شهر شاهین دژ
در زمان ساسانیان در ۳۰ كیلومتری آتشكده، آذر گشنسب، قلعه ای بانام صائین (نگهدارنده) دژ بنا شد. این قلعه مورد استفاده افرادی بود كه برای نیایش وزیارت به آتشكده می‌آمدند. بعد از حمله اعراب، نام آن صائین قلعه تغییر یافت. این قلعه در دوره‌های بعد محل عبور واقامت زائران كربلا شد. نام این شهر در دوران به شاهین دژ تغییر یافت، ولی پس ازپیروزی انقلاب اسلامی همان صائین دژ خوانده شد.
مكان های دیدنی و تاریخی
سواحل رودخانه ی زرینه رود (جغتو) از جاذبه های طبیعی و پل ها و سدهای شاهین دژ نیز از بناهای تاریخی و مكان های دیدنی این منطقه به شمار می روند.
صنایع و معادن
صنایع شهرستان شاهین دژ به دو دسته ی كارگاهی و دستی تقسیم می شود. قالی، جاجیم و گلیم بافی از مهم ترین صنایع دستی این منطقه به شمار می آیند كه گلیم آن به لحاظ مرغوبیت به خارج از شهرستان نیز صادر می شود.
كشاورزی و دام داری
شاهین دژ منطقه ای كشاورزی است و انواع محصولات گندم، جو، بنشن، گیاهان علوفه ای، سیب، انگور، گلابی، به، گردو، بادام، گیلاس و توتون از مهم ترین محصولات كشاورزی این شهرستان محسوب می شوند. دام داری نیز در كنار كشاورزی به صورت سنتی در این منطقه رواج دارد و انواع محصولات دامی در این ناحیه به مصرف اهالی می رسد.
وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
در زمان ساسانیان در ۳۰ كیلومتری آتشكده آذر گشنسب، قلعه ای با نام «صایین دژ» (نگه دارنده دژ) بنا شد. این قلعه مورد استفاده افرادی بوده كه برای نیایش و زیارت به آتشكده می آمدند. بعد از حمله اعراب، نام آن به صایین قلعه تغییر یافت. این قلعه در دوره های بعد محل عبور و اقامت زایران كربلا شد. نام این شهر در دوران پهلوی به شاهین دژ تغییر یافت، ولی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همان صایین دژ خوانده شد.
مشخصات جغرافیایی
شاهین دژ یكی از شهرستان های استان آذربایجان غربی است كه در ناحیه ی جنوب خاوری این استان واقع شده است. مركز شاهین دژ در ۴۶ درجه و ۳۴ دقیقه درازای خاوری و ۳۶ درجه و ۴۰ دقیقه پهنای شمالی و در ارتفاع ۱۳۷۰ متری از سطح دریا واقع شده است. رود اخچه از میان شهر می گذرد و زرینه رود و هاچه سو از دیگر رودها هستند. آب و هوای این شهرستان معتدل و نسبتا خشك است. شهر شاهین دژ در ۲۱۶ كیلومتری جنوب خاوری ارومیه و در مسیر جاده تكاب – میان دوآب قرار گرفته است و از این مسیر به درازای ۵۸ كیلومتر به سوی شمال باختری تا شهرستان میان دوآب و ۷۹ كیلومتر به سوی جنوب خاوری تا شهرستان تكاب راه دارد.
