آبشار شاهاندشت لاریجان – آمل در استان مازندران واقع است. آبشار شاهاندشت با طول تقریبی ۱۷۰ متر در كنار قلعه باشكوه ملك بهمن در دهكده ای به نام شاهاندشت در منطقه امیری لاریجان در جاده هراز قرار دارد قلعه ملك بهمن در سال ۱۰۰۵ هجری ساخته شده است و بقایای آن به وضوح از زیر آبشار نمایان است.آبشار شاهاندشت از هشت آبشار تشكیل می‌شود. آبشار اول به طول تقریبی ۱۵ متر است. آبشار دوم به طول تقریبی ۳۰ متر، به مكانی زیبا ختم می‌شود كه درب پشتی قلعه به وضوح از آن نقطه دیده می‌شود. آبشار سوم، چهارم و پنجم، از سه پله پی‌درپی تشكیل می‌شوند كه با یك طول كامل می‌توان آن را فرود رفت. پله‌ها به‌ترتیب ۱۰، ۱۸ و ۱۲ متر طول دارند و درمجموع طول آبشارهای سوم و چهارم و پنجم حدود ۴۰ متر است.
آبشار ۲۵ متری ششم از زیباترین آبشارهای این مسیر محسوب می‌شود. بعد از عبور از این آبشار به آبشار هفتم كه طولش حدود ۲۰ متر است، می‌رسیم. طول آبشار آخر (هشتم) ۳۵ متر است. درمجموع ۵۵ متر فرود از بالای آبشار هفتم صورت می‌گیرد. زیبایی مناظر اطراف بی‌نظیر است و دماوند باشكوه به‌وضوح دیده می‌شود.
جاهای دیدنی اطراف آبشار
در بالای آبشار شاهاندشت قلعه ملك بهمن كه به قلعه ملكه قلاع یا ملك بهمن مشهور است، قرار دارد. این قلعه از عظیم‌ترین قلاع كوهستانی البرز ایران به شمار می‌آید كه از سنگ و ساروج ساخته شده است. بنای قلعه را روی صخره‌ای حدود ۲۲۰ متر بالاتر از سطح اراضی شاهاندشت، از لاشه سنگ‌های بزرگ و كوچك و ملات گچ و ساروج ساخته‌اند كه به‌صورت طبقه طبقه و شامل اتاق‌ها و قسمت‌های مختلف ساختمانی است.
قلعه ملك بهمن به دستور شاه عباس صفوی و در سال ۱۰۰۵ فتح شد. این قلعه متعلق به حكام پادوسبانیان بوده است كه بر رویان، نور، كجور و رستمدار حكومت داشته‌اند. این اثر در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۷۷۸ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
غار الیاس تنگه و غار كبوتر كلی و دشت شونا و تخته سنگی و خانه‌های تاریخی و گلی و همچنین امامزاده الیاس و چشمه خوزك و تكیه شاهاندشت از مهم‌ترین جاذبه‌های دیدنی و گردشگری این روستا است. در طی سال‌های قبل نیز كتیبه‌های سنگی بسیاری با خط كوفی در روستای شاهاندشت كشف شد. در فاصله تقریبا دو كیلومتری از قلعه، در دره بالای قلعه، با دو ساعت پیاده‌روی و كوه‌پیمایی به امامزاده الیاس می‌رسید كه در دشتی كنار رودخانه آرمیده است؛ امامزاده‌ای كه همچون بسیاری از امامزاده‌های این منطقه، به مدد اهالی میهمان‌نواز محل، همه امكانات لازم برای پذیرایی شامل پتو و ظرف و نفت و هیزم و… در آن مهیا است.
مكان تاریخی دیگر سه طاق است. این سه طاقچه در دیواره خاكی سنگی و در ارتفاعی بسیار بالاتر نسبت به قلعه و آتشگاه بیرون آن دیده می‌شود. برای رفتن به سه طاق ابتدا باید به ده وانا و سپس به آخا بروید و از آنجا با راهنمایی مردم محلی به‌سمت مقصد حركت كنید. هركدام از این طاقچه‌ها هفت متر ارتفاع و پنج متر عرض و یك تا دو متر عمق دارند. وقتی در این ارتفاع و در داخل این طاق‌ها می‌ایستیم، قلعه و آتشگاه آن در كف دستمان قرار دارد. این سه طاق به‌دست انسان ساخته شده است.
از دیگر جاذبه‌های این منطقه مرتعی زیباست به نام فلالس (پلالس) است، مرتعی زیبا در ارتفاع ۲۷۰۰ تا ۲۹۰۰ متری محصور در میان رشته كوه‌های البرز، در ضلع شمال شرق منطقه امیری لاریجان. فلالس از شمال آرمیده در سایه دیواره عظیم برز و از غرب زیر نگاه تماشایی دماوند است. دو دیواره ۸۵ و ۱۰۰ متری، آبشار ۵۰ متری برز را چون نگینی در بر گرفته‌اند كه با وجود كم آبی این روزها، همچنان چشم‌نواز و روح‌افزا است. ارتفاع رشته كوه صخره‌ای برز از ۳۰۰۰ متر در كنار آبشار تا ۳۷۷۰ متر در غرب می‌رسد. به یمن وجود چشمه‌های فراوان، همچون چشمه سفید (اسپه چشمه)، فلالس (پلالس) پوشیده از انواع گیاهان دارویی و گل‌های معطر است و زیستگاه حفاظت‌شده حیواناتی چون بز كوهی و قوچ و خرس محسوب می‌شود.
امكانات آبشار شاهاندشت
در محدوده آبشار شاهاندشت امكانات خاصی وجود ندارد و تنها یك سفره‌خانه در نزدیكی آن واقع شده است. برای خرید می‌توانید از مغازه‌های روستا استفاده كنید.
بهترین زمان رفتن به آبشار
بهترین زمان بازدید از آبشار شاهاندشت از اردیبهشت ماه تا مهر ماه است. فصول تابستان و بهار به‌دلیل هوای مطبوع، زمان مناسب‌تری برای سفر به این منطقه است. در فصول سرد به‌خاطر سردی هوا، سفر به آبشار شاهاندشت توصیه نمی‌شود.
نحوه دسترسی به آبشار شاهاندشت
برای رفتن به كنار این آبشار می بایست ابتدا شیب تند روستای شاهاندشت را طی كرد كه مسیری چهار كیلومتری است و از كنار رودخانه و كوه می گذرد. در ابتدای روستا برای پارك اتومبیل مكان مناسبی در نظر گرفته شده است و ادامه مسیر را از میان كوچه باغ ها و خانه های اهالی روستا بایستی پیاده پیمود. این مسیر از كنار یك قبرستان و مسجد قدیمی گذشته و تابلوهای كوچكی شما را به سمت آبشار راهنمایی می كنند. از دو مسیر می توان جهت ادامه راه استفاده كرد یكی مسیر شمالی از بالای روستا كه شما را مستقیما به بالای آبشار و منظره روبروی آن میرساند. این مسیر كمی ناهموار بوده و وجود تخته سنگ های بزرگ و شیب تند جایی برای اطراق باقی نگذاشته است و بیشتر جهت بازدید به كار می رود.
مسیر جنوبی روستا مسیر بهتری است كه در انتها به پایین آبشار برمی خورد و مكان اطراق و حتی چادر زدن نیز وجود دارد. البته طول ایبن مسیر بیشتر است. در هر دو حالت زیبایی و شكوه آبشار به خوبی نمایان است. شدت ریزش شلاق گونه آب از این آبشار پنجاه متری به حدی است كه قطرات آب تمامی فضای پایین آبشار را فراگرفته و وجود ابری متراكم از آب! مانع از حركت انسان از كنار آبشار می شود. البته همین امر باعث ایجاد شور و هیجان در گردشگران است. آبشار شاهاندشت به صورت دوپله ای بوده و گیاهان آبزی و خزه ها در میان دیواره های آن دیده می شوند.
برای رسیدن به آبشار شاهاندشت دو مسیر وجود دارد:
مسیر اول: جاده هزار، نرسیده به شنگلده، جاده روستای شاهاندشت. پارك ماشین در كنار رودخانه هراز صورت می‌گیرد و از آنجا تا مكان آبشار حدود ۴۵ دقیقه پیاده‌روی می‌طلبد.
مسیر دوم: جاده هزار، نرسیده به شنگلده، گذر از پل روستای وانا، جاده روستای شاهاندشت، پاركینگ شاهاندشت. از محل پارك تا آبشار حدود ۱۵ دقیقه پیاده باید بروید كه این مسیر مناسب‌تر و پرترددتر است.
