امامزاده آقا سید علی نهبندان در شهرستان نهبندان، بخش شوسف، دهستان عربخانه، روستای سید علی واقع شده است. آنچه افراد سالخورده به یاد دارند، بنای اولیه مزار خانه ای كوچك با سقف گنبدی و ساخته شده از خشت بود، بعد ها به علت كوچكی خانه مزار آنرا تخریب كردند، دومین بنای مزار بزرگتر از بنای اولی به همراه مسجدی كوچك در كنار آن ساخته شد. در این زمان ورودی مزار از دو در امكان پذیر بود؛ یكی ورودی به داخل حرم و دیگری ورودی به مسجد. سومین مرحله بازسازی مزار در سال ۱۳۷۱ توسط اداره اوقاف و امور خیریه شروع و ساختمان فعلی به نحو مطلوبی ساخته شد، محوطه امامزاده مساحتی حدود ۵۰۰۰۰ متر مربع مساحت دارد. ساختمان كنونی مزار هشت ضلعی است كه طول اضلاع چهار جهت اصلی آن هر كدام ۱۵ متر و طول اضلاع جهات فرعی هر كدام ۳ متر و ارتفاع آنها ۵ متر مساحتی حدود ۴۰۰ متر مربع دارد. این مزار دارای دو صحن با تعداد زیادی رواق است. درآمد مزار از نذورات نقدی و جنسی مردم تأمین می شود كه در كنار مرقد امامزاده سیدعلی صندوقی است كه مردم نذورات نقدی خود را در آن می ریزند و زیر نظر اوقاف صرف هزینه های ضروری مزار می شود.
روستای سید علی
سید علی روستایی در دهستان شوسف بخش شوسف شهرستان نهبندان استان خراسان جنوبی است. آرامگاهی در این روستا وجود دارد كه كه به مزار سید علی معروف است كه از حدود سال های ۱۳۴۰ هجری شمسی تحت نظر اوقاف اداره می شود و چون در مسیر اصلی جاده مشهد-زاهدان كه تنها راه ارتباطی بین شهرهای شمالی و جنوبی و شرقی كشور است، قرار گرفته زوار زیادی را پذیرا بوده و علاوه بر مسافران اهالی شهرستان های بیرجند، قاینات و نهبندان به زیارت این مزار می آیند. بنابر اعتقاد مردم از اولاد و احفاء امام موسی بن جعفر(ع) می باشد.
معماری بنای آقا سید علی نهبندان
ایوان
در جهات شرق، غرب و جنوب سه ایوان همانند، هر یك به دهانۀ ۳ متر و عمق یك متر و ارتفاع ۶ متر احداث نموده اند. در همین ایوان ها درهای فلزی به ابعاد ۳×۲ متر نصب كرده اند و در بالاسر هر ایوان كتیبه ای نگاشته اند، نمای بیرونی هشت ضلعی به ارتفاع نیم متر با سنگ مرمر و بقیه ارتفاع با آجر تزئین شده است. حرم رواق های چهارگانه به طول ۱۶ و عرض ۴ متر در چهار ضلع اصلی دارد كه به وسیله درگاهی بزرگ به اتاق مركزی بقعه كه آرامگاه در آن واقع است راه دارند.
گنبد
گنبد مزار مخروطی به قطر ۳ و ارتفاع ۱۲ متر از سطح زمین است كه در آن ۸ نورگیر برای روشنایی داخل مزار تعبیه شده است. نمای بیرونی گنبد با كاشی های سفید و آبی و زرد در قالب گل و بوته های جالب در زمینه لاجوردی تزئین یافته كه دورنمای زیبا و جالب دارد. كف بقعه، نمازخانه و رواق ها سنگ مرمر است و با قالی و قالیچه مفروش است. از دیوارها به ارتفاع ۱/۵ متر سنگ مرمر و بقیه سطوح جانبی و سقف های بقعه و رواق ها نیز با گچ سفید كاری شده است.
ضریح
در گذشته زیر گنبد صورت قبری به طول ۱/۵ متر و عرض نیم متر و ارتفاع ۱۵ سانتی متر قرار داشت كه بر روی آن پارچه مشكی كشیده و بر بالای آن ضریحی فلزی (پروفیلی) به رنگ خاكستری به طول ۲ متر و ارتفاع ۱/۵ متر وعرض یك متر نصب بود و ضریح مطلای فعلی كه توسط استادان اصفهانی ساخته شد در سال ۱۳۷۸ نصب شد.
امكانات
تعداد ۴۲ باب زائرسرا و ۱۰ باب سوئیت جهت استفاده زوار احداث شده است. این واحدها دارای امكانات لازم بوده و به طور رایگان در اختیار زوار قرار می گیرند. آب مورد نیاز از طریق شبكه روستا تأمین می شود، تعداد ۳ نفر خدمه ثابت دارد. كتابخانه آن حدود ۲۰۰۰ جلد كتاب دارد. در كنار زائرسرا سرویس های بهداشتی مردانه و زنانه هر كدام با ۷ چشمه و دو وضوخانه مردانه و دو وضوخانه زنانه، حمام، كشتارگاه، آشپزخانه، سرویس بهداشتی، فروشگاه مخابرات وجود دارد. فضای سبز آن حدود ۴ هكتار با درختان عناب، توت، پسته، سنجد، كاج، سرو، توت مجنون و انار است.
