تا تمین را هم می توانید با ماشین های گذری یا تاكسی بروید، بعد از ۴۰ كیلومتر در این مسیر به روستای «سیاه جنگل» می رسید و حدود سه كیلومتر جلوتر، جاده سمت راست شما را به تمین می رساند
جاذبه گردشگری نزدیك
قبرستان تاریخی «هفتادملا» با قبرهای خشتی و شكل و شمایلی منحصر به فرد در بیست كیلومتری تمین قرار گرفته كه برای رسیدن به آن می توانید با ماشین شخصی یا ماشین اهالی روستا بروید. دسترسی به این قبرستان كه در غار طبیعی كمانی شكل در سینه كوه جای گرفته، با راه پلكانی ممكن شده است، بازدید از این مجموعه با قدمتی حدود هشتصد سال را از دست ندهید.