سد طالقان از بزرگترین سد های كشور است كه روی رودخانه شاهرود ساخته شده است. رودی كه از كوه های استان مازندران سرچشمه می گیرد و در طول مسیر خود به دره زیبای طالقان می‌رسد.
طالقان یكی از زیباترین ییلاقات نزدیك تهران است كه میان كوههای البرز قرار گرفته و به خاطر ارتفاعات و قله‌های سرسبز و زیبایش شناخته می شود. وجود روستاهای جذاب بی شمار، باغات میوه، چشمه سارهای فراوان، آبشارهای خروشان متعدد، كوه های بلند و سر به فلك كشیده، یخچال های طبیعی، مناظر طبیعی چشم نواز، آثار تاریخی و امكان پیاده روی و دوچرخه سواری در كوچه باغ ها و چمنزارهای آن، این شهر را به مقصدی پرجاذبه تبدیل كرده است. سد طالقان كه روی «رودخانه شاهرود» ساخته شده نیز یكی از ارزشمندترین سازه های طالقان و از محبوب ترین نقاط گردشگری این شهر است. دریاچه ای كه پشت سد وجود دارد، چشم اندازهای خاص و مناظر طبیعی ویژه ای در این ناحیه خلق كرده است.
این دریاچه كه در پشت سدی به نام طالقان (از كرج تاشهرك طالقان۸۲كیلومتر) قراردارد به طول تقریبی ۱۵ كیلومتر در حد فاصل آبادی های گلینك ، میراش ،آردكان و آرموت از شمال و زیدشت و سنگ بن ازجنوب ، دارای محیطی بسیار جذاب و دلنشین است.كرانه های اطراف این دریاچه به صورت خلیج های كوچكی به داخل مصب رودخانه های دائمی و فصلی كه از قدیم الایام به طالقان رود سرازیر می شده اند پیشروی كرده است و باعث به وجود آمدن منا ظر بسیار بدیعی ازپیشروی آب به خشكی شده اند. جاده آسفالته ای در شمال دریاچه از زیدشت به گلینك و با دور زدن دریاچه از زاویه شمالی به آرموت تنها آبادی همجوار دریاچه طالقان و از آنجا تاسوهان امتداد داردكه راه دسترسی مناسبی برای استفاده از محیط های پیرامون این دریاچه به شمار می رود. آب این دریاچه سبز رنگ بوده و دارای چندین نوع ماهی است كه كولی نام یكی از انواع آن می باشد. طالقان رود پس از اتصال تمامی آب هوای جاری كوهستان هوای شمال و جنوب این دره به آن ، وارد این دریاچه می گردد.از جمله ساحل های دیدنی آن باید از محوطه مسطح لات فشندك و حوالی زیدشت و به خصوص آرموت بوه عنوان یكی ازنقاط دسترسی به كناره این دریاچه نام برد.
شهرستان طالقان یكی از زیباترین ییلاق های كوهستانی استان البرز است. موقعیت قرارگیری منطقه طالقان در میان كوههای البرز آن را از طبیعت بكر و زیبایی برخوردار كرده است. آبشارهای متعدد، كوههای زیبا، یخچال های طبیعی و چشمه های پرجوش و خروش از جاذبه های طبیعی این منطقه به حساب می آید. در این میان سد و دریاچه طالقان كه با چشم اندازی زیبا در این منطقه خودنمایی می كند از مناطق گردشگری این شهرستان است.
سد طالقان از بزرگترین سد های كشور است كه روی رودخانه شاهرود ساخته شده است. رودی كه از كوه های استان مازندران سرچشمه می گیرد و در طول مسیر خود به دره زیبای طالقان می رسد. طالقان نام دره ای در قسمت جنوبی رشته كوه های البرز است و مانند دره های بزرگی كه در منطقه میانی رشته كوه های البرز به سمت جنوب كشیده شده اند، دارای آب و هوایی كوهستانی و ییلاقی است كه موجب شده جمعیت آن در فصل های متفاوت تغییر مكان دهند. این منطقه هر سال با طبیعت زیبا و آثار تاریخی گردشگران زیای را به خود جذب می كند. طالقان از شمال با شهر الموت از توابع استان مازندران و از جنوب با ساوجبلاغ و فشگلدره همسایه است. سرسبزی و زیبایی طبیعت این منطقه چشمگیر است، گیاهانی همچون آویشن، بومادران، ریواس، شنگ، كاسنی، گون و گلهای زیبای شقایق در دامنه كوهها و دشت ها می توان دید. در كنار این گیاهان درختانی همچون گردو، زالزالك، گلابی، زرشك، گیلاس، بادام كوهی و سیب به زیبایی این محیط افزوده اند. حیات وحش طالقان از نظر گونه های جانوری، گیاهی و پرندگان مشهور است.
در اطراف سد با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه چمنزارهای سرسبزی روییده اند، كه دریاچه سد طالقان را به محلی عالی برای سپری كردن یك روز شاد همراه با خانواده تبدیل كرده است. دور تا دور دریاچه فنس گذاری شده و امكان نزدیك شدن به ساحل دریاچه و ماهیگیری وجود ندارد. دقت داشته باشید كه در روزهای تعطیل و آخر هفته ها اطراف دریاچه و جاده آن شلوغ است. جاده طالقان پیچ های زیادی دارد و مناسب سرعت بالا نیست. دریاچه صبح های خیلی زود زیبایی بیشتری دارد. كمی سحرخیزی ارزش دیدن سد از بالای كوه های مشرف را دارد. زیبایی كوه ها در بهار دو چندان می شود. در فصل پاییز طبیعت بسیار زیبا با تركیب رنگ های زرد، نارنجی و قرمز برگ های درختان شاهد نقاشی خدا روی زمین خواهید بود. در تابستان با زدن چادر كنار دریاچه و تماشای آسمان پرستاره و با آرامش صدای امواج میتوانید تجربه ای به یاد ماندنی و خاطره انگیز داشته باشید. یكی از زیباترین صحنه هایی كه می توان در زندگی دید طلوع و غروب خورشید دریاچه است. البته شنا كردن در دریاچه سد طالقان بسیار خطرناك است. اگر تنها می روید به هیچ وجه به شنا در آن نپردازید و اگر چنین تصمیمی گرفتید به نكات ایمنی و هشدارهای مسئولان توجه كنید.
احداث سد
در سال ۱۳۴۸ تصمیم احداث سد با هدف انتقال آب طالقان به قزوین گرفته شد. در همان سال سدی انحرافی به نام سنگبان و تونلی ۹ كیلومتری به منظور انتقال آب به زیاران وآبیاری دشت قزوین ساخته شد. اما ساخت سد اصلی تا سال ۱۳۸۱ به تعویق افتاد تا سر انجام در سال ۱۳۸۵ از آن بهره برداری شد. سد طالقان، سدی خاكی با هسته رسی است كه هزار و هفتصد و هشتاد و نه متر از سطح دریا و صد و سه متر از بستر رودخانه ارتفاع دارد. دریاچه سد طالقان در حال حاضر ۱۵ كیلومتر طول دارد. ظرفیت كل مخرن سد چهارصد و بیست میلیون متر مكعب است كه سیصد و بیست و نه میلیون متر مربع از آن قابل استفاده است. در زیر این سد یك نیروگاه تولید برق نیز ساخته شده كه ظرفیت آن ۱۷٫۸ مگاوات است. سد طالقان نقطه عطف مهمی در تاریخ، جغرافیا و محیط زیست منطقه محسوب می شود و تحولات و آثار عظیمی را از خود بر جای خواهد گذاشت. نزدیك به ۹۰۰ لیتر بر ثانیه آب برای مصارف شرب شهر كرج از طریق انتقال آب سد طالقان به تصفیه خانه محمودآباد كرج انجام می شود. جالب است بدانید كه مردم شهر طالقان هنوز امكان استفاده از آب این سد را ندارند.
مسیر دسترسی
فاصله طالقان از شهر كرج ۱۰۰ كیلومتر است و حدود یك ساعت و چهل و پنج دقیقه با خودرو طول می كشد. مسیر رفتن از تهران: از اتوبان تهران-كرج به سمت قزوین رفته ۴ كیلومتر بعد از آبیك، به یك دوراهی می رسید، سمت راست به شمال و سمت دیگر به جاده طالقان می رود. جاده طالقان را پیش بگیرید. پس از رد شدن از زیاران و طی مسافت ۲۸ كیلومتر، برفراز گردنه ابراهیم آباد، وارد دره طالقان شده و پس از پایین آمدن از گردنه سد طالقان مشخص خواهد شد. گرچه راه رسیدن به آن آسفالت است اما خود را برای دست اندازها و چاله های بسیار آن آماده كنید.
جاذبه‌های گردشگری منطقه
آبشار كركبود در فاصله ۲۵ كیلومتری سد قرار گرفته و با ۴۰ دقیقه رانندگی می توانید به آن برسید. برای رسیدن به آبشار باید ماشین را در روستای كركبود پارك كنید و تا آبشار نیم ساعت پیاده روی در پیش دارید. آبشاری تماشایی در میان صخره ها با ارتفاع ۳۰ تا ۵۰ متری كه در نهایت به رودخانه شاهرود می ریزد. از دیگر روستاهای دیدنی اطراف، روستای گوران و روستای گلیرد می باشند.
