شهر كویری یزد به اندازه شهرهای خاور میانه زیباست. شهر قدیمی كه خشتی بودن آن به خوبی حفظ شده است، بادگیرهای متمایز، یا پراكنده در اطراف خط افق و مكان‌های تاریخی متعدد، آن را به مقصدی ضروری برای هر گردشگری كه از ایران بازدید می‌كند، تبدیل كرده است. در اینجا به بررسی ۵ مورد برتر برای دیدن و انجام دادن در یزد می‌پردازیم.
مجتمع امیر چخماق
مركز معماری یزد، مجموعه امیر چخماق در قلب شهر و در میدانی به همین نام واقع شده است. نمای سه طبقه با ابهت تعدادی از ایوان‌های متقارن زیبا را به نمایش می‌گذارد كه پس از غروب آفتاب روشن و می‌درخشند. این حسینیه یكی از بزرگترین حسینیه‌های كشور (ساختمان‌های مورد استفاده در مراسم بزرگداشت امام حسین(ع)) است و قدمت آن به قرن پانزدهم برمی‌گردد، هرچند بازسازی‌های متعددی در آن انجام شده است. میدان اطراف تعدادی مغازه شیرینی و بستنی فروشی خوب دارد.
زورخانه صاحب الزمان
این زورخانه محبوب (كه به معنای واقعی كلمه به خانه نیرو نامگذاری شده) در ساختمانی تاریخی در ضلع شمالی میدان امیر چخماق واقع شده است. اغلب به روی گردشگران باز است، نه تنها می‌توانید تمرین كنندگان این فعالیت كنجكاو رقص و وزنه برداری را كه در عرفان شیعی آغشته است، مشاهده كنید، بلكه در مورد مخزن آبی قرن پانزدهمی كه در زیر ساختمان قرار دارد نیز تحقیق كنید و اثرات خنك كننده یزدی را تجربه كنید.
آتشكده زرتشتی
دین زرتشتی، دینی توحیدی كهن كه قدمت آن به حدود ۳۵۰۰ سال پیش بازمی‌گردد، پیش از فتوحات اسلامی، دین اصلی ایران بوده و هنوز هم در برخی از نقاط كشور این جامعه به حیات خود ادامه می‌دهد. یزد مركز دین زرتشتی در ایران است و مكان‌های دیدنی و تاریخی متعددی در آن وجود دارد. این آتشكده مهم‌ترین آتشكده‌ای است كه حاوی یك آتش مركزی است كه گفته می‌شود از قرن پنجم پس از میلاد در حال سوختن بوده است.
چاك چاك
در كویر، در حدود ۷۰ كیلومتری یزد، مهم‌ترین زیارتگاه زرتشتیان ایران، چاك چاك، قرار دارد. دهكده‌ای كوچك در كنار صخره، طبق افسانه، صخره باز شد و به نیك بانو، دختر آخرین حاكم پیش از اسلام، از مهاجمان متجاوز عرب پناه آورد. معبد چاك چاك كه در فارسی به معنای «چكه چكه» است، حاوی چشمه‌ای است كه همیشه می‌چكد و گفته می‌شود كوهی است كه به یاد شاهزاده نیك‌بانو می‌گریند.
شهر قدیمی
شهر قدیمی یزد كه به خوبی حفظ شده و هنوز مسكونی است، با خیابان‌های جنگ‌افزار و گوشه‌های جذاب، لذتی است كه هنگام قدم زدن بعدازظهر در آن گم شوید. رنگ زرد مایل به قهوه‌ای ساختمان‌های خشتی نشان می‌دهد كه این شهر چقدر خشك است و بادگیرهایی كه به طور متناوب بیرون می‌آیند، یادآوری بدیع معماری سنتی یزد است. برای دیدن مناظر فراموش نشدنی مراقب دسترسی به پشت بام باشید، اما به یاد داشته باشید كه به حریم خصوصی ساكنان محلی احترام بگذارید.
مسجد جامع
از اطراف شهر قدیمی، مسجد جامع نفیس قابل مشاهده است. بنا بر گزارش‌ها، بنای قرن چهاردهمی دارای مرتفع‌ترین مناره‌ها در كشور است و با كاشی كاری ظریف آبی موزاییكی خود نمونه‌ای از معماری ایرانی اسلامی است. قدمت برخی از عناصر مسجد حتی به قرن دوازدهم می‌رسد. پیچیدگی‌ها و كتیبه‌های ایوان بزرگ از نكات برجسته است.
باغ دولت آباد
باغ دولت‌آباد با انبوهی از فواره‌ها، درختان سرو و انار، می‌توان گفت كه طبیعت باغ ایرانی را به تصویر می‌كشد. این اقامتگاه متعلق به قرن هجدهم، سایه فراوان و ساختمان‌های زیبا دارد كه در تمام طول سال گردشگران را به خود جذب می‌كند. بادگیر مركزی ۳۳ متری و همچنین مجموعه‌ای از پنجره‌های شیشه‌ای رنگی، زیبایی‌شناسی عجیب و غریبی را ایجاد می‌كند كه مانند آن را در جای دیگری نخواهید یافت یا به زودی فراموش نخواهید كرد.
قلعه سریزد
ویرانه‌های قلعه در روستای مجاور سریز كه به عنوان یك مقصد توریستی مورد توجه قرار نگرفته است، شایستگی سفر ۴۵ دقیقه‌ای از یزد را دارد. بنای دفاعی دوره ساسانی كه در قسمت‌هایی دو جداره و سه طبقه است به‌طور قابل‌توجهی حفظ شده است. این قلعه كه توسط صفویان ساخته شده است، در برخی مناطق در حال فروپاشی است، با این حال، پس از چند ساعت در اینجا، سخت نیست كه بفهمیم چرا یزد از نظر تاریخی فتح ناپذیر بوده است. برای باز كردن قفل ورودی باید سرایدار را پیدا كنید.
روستای خرانق
هیچ سفر یك روزه‌ای به اطراف استان یزد بدون گشت و گذار در روستای چند صد ساله خرانق كامل نمی‌شود. دهكده خشتی كه گفته می‌شود برای بیش از ۱۰۰۰ سال سكونت دارد، این روزها عملاًمتروكه شده است، اما چند كشاورز را می‌بینید كه هنوز در اطراف سفالگری می‌كنند. به طرز وصف ناپذیری زیبا، بازدیدكنندگان می‌توانند آزادانه بقایای متروكه را كشف كنند. موارد برجسته شامل مسجد دوره قاجار و یك قنات باستانی در دره زیر است.
