پس از دوره صفویه در اثر ناآرامی‌ها و بی‌ثباتی‌ها، ایران دچار هرج و مرج مداوم شد، اما از زمان قاجاریه و پس از استقرار تدریجی ثبات در ایران و گسترش پدیده استعمار، سفر به ایران اسرار بسیاری را در باستان شناسی و تاریخ آن فاش كرد.
گردشگری در ایران سابقه بسیار طولانی دارد. تمامی اسناد تاریخی مربوط به دوران باستان و پیش از فتح اسلامی حكایت از گسترش شهرها، راه‌ها و سكونتگاه ها در سراسر سرزمین پهناور ایران دارد. اسناد مكتوب نشان می‌دهد كه یونان و روم نیز به ایران سفر كرده‌اند. اما در مورد اسامی دقیق مسافرانی كه قبل از فتح اسلامی از ایران دیدن كرده‌اند، اطلاعات كمی در دست است.
در قرون اول پس از اسلام، ایران با پشت سر گذاشتن دوران بحران، رویكرد ادبی، فرهنگی و علمی جدیدی را آغاز كرد كه به شكوفایی عظیمی منجر شد. شاعران و نویسندگان بسیاری به ایران سفر كردند و سفرنامه‌های ارزشمندی تهیه كردند كه از طریق آنها می‌شد با جغرافیا، فرهنگ و تمدن ایران آن روزگار آشنا شد. یكی از مشهورترین سیاحان در این دوره ناصر خسرو (۱۰۰۳-۱۰۷۷) شاعر، فیلسوف و سفرنامه نویس ساكن قرن یازدهم است. از سوی دیگر، به تدریج به ویژه بعد از قرن سیزدهم، سیاحان غربی نیز به شرق و ایران سفر كردند. در این دوره بود كه اقامتگاه‌هایی در ایران ایجاد شد كه بیشتر آنها همچنان پابرجا هستند. ایران در دوره صفویه به ویژه در دوران حكومت شاه عباس كبیر به عنوان كشوری جذاب گردشگران اروپایی بسیاری را به خود جذب كرد. از این رو می‌توان دوران حكومت شاه عباس كبیر تا پایان صفویه را مهمترین دوره توسعه گردشگری در ایران دانست.
پس از دوره صفویه در اثر ناآرامی‌ها و بی‌ثباتی‌ها، ایران دچار هرج و مرج مداوم شد، اما از زمان قاجاریه و پس از استقرار تدریجی ثبات در ایران و گسترش پدیده استعمار، سفر به ایران اسرار بسیاری را در باستان شناسی و تاریخ آن فاش كرد.
اكنون ایران كشوری توریستی با آثار، مكان‌ها، آثار و جاذبه‌های طبیعی متعدد است كه سالانه حدود ۵ میلیون گردشگر از سراسر جهان را به خود جذب می‌كند. این كشور چهار فصل، با مردمانی مهمان‌نواز، طبیعت شگفت‌انگیز و تاریخ شگفت‌انگیز، تجربه سفری امن، فراموش‌نشدنی، خروجی و در عین حال ارزان را برای گردشگران فراهم می‌كند.
مناطق منتخب گردشگری در ایران
مناطق منتخب گردشگری (TSAs) نوعی طرح راهبردی است كه توسط وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای گسترش مناطق گردشگری و جذب بیشتر گردشگران داخلی و خارجی از سراسر جهان تدوین شده است. این مناطق بیشتر در قطب‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی ایران قرار دارند و با توجه به پتانسیل‌های موجود در زمینه‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی، محبوبیت آنها در بین گردشگران، راه‌های دسترسی و همچنین زیرساخت‌ها انتخاب شده‌اند. انواع مختلفی از اقامتگاه‌ها نیز در مجاورت این مناطق ساخته یا توسعه یافته‌اند تا طیف وسیعی از قیمت و كیفیت را برای كسانی كه مایل به اقامت دو شب در كنار این مناطق هستند، فراهم كنند.
تا كنون بیش از ۱۱۶۸ TSA در سراسر كشور شناسایی شده است كه در سفرهای ریاست جمهوری ثبت و تایید می‌شوند. از این تعداد، ۲۴۲ مورد سرمایه گذار را جذب كرده‌اند و بقیه برای بررسی باز هستند. پس از تصویب، این مناطق مطالعه، بودجه بندی و به مناطق گردشگری تبدیل می‌شوند كه هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می‌كنند. یكی از نمونه‌های این مناطق، گردنه حیران است كه توسط دولت به عنوان TSA اعلام شده است. این منطقه، منطقه‌ای كوهستانی با زیبایی‌های خیره‌كننده و مناظر طبیعی شگفت‌انگیز است.
TSA فرصت‌های خوبی برای كسانی است كه مایل به تحقیق در ایران هستند. ایران با پتانسیل‌های گردشگری در سرتاسر سرزمین وسیع و متنوع خود می‌تواند هدفی ارزشمند و سودآور برای سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری باشد.
