این رودخانه به دلیل واقع شدن در بخش میانی به واسطه كوه های بلند جنگلی، دره ای ژرف به وجود آورده كه تا قسمت فعلی (قسمت جنوبی سردشت) امتداد یافته است. مهم ترین تنگه این بخش «تنگه گرژال» است كه به تازگی سدی بر روی آن ساخته می شود. شاخه ای از «زاب» صغیر از كوه های شمال غرب پیرانشهر (سیاه كوه با ارتفاع ۳۵۷۸ متر) سرچشمه می گیرد.
همچنین آب شعبه هایی مانند «چم لاوین»، «چم بادین» و جانداران به تنگه گرژال می ریزد. این رود دردشت «كلوی» در ۶ كیلومتری سردشت و در پیچ و خم كوهستان جریان دارد و با پیوستن شعبه های دیگری به آن مانند چم، شلماش و زرگه، مرز بین ایران و عراق را در منطقه «آلان» پدید آورده است. این رودخانه از طریق «چم تیت» وارد خاك عراق شده و با رودهای دیگر به دریاچه «دُوكان» عراق می رسد و بعد به دجله می پیوندد. در كنار همین رود ابومسلم خراسانی، مردان بن حمار آخرین خلیفه اموی را شكست داد.
روی رودخانه زاب صغیر ۳ پل ساخته شده است: «پل قلاتاسیان» را در اواسط قرن سیزدهم شیخ مولانا صادق از مریدان شیخ یوسف شمس الدین برهان میان روستاهای بنی آوا و موسالان ساخت. «پل فلزی» كه در سه راهی سردشت ـ مهاباد ـ بانه است از سوی عزیزخان مركی سردار كل از رجال معروف دوره قاجاریه و داماد میرزا تقی خان فراهانی ساخته شده است. سومین پل نیز «پل تیت» در ۶ كیلومتری روستای «بیتوش» است. رودخانه زاب در مسیر خود از پیرانشهر، سردشت تا عراق چشم اندازهای بسیار زیبا را به وجود آورده كه بویژه در فصل بهار بسیار تماشایی است.
