فوتبال درصدر پر بیننده‌های دنیاست و هواداران پرشماری از هر رنگ، نژاد و ملیتی درجهان آن را دنبال می‌كنند، حالا كمتر از ۶ ماه به برگزاری بزرگترین رویداد این ورزش پرطرفدار در همسایگی بوشهر مانده و با لحاظ اما و اگرهایی، می‌تواند میدانی برای جهش صادرات و صنعت گردشگری این استان باشد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، رابطه بوشهر و قطر تنها محدود به دیروز و امروز و بازیهای جام جهانی نیست بلكه فاصله نزدیك بنادر دیر و كنگان این استان تا بنادر حمد و الرویس قطر به شكلی است كه از گذشته های بسیار دور مردم این مناطق با هم ارتباط و مبادلات داشته اند و می توان گفت هیچ بندری در شمال خلیج فارس در نزدیكی به قطر قدرت رقابت با این استان را ندارد؛ به تعبیر دیگر استان بوشهر از نظر جغرافیایی و مراودات تجاری نزدیكترین فاصله را به كشور قطر دارد و این موقعیت، جایگاه ممتازی را برای توسعه روابط با این كشور همسایه به آن بخشیده است.
فاصله نزدیك ۱۴۰ كیلومتری استان بوشهر تا كشور قطر امكان جابه جایی كالا میان این استان و كشور همسایه را در مدت ۱۲ ساعت فراهم كرده است، همچنین وجود ارتباطات فرهنگی، اجتماعی و سابقه دیرینه مبادلات تجاری و بازرگانی میان مردمان تاجر پیشه بوشهر با قطری‌ها مزیت دیگری است تا این استان بتواند به مركز تامین نیازهای كشور قطر تبدیل شود.
حالا این كشور همسایه برای نخستین بار میزبان یكی از بزرگترین و مهمترین رقابت‌های ورزشی یعنی مسابقات فوتبال جام جهانی ۲۰۲۲ است كه از ۳۰ آبان تا ۲۷ اذر ماه امسال برگزار می‌شود و با توجه به حجم بالای مسافرانی كه به هوای تماشای پرطرفدارترین رویداد ورزشی جهان به قطر می‌آیند، بوشهر با توجه به موقعیت و ارتباط دیرینه با این كشور همسایه می‌تواند سهمی از این بازار بزرگ گردشگری كه در آن سوی آب‌هایش گسترده شده است، بردارد.
این سهم می‌تواند از یك سو تامین نیاز غذایی و دیگر نیازهای جمعیت عظیمی كه به یكباره به كشور كوچك قطر گسیل شده‌اند و از سوی دیگر ساختن سرآغازی برای جذب گردشگر و توسعه صنعت گردشگری بوشهر باشد، كه با فراهم شدن زمینه‌هایی دور از ذهن هم نیست.
بوشهر در این رویداد بزرگ جهانی كه حضور ایران نیز شور و هیجان آن را برای هموطنان دوچندان كرده است، می‌تواند یكی از مبداهایی باشد كه فوتبالی‌های ایرانی را دریایی یا هوایی به جام جهانی ۲۰۲۲ برساند
تامین نیازهای غذایی گردشگران جام جهانی قطر از بوشهر
با توجه به وضعیت جغرافیایی، ژئوپلتیكی و مناسبات منطقه ای بین ایران و قطر بویژه از سال ۲۰۱۳ كه قطع روابط و تحریم كشورهای عربستان، مصر، بحرین، امارات متحده عربی و برخی دیگر از كشورها با قطر آغاز شد و در واقع به نوعی محاصره هوایی، زمینی و دریایی این كشور رقم خورد این همسایه در آن سوی آب‌های خلیج فارس برای تامین نیازهای خود بویژه در زمینه امنیت غذایی و سایر نیازهای اساسی به جمهوری اسلامی ایران تكیه كرد.
استان بوشهر با ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بالا در زمینه تولید مواد غذایی بویژه محصولات كشاورزی و فراهم بودن شرایط حمل ونقل دریایی از جمله فاصله كم بندرهای این استان تا قطر، وجود اسكله ها، كشتی های كانتینربر با ظرفیت بالا و پرسرعت گزینه مناسبی برای تامین نیازهای فوری غذایی این كشور بویژه در زمان رقابت‌های جام جهانی است.
توسعه روابط اقتصادی و تجاری بین بوشهر و قطر به اندازه‌ای است كه به گفته معاون اقتصادی استاندار بوشهر از ۱۳۴ میلیون دلار صادرات ایران به قطر در سال ۱۴۰۰ به میزان ۸۸ میلیون دلار یعنی ۶۸درصد از استان بوشهر بویژه بندر دیر بوده است.
آنطوری كه علی باستین توضیح می‌دهد ۶۶ درصد كالاهای صادراتی از استان بوشهر از جنس كالاهای كشاورزی، ۳۱ درصد معدنی و سه درصد نیز كالاهای صنعتی بوده كه از طریق ۶ گمرك فعال در زمینه صادرات به كشور قطر انجام شده است.
امروز شهرت استان بوشهر تنها به واسطه وجود منابع عظیم نفت و گاز عسلویه و پارس جنوبی، نیروگاه اتمی و سكوها و پایانه‌های صادرات نفت جزیره خارگ نیست بلكه با ایجاد سنگ بنای صنعت پرورش میگو در زمین‌های شوره زار، این استان كرانه‌ای با تولید ۲۸ هزار تن (۶۰ درصد از میگوی پرورشی كشور)، ۲هزار و ۵۰۰ تا سه هزار تن ماهی در قالب طرح پرورش ماهی در قفس و تولید بیش از ۶۰ هزار تن ماهی و ۲ هزار تن میگوی دریایی به عنوان قطب تولید آبزیان شناخته می‌شود.
به نحوی كه امروز مدیر كل شیلات استان بوشهر معتقد است این مجموعه با توجه به ظرفیت‌های آبزی پروری و دریا آمادگی تامین و بارگیری ماهی و میگوی مورد نیاز كشور قطر به هر مقدار را در كمترین زمان به صورت تازه و یخ زده برای رقابت‌های جام جهانی دارد.
آنطوری كه علی بازدار می گوید: استان بوشهر در بخش شیلات ۱۱ سایت فعال پرورش میگو دارد كه امسال ۶هزار و ۵۰۰ هكتار از این سایت‌ها به زیر كشت رفته و پیش بینی می‌شود با توجه به ذخیره سازی لارو ۳۳ هزار تن میگوی پرورشی تولید شود البته در كنار آن تولید میگوی دریایی و ماهی پرورشی و دریایی نیز در این استان وجود دارد.
به گفته مدیركل شیلات استان بوشهر این استان در زمان حاضر سه هزار تن میگوی بسته بندی شده در سردخانه‌های خود دارد كه در صورت نیاز امكان صادرات به كشور قطر وجود دارد.
امروز میگو به عنوان یك غذای لاكچری برای گردشگرانی كه از سراسر دنیا در یك بازه زمانی مشخص به قطر سفر می كنند به شمار می‌رود و استان بوشهر با توجه به توانمندی‌هایی كه در زمینه تولید و صادرات دارد ظرفیت مناسب و پشتیبان خوبی برای كشور قطر در زمینه تامین این ماده غذایی به شمار می‌رود.
خرما قابلیتی غیر قابل چشم پوشی
استان بوشهر با دارا بودن ۶میلیون اصله نخل در ۳۴ هزار و ۵۰۰ هكتار نخلستان و تولید سالانه ۱۶۵ هزار تن محصول شامل هشت هزار تن خارَك (خرمای نارس) ،۴۶هزار تن رُطَب و حدود ۱۰۸هزار و ۵۰۰ تن خرما، سالانه ۱۵ درصد خرمای كشور را تولید می‌كند و برحسب شرایط از این میزان تولید به صورت میانگین ۲۷هزار تن محصول صادر می‌شود.
از نظر رئیس سازمان جهاد كشاورزی استان بوشهر این استان برای صادرات محصول خرمای تولیدی نخلداران همزمان با بازیهای جام جهانی آماده است.
نوذر منفرد البته این را هم یادآور می‌شود كه در كنار تولید خرما؛ استان بوشهر با توجه به ظرفیت‌هایی كه در زمینه تولید گوشت مرغ به میزان بیش از نیاز استان امكان پشتیبانی از كشور قطر در بازه انجام بازیهای جهام جهانی و حضور گردشگران در این كشور را دارد.
تولید ۶۰۰ هزار تن محصول گوجه فرنگی خارج از فصل و عسل كُنار از دیگر قابلیت‌های استان بوشهر است كه می‌تواند در این ماراتن جهانی به قطر در تامین نیاز غذایی این كشور كمك كند.
جام جهانی، فرصتی برای جهانی شدن صنعت گردشگری بوشهر
بوشهر از زیباترین شبه جزایر ایران در كنار خلیج فارس است كه با طبیعت زیبا، سواحل بی‌نظیر و مناطق دیدنی خود از پائیز تا بهار مقصد مناسبی برای سفر و گردشگری به شمار می‌رود.
جنگل‌های حرا، خلیج نایبند، كوه نمك جاشك، جاده ای رویایی در تسخیر نخلستان‌های رعنا قامت شهر آبپخش، وجود عمارت‌های تاریخی در دل بافت قدیم و بندر چهار هزار ساله سیراف، آثار تاریخی باقیمانده از دوره هخامنشی با قدمت ۲۵۰۰ سال از جمله قابلیت‌های گردشگری این استان بندری به شمار می‌رود.
همچنین در بخش صنایع دستی، استان بوشهر با توجه به دارا بودن ۱۸ نشان مهر اصالت ملی در رشته های حصیربافی، كپوبافی، سازسازی، نازك كاری، گلیم بافی، ابریشم دوزی، عبابافی، ساخت لنج سنتی(لنج تزیینی)، زیورآلات سنتی و خوس دوزی خاستگاه تولید عبای پشم شتر، حصیر، گلیم، گبه و كپو با ارزش صادراتی بالایی است و براساس اعلام مسئولان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این استان آمادگی صادرات دست بافته های زنان و مردان این سرزمین همزمان با آغاز بازیهای جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را دارد.
همان طور كه در ابتدای این نوشتار اعلام شد استان بوشهر در فاصله ۱۴۰ كیلومتری از كشور قطر و بندر دیر نزدیكترین شهر ایران به مرزهای آبی قطر است طوریكه سفر به قطر از این مبدا تنها چهار ساعت طول می‌كشد و با فراهم كردن زیرساخت‌های لازم حمل و نقل، تقویت زیرساخت‌های اقامتی و برگزاری تورهای گردشگری ارزان قیمت و البته معرفی مناسب و به موقع ظرفیت‌ها امكان حضور گردشگرانی از سراسر دنیا برای دیدن جاذبه های گردشگری در استان بوشهر وجود دارد.
به گفته وحید جمالی سرپرست معاونت گردشگری اداره كل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان بوشهر همجواری این استان با استان فارس به عنوان یكی از قطب‌های گردشگری این زمینه را فراهم می كند كه با هماهنگی انجام شده با تورلیدرها و جامعه دفاتر هتلداری گردشگران جام جهانی كه شیراز را مقصد خود انتخاب كرده اند به سمت بوشهر گسیل دهند و به این صورت این استان می تواند مقصد گردشگران باشد و فرصتی است كه این استان ساحلی از این رویداد استفاده كند.
مراكز اقامتی استان بوشهر تقویت می شود
پیش بینی بیش از چهار میلیون مسافر در یك بازه زمانی یك ماهه برای كشوری مانند قطر با زیرساخت‌های اقامتی محدود و حمل و نقل این شمار مسافر از جمله مواردی است كه می تواند این كشور را با مشكل روبرو كند به همین دلیل در این شرایط تقویت زیرساخت‌های اقامتی در استانی مانند بوشهر به عنوان نزدیكترین بندر از الزام‌های مهم است كه باید از سوی مسئولان مورد توجه قرار گیرد.
در همین ارتباط آن‌طور كه جمالی سرپرست معاونت گردشگری اداره كل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان بوشهر می‌گوید: براساس هماهنگی های انجام شده قرار است هتل چهار ستاره در بوشهر و هتل پتروجم كنگان تا اوایل مهرماه تكمیل و به ظرفیت اقامتی این استان كه در زمان حاضر پنج هزار و ۲۰۰ تخت اقامتی است، افزوده شود.
با توجه به بندری بودن استان بوشهر اسكله گردشگری و تفریحی از جمله الزامات گردشگری دریایی است كه با توجه به برخی عقب ماندگی‌هایی كه در این بخش وجود دارد باید با فراهم كردن زیرساخت‌های گردشگری دریایی استاندارد سازی لازم صورت گیرد.
با توجه به بالا بودن هزینه سفر هوایی به كشور قطر و محدودیت‌هایی كه در سیستم پروازی در بازه زمانی بازیهای جام جهانی قابل پیش بینی است بنابراین یكی از ظرفیت‌هایی كه می تواند فعال شود و به كشور كمك كند ظرفیت حمل و نقل دریایی است كه هم به بخش مسافر و هم در زمینه صادرات كالاهای نیاز مصرفی قظر مفید و موثر خواهد بود.
به گفته جمالی با توجه به ارزان بودن سفرهای دریایی نسبت به هوایی با فراهم كردن زیرساخت‌های گردشگری دریایی از جمله اسكله گردشگری استان بوشهر می تواند به هاب خروجی كشور به قطر و ورود مسافر و گردشگر برای بازدید از جاذبه های گردشگری این استان تبدیل شود.
او می‌گوید: براساس تفاهم انجام شده با اداره كل بنادر و كشتیرانی استان بوشهر قرار است اسكله گردشگری تفریحی بوشهر تا قبل از آغاز جام جهانی مورد بهره برداری قرار گیرد.
جمالی معتقد است اگر چند اسكله گردشگری و تفریحی بویژه در بنادر دیر و كنكان احداث شود با توجه به موقعیت این بنادر نسبت به فرودگاه عسلویه و امكانات اقامتی موجود در بندر كنگان می تواند در حوزه گردشگری دریایی در این استان تاثیر گذار باشد.
مدیركل دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استانداری بوشهر هم درباره بهره‌گیری صنعت گردشگری بوشهر از فرصت پیش آمده اذعان می‌كند كه هرچند استان بوشهر استانی عریض و طویل ساحلی است اما هنوز زیرساخت‌های گردشگری استان از لحاظ كمی و كیفی به آن بلوغ لازم نرسیده اند كه بتوانند حجم بزرگی از مسافران را در یك محدوده زمانی پاسخ بدهند و انتظار می‌رود این نقیصه را پروژه‌های در دست كار كه پیشرفت فیزیكی قابل توجهی هم دارند، رفع كند تا زمینه استقبال از گردشگران فراهم شود.
رسول رستمی می گوید: با توجه به ضعف زیرساخت‌های اقامتی استان بوشهر انتظار می رود با پرداخت تسهیلات ویژه برای سرعت بخشی در روند اجرای مراكز اقامتی در دست كار و راه اندازی مناطق نمونه گردشگری از جمله لیان، دلارام و سایر مناطق دیگر نمونه گردشگری به عنوان پروژه های پیشران برنامه ریزی شود و دولت نیز در زمینه تخصیص منابع و هدایت سرمایه گذاران حمایت كند.
اما و اگرهای بوشهر برای تبدیل شدن به مبدا سفر فوتبال دوست‌ها به قطر
در كنار اسكله های گردشگری و تفریحی آنچه كه مهم و ضروری است و باید مورد توجه مسئولان استان بوشهر قرار گیرد پایانه مسافری دریایی بوشهر است كه به گفته رستمی مدیركل دفتر جذب و دریانوردی استان بوشهر در زمان حاضر برخی از این اقدامات از جمله لایروبی، بهسازی، اصلاح و تكمیل پایانه مسافری بندر بوشهر در بخش زیرساختی از ۲ سال گذشته با تامین مالی این پروژه از طریق سازمان بنادر و دریانوردی آغاز شده و در زمان حاضر با ۷۰ درصد پیشرفت فیزیكی در ۲ تا سه شیفت در حال كار هستند و پیمانكار قرار است این پروژه را تا پایان شهریور تحویل دهد به این ترتیب امكان مناسبی برای كشتی‌های باری و مسافری فراهم می‌شود.
او ادامه می‌دهد یكی از مهمترین كارهایی كه باید انجام شود ایجاد ترمینال مسافری بندر دیر است كه با توجه به مسافت كم این بندر با بندر الرویس قطر اگر امكان این تردد و پذیرش گردشگر به وجود آید هزینه سفر دریایی نسبت به هوایی بسیار كاهش می یابد و این نقطه جذابیتی برای حضور گردشگران به شمار می رود.
رستمی معتقد است وجود شناور از جمله ابزار لازم برای جا به جایی گردشگران و به عنوان پیشران توسعه مناسبات تجاری با كشور قطر به شمار می آید؛ در همین راستا كشتی گرند فری با ظرفیت جابه جایی ۱۵۰۰ مسافر آمادگی خدمات رسانی دارد و تنها مشكل در این زمینه تامین سوخت یارانه‌ای است كه با پیگیری‌های انجام شده از سوی وزارت كشور، صنعت، معدن و تجارت، نهاد ریاست جمهوری و نفت تلاش می‌شود مشكل تامین سوخت یارانه ای این شناور برطرف و نهایی شود.
البته مدیركل دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استانداری بوشهر این را هم یادآور می شود كه افزون بر كشتی گرند فری كشتی كروز رویا دریا نیز در حال آماده سازی است و انتظار می رود تا ۲ماه آینده تكمیل و آمادگی خدمات رسانی در بازه زمانی بازیهای فوتبال جام جهانی را دارد.
مدیركل بنادر و دریانوردی استان بوشهر نیز در این باره می گوید: پایانه مسافری دریایی بین المللی بوشهر تا پایان مرداد به پایان می رسد و امكان پهلو گیری شناورهایی به طول ۱۵۰ متر فراهم می‌شود، همچنین با توجه به اینكه عملیات اجرایی بهسازی سالن پایانه مسافری در دستور كار است تمهیدات لازم برای پیاده و سوار شدن مسافران در این پایانه اندیشیده شده است.
آنطوری كه محمد شكیبی نسب توضیح می‌دهد در زمان حاضر متقاضی برای ورود كشتی‌های كروز به بندر بوشهر وجود دارد و قرار است برای بهره گیری از ظرفیت جام جهانی ۲ فروند كشتی كروز نیز وارد بندر بوشهر شود.
مدیركل دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استانداری بوشهر نبود پرواز مستقیم از بوشهر به قطر و بالعكس را از كمبودهای استان بوشهر در بازه زمانی بازیهای جام جهانی عنوان می كند و می گوید: یكی از برنامه ها و رایزنی های مسئولان ارشد این استان ایجاد یك پرواز در این مسیر است كه انتظار می رود با توجه به وجود ۲ فرودگاه بین المللی بوشهر و عسلویه این امكان فراهم شود تا در كنار مسیر دریایی بسته گردشگری این استان تكمیل شود.
رستمی معتقد است با توجه به اینكه تنوع محصولات تولیدی كشور قطر زیاد نیست ماهیت این كشور همسایه براساس شواهد از نظر اقتصادی واردات محور است و امروز از كشورهای تركیه آذربایجان و اروپا مواد غدایی وارد می‌كند براین اساس با توجه به موقعیت اقلیمی و جغرافیایی بوشهر با تقویت زیرساخت‌ها و راه اندازی برخی امكانات در بنادر از جمله ایكس ری بویژه در بندر دیر امكان بهره بردن از این امكان برای استانی مانند بوشهر فراهم تر می شود.
نگاهی به آینده
یادمان باشد ایجاد و تقویت زیرساخت‌ها در بندر بوشهر برای تقویت صادرات به كشور قطر نباید محدود به رویداد جام جهانی فوتبال باشد چرا كه هم بندر بوشهر و هم قطری ها كه برنامه های توسعه ای زیادی نیز دارند همیشگی هستند.
رابطه تجاری، بازرگانی و همكاری‌های اقتصادی استان بوشهر و قطر تنها محدود و منوط به رویداد جام جهانی نیست چون این كشور همسایه با توجه به موقعیت استراتژیك جغرافیایی، وسعت سرزمینی، شمار جمعیت و منابع بزرگی كه در اختیار دارد رویكرد برند سازی و تقویت قدرت نرم را دارد.
خبر می‌رسد، قطر در تلاش است علاوه بر برگزاری رویدادهای بزرگ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، میزبانی بازیهای المپیك آسیایی ۲۰۳۰ را از آن خود كند و این فرصتی است تا استان بوشهر از آن به نفع خود بهره گیرد.
استان بوشهر به دلیل همجواری با استان‌های تك كرانه ای مانند فارس، امكان ایجاد كریدور تجاری شمال به جنوب را نیز دارد كه باید زیرساخت‌های مناسب در بلند و كوتاه مدت برای نقش آفرینی بیشتر در توسعه مناسبات با قطر در این استان فراهم شود.
به گفته مدیركل بنادر و دریانوردی استان بوشهر در مورد توسعه زیرساخت‌های بنادر بویژه در بندر دیر كه به لحاظ فاصله در ۱۲۰ مایلی كشور قطر قرار دارد همواره مورد وثوق این كشور است به نحوی كه در زمان حاضر این بندر امكان پذیرش ۵۰ تا ۸۰ كانتیتر یخچالی وجود دارد كه به وسیله ۱۲ فروند لندیگرافت كار انتقال این كانتینرها انجام و تشریفات ترخیص آنها نیز در كوتاه ترین زمان انجام می‌شود.
همچنین محمد شكیبی درباره تقویت زیرساخت‌های بندری نیز می‌گوید: این اداره كل احداث چهار پست اسكله رمپ استاندارد را در دستور كار دارد كه از نیمه دوم شهریور ماه عملیات اجرایی آنها آغاز می‌شود؛ زیر ساخت‌هایی كه در آینده تجاری بوشهر بسیار به كار می‌آید.
او توضیح می‌دهد كه نزدیك سه هكتار اراضی پس كرانه آن اسكله های رمپ است كه از سوی سرمایه گذار بخش خصوصی عملیات اجرایی آنها شروع و تا ۲ ماه آینده به پایان می رسد و كار آسفالت محوطه نیز انجام می‌شود.