اطلاعات كلی
جمعیت: ۴۴٫۵۷۲ نفر (تا سال ۱۳۸۵)
زبانهای گفتاری: تركی آذربایجانی، كردی كرمانجی
مذهب: شیعه دوازدهامامی ، سنی شافعی
شهرها: سیه چشمه، آواجیق
تعداد بخشها:بخش مركزی، دشتك
شهرستان چالدران، یكی از شهرستانهای استان آذربایجان غربی است كه در شمال غربی این استان قرار گرفتهاست. مركز این شهرستان، شهر سیه چشمه است. آواجیق دیگر شهر آن است. این شهرستان در گذشته بخشی از شهرستان ماكو بود. زبان رایج در این شهرستان تركی آذربایجانی میباشد. شهرستان چالدران بیشتر به خاطر جنگ چالدران شهرت دارد كه یاد آور دلاور مردیهای غیور مردان ایرانی در شاه جنگ ایرانیان با تركان عثمانی در دفاع از كیان ایران زمین است.این جنگ كه بین نیروهای شاه اسماعیل اول صفوی و سلطان سلیم اول عثمانی در ۳۱ مرداد ۸۹۳ خورشیدی رخ داد. بقایای این جنگ در شهرستان، به صورت مزار شهدای جنگ و چندین مجسمه در محل جنگ و داخل شهر موجود میباشد.
چالدران به دلیل داشتن هوای سرد در فصل زمستان و خنك در فصل گرما، یكی از مناطق گردشگری استان میباشد. این شهر یكی از مرتفعترین شهرهای كشور آن است. تالاب «ناور» در مرزیترین منطقه قرار گرفتهاست. مردابها و تالابهای متنوع، از جلوههای طبیعی این شهرستان است.
شغل مردم چالدران، كشاورزی و دامداری است و علی رغم اقدامات اخیر از سوی دولت برای ایجاد شهرك صنعتی، هنوز هم این خصیصه تغییر نیافتهاست. چالدران دارای دانشگاه پیام نور بوده و اقداماتی برای افتتاح دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه جامع علمی كاربردی در این شهر به انجام رسیدهاست. ورزشهای متداول شهرستان، فوتبال و كونگ فو توآست[نیازمند منبع]. همچنین چالدران دارای تیم والیبال به نام «آیدانه چالدران» است كه یكی از تیمهای دسته برتر كشور به شمار میآید.
از مناظر طبیعی و بناهای تاریخی دیگر این شهر به كلیسای طاطاووس یا قره كلیسا كه آرامگاه یكی از حواریون است، روستای دلیك داش، روستای قاشقا بلاغ، گیخ بلاغ و آبگرم میتوان اشاره نمود.
سد بارون كه به نام سد ماكو شناخته میشود در ۲۰ كیلومتری مركز شهرستان واقع شدهاست. استفاده از ذخایر آب زیرزمینی كه در سالهای اخیر آغاز شده از عوامل پیشرفت كشاورزی منطقه بودهاست.
بارش باران شدید و برف سنگین در منطقه چالدران بسیار دیده میشود. برای نمونه، در زمستان سال ۱۳۸۴ به دلیل بارش سنگین برف، تمام راههای اصلی و فرعی شهرستان و ۳۰۰ روستای اطراف آن برای مدت دو هفته مسدود بود و میزان برف در كنار جاده به سه متر میرسید. یا در سال ۱۳۸۳ گردبادی سهمگین در منطقه «گوروگول» (مرداب خشك) روی داد به گونهای كه منجر به كشته شده یك نفر از عشایر گردید[نیازمند منبع]. سیل یكی از پدیدههای شهر است كه گاه ارتفاع آن در رودخانه مركزی شهر به شش متر میرسد و خسارات جانی و مالی زیادی را در پی دارد.
نام
نام چالدران از كلمه ایرانی چهار دران به معنی چهار معبد میآید.
تقسیمات كشوری [ویرایش]تقسیمات كشوری این شهرستان، بنابرآنچه در نتایج آمارگیری سرشماری سال ۱۳۸۵ كل كشور آمدهاست، بر حسب بخش، شهر، دهستان و روستا به شرح زیر است:
شهرها:شهر آواجیق،شهر سیه چشمه
دهستانها
دهستانهای بخش دشتك
دهستان آواجیق شمالی
دهستان آواجیق جنوبی
دهستانهای بخش مركزی
دهستان چالدران شمالی
دهستان چالدران جنوبی
دهستان ببهجیك
خضرلو (چالدران)