شیراز در زمان زندیه به عنوان یكی از باشكوه‌ترین دوره‌ها، برای شیراز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و مردم هم به آن بسیار علاقه‌مند هستند.
شهر شیراز از دوره‌های مختلف زمانی، آثار تاریخی متفاوتی در خود جای داده كه هر كدام با توجه به ساختاری كه دارند، می‌توانند نمادی از فرهنگ، هنر و تاریخ گذشته ایران باشند؛ از جمله آثار تاریخی شیراز در زمان زندیه.
دوره زندیه به عنوان یكی از باشكوه‌ترین دوره‌ها، برای شیراز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. كریم خان زند معروف به وكیل‌الرعایا، در دوران زندیه، شهر شیراز را به عنوان پایتخت حكومت خود برگزید و به همین سبب برای آبادانی آن بسیار كوشید.
در دوران زندیه شاهد ساخت بناهای تاریخی و فرهنگی هستیم كه شامل مواردی بی‌مثال‌اند كه در ادامه به ارائه توضیحاتی در مورد هر یك از این آثار خواهیم پرداخت.
آثار تاریخی شیراز در زمان زندیه
مهم‌ترین آثاری كه از شیراز در زمان زندیه برای شهر شعر به جای مانده، تحت عنوان مجموعه وكیل معرفی می‌شود كه این شهر پر اسرار را به نمادی از تمدن بدل ساخته است.
شهر شیراز با تولد بزرگانی چون سعدی و حافظ، به اندازه كافی در مركز توجه قرار دارد. حال اگر بخواهیم اماكن تاریخی و توریستی را هم به پرونده هنری این شهر بیافزاییم، باید شیراز را دُر حلقه بنامیم.
از جمله آثار تاریخی و گردشگری دوران زند، در شهر شعر و ادب، می‌توان به مواردی كه در ادامه آورده شده، اشاره كرد.
بازار وكیل؛ گوهر شیراز در زمان زندیه
حتماً اولین و مهم‌ترین نماد از یك تمدن و شهرنشینی، مربوط به مراكز خرید آن است كه در گذشته به صورت بازارهایی سرپوشیده بنا می‌شده است. در مورد شهر شیراز هم بازار وكیل، نه تنها یك بازار سنتی است كه حجره‌ها و راسته‌های متفاوتی در خود دارد، بلكه از نظر هنر و معماری به كار رفته در ساخت بنا هم، دارای ویژگی‌هایی است كه سبب خاص بودن آن برای بازدیدكنندگان شده است.
با وجود اینكه انتظار می‌رود بازار وكیل به سبب تاریخچه‌ای كه دارد، جزء اماكن تاریخی باشد كه تنها برای بازدید قابل مراجعه است؛ اما همچنان در این مكان تجارت در جریان است و غرفه‌های متنوعی سر تا سر بازار وجود دارند كه جمعیت بالایی در حال بازدید و خرید از آن هستند.
به همین خاطر با بازدید از این بازار می‌توانید با مردم مهربان و خون گرم شیرازی معاشرت كنید و بیشتر با فرهنگ‌شان آشنایی پیدا كنید.
مسجد وكیل؛ بنای دلنواز
آوازه مسجد وكیل به گوش هر ایرانی خورده است. این بنای مذهبی به سبب معماری و ساختاری كه دارد، بیشتر از هر سازه دیگر متعلق به این دوران، جلوه‌گری می‌كند و از جلوه‌های هنر شیراز در زمان زندیه است.
مسجد وكیل از دسته مساجد شبستانی است كه طاق‌های جالبی در قسمت شبستان دارد و سبب تنوع و تفاوت آن نسبت به دیگر مساجد شده‌اند.
به كارگیری كاشی‌كاری‌ها و شیشه‌های رنگی در پنجره‌ها، انعكاس زیبایی از نور را پدید آورده كه فضای رنگینی در داخل مسجد ایجاد می‌كند.
ارگ كریم‌خانی؛ قلب تپنده شیراز در زمان زندیه
ارگ كریم‌خانی به عنوان بخشی از عظمت این شهر، بنای سلطنتی این دوران بوده كه در ساخت آن، بهترین معماران فعالیت داشتند. در این بنای عظیم، سنگ‌تراشی‌هایی اجرا شده كه هر كدام به نحوی توانسته بر شكوه آن بیافزاید.
این سازه درست مانند یك قلعه نظامی است كه با توجه به نحوه ایجاد كاخ‌ها در این دوران، ساخته شده است. تزئینات خاص و متفاوتی كه برای این بنا تعریف شده، با بهره‌گیری از مصالح و یا هنر شهرهای مختلف ایجاد شده است.
حمام وكیل
در دوران زندیه، به دستور كریم خان زند، حمام وكیل ساخته شد كه به عنوان شاهكاری متفاوت در میان آثار تاریخی شیراز در زمان زندیه معرفی می‌شود.
ساخت این حمام مطابق با اصول و اساس معماری دوران خود، دارای بخش‌های مختلفی مانند، ورودی، رختكن و گرماخانه است كه هر كدام در بخشی از حمام بنا شده‌اند و دارای آرایه‌های معماری منحصربه‌فردی هستند.
لازم به ذكر است كه این بنا دارای سازوكاری ویژه برای جریان گرما و بخار بوده كه سبب تحسین معماران ایران گشته است.
با توجه به همین مسائل هم این بنا را به عنوان اثر معماری فاخر، در میان فهرست آثار ملی ایران قرار داده‌اند.
البته ناگفته نماند كه برخلاف بازار و مسجد وكیل كه همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرند، حمام وكیل در میان دسته آثاری قرار گرفته كه كاربرد بازدیدی دارد و ساختار موزه‌ای به خود گرفته است.
باغ تكیه هفت تنان؛ یادگار متفاوت شیراز در زمان زندیه
جدا از سازه‌ها، برخی از آثار هم وجود دارد كه در شیراز در زمان زندیه مورد بازسازی قرار گرفته، باغ تكیه هفت تنان در شیراز، نمونه‌ای از این موارد است كه در دوران كریم خان زند بازسازی و بهسازی شد.
به سبب نزدیكی این باغ به آرامگاه حافظ، حال و هوای عرفانی بر این محوطه حاكم است؛ به خصوص كه طبیعت زیبایی از شیراز را در خود جای داده است. همچنین پیشینه این باغ به گونه‌ای است كه آن را از جمله اماكن مقدس می‌دانستند و برای مراسمی چون طلب باران، یا دعا به این محوطه روی می‌آوردند.
هر یك از این سازه‌ها در جایگاه خود، نقش مهمی در شهرت و محبوبیت شهر بهار نارنج‌ها بازی كرده‌اند. به همین سبب دوران زندیه، همواره برای شیرازیان جزء بازه‌های زمانی پرافتخار بوده و هست.
در صورت سفر به شیراز، توصیه می‌شود كه حتماً از این بناهای باشكوه دیدن كنید تا بتوانید بهتر با تاریخ شیراز در زمان زندیه آشنایی پیدا كنید.