میان دو آب یكی از شهرستان های استان آذربایجان غربی است كه در ناحیه ی جنوب استان واقع شده است. اساس اقتصاد این منطقه را كشاورزی و باغ داری تشكیل می دهد. دام و فرآورده های دامی جزو محصولات صادراتی این شهرستان محسوب می شوند. شهرستان مهاباد دارای جاذبه های طبیعی و تاریخی متعددی است. رودخانه مهاباد و رودخانه زرینه رود علاوه بر مزایای اقتصادی از جمله جاذبه های طبیعی منطقه نیز به شمار می آیند. چشمه های آب معدنی و غارهای معروف از جمله غاربورینگ بزرگ، بناهای تاریخی مانند مسجد جامع مهاباد، مقبره و دخمه های قدیمی چون دخمه مادی فقرگاه، پل، مدرسه و حمام های قدیمی از مهم ترین ترین جاذبه های طبیعی و تاریخی منطقه هستند.
جاذبه های طبیعی
شهرستان میان دوآب را رودهای زرینه رود، سیمینه رود و چشمه زندان سلیمان تشكیل می دهند. بناهای تاریخی و قدیمی از جمله آتشكده آذرگشسب و قلعه بخدك (بختك) به همراه بقعه ها، پل ها و سایر بناهای تاریخی از جمله مكان های دیدنی منطقه به شمار می روند.
صنایع و معادن
میان دوآب را تا اندازه ای می توان صنعتی دانست وجود سد «نوروزلو» در ۱۵ كیلومتری جنوب خاوری منطقه، كارخانه قند، كمپوت سازی و كوره های آجر سازی و آهك پزی بر اهمیت صنعتی این ناحیه افزوده است. معادن پراكنده ای نیز در كوه های اطراف وجود دارند.
كشاورزی و دام داری
كشاورزی و باغ داری در این شهرستان رواج كامل دارد و محصولات گندم، چغندر قند، انگور، سیب، گلابی و بادام از محصولات كشاورزی آن این منطقه هستند. دام و فرآورده های دامی نیز از محصولات صادراتی این شهرستان محسوب می شوند.
وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
میان دوآب از سه كلمه ( میان – دو – آب ) تشكیل شده است و این به دلیل قرار گرفتن در میان دو رودخانه زرینه رود و سیمینه رود است. در این منطقه اقوام مختلفی مانند: مادها، اورارتوها، كردها، سلجوقیان، ترك ها و مغول ها زندگی و حكومت كرده اند. اگر چه كتب مدون و آثار تاریخی بسیار قدیمی درباره محدوده شهر فعلی از گذشته های دور به یادگار نمانده است اما اطراف شهر و روستاهای هم جوار مملو از نشانه های باستانی و تاریخی است و وجود آثار باستانی چند در روستاهای داش تپه، گوی تپه، و لیلان در نزدیكی شهر و آثار ارزنده تاریخی در منطقه تكاب و نوشتار فراوان مورخین در این باره خبر از منطقه ای می دهد با گذشته تاریخی بسیار دور و با آثار غنی از ادوار مختلف كه همین این نشانه ها مربوط به قدمت و گذشته پر افتخار این محل است.
سنگ نبشته های مكشوفه سابقه تاریخی آن را به هزاره های قبل از میلاد پیوند داده این اطمینان را به دست می دهند كه شهر میاندواب و حومه آن در دنیای قدیم یكی از مناطق پر رونق آذربایجان امروزی و جایگاه و پایگاه اقوام بسیار قدیمی بوده است. هم چنین جای پای ساكنین قدیمی این دیار در اقصی نقاط شهرستان به طور وضوح دیده می شود. از طرف دیگر جریان مداوم دو رود پر آب در جلگه میان دو آب و فراهم بودن انواع خاك های مناسب و وجود هوای معتدل و مساعد كه كاشت و برداشت انواع محصولات كشاورزی و دامی را فراهم می آورد حاكی از آن است كه این ناحیه از دوران باستان مطمح نظر انسان اولیه بوده و سابقه طولانی سكونت انسانی دارد. تپه های باستانی اطراف این منطقه كه طبق نظر بسیاری از باستان شناسان دارای آثار باستانی ارزشمند است ما را به چگونگی شرایط زیستی این انسان ها هدایت می كند.
اولین سند معتبری كه در اطراف میان دوآب به دست آمده، سنگ نبشته ای است به زبان اورارتویی كه در روستای داش تپه در ۲۱ كیلومتری شمال باختری شهر میان دوآب به دست آمده است. دو قطعه بزرگ این كتیبه را ( W.Faber ) از آن محل به موزه بریتانیا انتقال داد.
قوم اورارتو از اقوام بومی كوهستانی قفقاز بودند كه در قرن نهم ق. م در آسیای صغیر و قفقاز حكومت مقتدری تشكیل دادند، و سلطه خود را تا باختر و شمال ایران بسط دادند. كوه آرارات ماخوذ از این قوم است كه در زبان تركی آغری داغ، و برخی منابع آن را كوه نوح، و اعراب جودی و ارمنیان آن را ماسیس خوانده اند.
قلمرو مردم اورارتو از شمال و جنوب سرزمین های بین گوگچه و ارومیه بود و دریاچه وان در تركیه امروزی میان كشور اورارتور قرار داشت. این قوم دایما با آشوریان در حال جنگ و ستیز بودند و منطقه میان دوآب زمانی جزو منطقه اورارتو بوده است. میان دوآب در قرن نهم پیش از میلاد جزیی از منطقه بزرگ ماننا محسوب می شد. از آن جا كه ماننا زمانی از متصرفات دولت اورارتو بوده است، در تاریخ قوم اورارتو مكررا از ماننا نام برده می شود. در ماننا دولت اورارتو اقدام به ساختن قلاع و بر قرار كردن پادگان ها نمود، كه قلعه حسن لو در قلمرو این دولت، شاید یكی از دژهای مستحكم و از پادگان های ارزنده آن روزگار باشد. میان دوآب در زمان نادرشاه افشار، روستای بزرگی بوده است. میان دوآب در سر چهار راهی میان شهرهای تبریز، مراغه، سنندج و ارومیه سه استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی و كردستان را به هم متصل كرده است.
مشخصات جغرافیایی
میان دو آب یكی از شهرستان های استان آذربایجان غربی است كه در ناحیه ی جنوب استان واقع شده است. مركز این شهرستان در ۴۶ درجه و ۶ دقیقه درازای خاوری و ۳۶ درجه و ۵۸ دقیقه پهنای شمالی و در ارتفاع ۱۳۱۴ متری از سطح دریا واقع شده است. زرینه رود و سیمینه رود از سمت خاور و باختر جریان دارند كه در سال های اخیر به واسطه ی گسترش شهر میان دو آب، زرینه رود در قسمتی از مسیر خود از میان شهر عبور می كند و در دو طرف این رودخانه ساختمان ها و تاسیسات شهری به وجود آمده است. مسیر های دسترسی به این منطقه عبارت اند از:
– مسیر اصلی میان دوآب – ملكان – بناب به درازای ۴۸ كیلومتر.
– مسیر اصلی میان دوآب – شاهین دژ به درازای ۶۱ كیلومتر.
– مسیر اصلی میان دوآب – بوكان به درازای ۴۸ كیلومتر.
– مسیر اصلی میان دوآب – مهاباد.
