گل فشان تنگ (چابهار)

گل فشان بندر تنگ از جاهای دیدنی استان سیستان و بلوچستان  در شهرستان چابهار است. كوه‌های گل افشان این منطقه در نزدیكی كنارك و در محل بندر تنگ واقع شده‌اند. كوه گل افشان بندر تنگ ارتفاعی ۱۰۰ متری دارد و قطر و قاعده آن نیز بیشتر از ۱۰۰ متر است. این جاذبه طبیعی شگفت‌انگیز گردشگران زیادی را جذب جنوب ایران می‌كند.

گل فشان بندر تنگ كجاست؟

گل فشان بندر تنگ در ۱۰۰ كیلومتری شهرستان چابهار و در ساحل دریای عمان قرار دارد. در این محل از گذشته یك اسكله صیادی بزرگ و فعال قرار داشت. كوه‌های گل افشان منطقه چابهار هفت كوه هستند.

این كوه‌های فعال، اندازه‌های مختلف و متنوعی دارند. بزرگ‌ترین این گل فشان‌ها در جاده كهیر-تنگ واقع شده است. برای دسترسی آسان گردشگران و آسایش آن‌ها در این منطقه، امكانات مناسبی چون جاده آسفالت، سرویس بهداشتی، آلاچیق‌های سایه‌بان‌دار و آب آشامیدنی قرار داده‌اند. در این مكان، تورهای گردشگری بسیاری برگزار می‌شود كه این جاذبه دیدنی را بهتر به گردشگران می‌شناسانند.

بندر تنگ یك روستا است كه با شهر كنارك ۸۰ كیلومتر راه زمینی دارد. برای رفتن به این روستا، باید از جاده بندر جاسك عبور كنید. با طی كردن ۵۰ كیلومتر در قسمت چپ جاده فرعی، بندر تنگ قابل‌مشاهده است. برای رسیدن به گل‌ فشان‌ها باید جاده را تا انتها بپیمایید تا به ساحل دریای عمان و بندر صیادی تنگ برسید.

خواص گل‌ افشان چابهار

گل افشان‌‌های چابهار ویژگی‌هایی خاص و منحصربه‌فرد دارند و نسبت به نمونه‌های خود در سراسر جهان از وضعیت بهتری برخوردار هستند؛ اما متاسفانه آن گونه كه شایسته این پدیده طبیعی زیبا و خارق‌العاده است، از آن‌ها نگهداری نشده و به‌درستی به دیگران معرفی نشده‌اند.

گل افشان‌های چابهار سه تپه كوچك را شامل می‌شوند كه یكی از آن‌ها فعال و دو مورد دیگر غیرفعال هستند. روی تپه‌ها دهانه‌هایی قرار دارد كه قطر آن‌ها چندین سانتی‌متر است و از دهانه آن‌ها گل خاكستری رنگ، خارج و به دامنه‌های كوه سرازیر می‌شود. این پدیده‌ها با لرزش خاك همراه هستند و زمانی كه گل از آن‌ها به بیرون پرتاب می‌شود، صدایی مانند صدای شلیك تفنگ از آن‌ها به گوش می‌رسد. دوره تناوب گل افشان‌های چابهار در حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه است.

دهانه‌هایی در بالای تپه‌ها است كه شباهت بسیاری به قله‌های آتشفشان دارد. پتانسیل‌ها و امتیازات ویژه این گل فشان‌ها سبب شده است كه عنوان «دومین ژئوپارك خاورمیانه» را به خود اختصاص دهند و آن را تبدیل به یك اثر جهانی كنند. فعالیت گل‌فشان‌های ایران كه در جلگه‌ ساحلی دریای عمان، به‌ویژه بلوچستان جنوبی قرار دارند؛ در فصل‌های مختلف سال، از سالی به سال دیگر متفاوت است.

فیلم چشمه گل فشان تنگ

بهترین زمان بازدید از گل فشان تنگ

گل فشان‌های چابهار در فصل‌های پربارش سال جنب‌و‌جوش بیشتری دارند و حباب‌های گلی آن‌ها فعالیت بیشتری از خود نشان می‌دهند. اگر قصد دارید از این عجایب شگفت‌انگیز بازدید كنید، در فصل‌های پاییز و بهار اقدام كنید. كارشناسان بر این عقیده هستند كه بیشترین فعالیت گل فشان بندر تنگ از اول آبان تا ۱۰ اردیبهشت ماه است.

دیدنی‌های اطراف گل فشان تنگ چابهار

در اطراف گل فشان بندر تنگ چابهار، دیدنی‌های طبیعی و تاریخی دیگری نیز وجود دارد كه برای شما جذاب خواهد بود. كوه‌های مینیاتوری چابهار، روستای تیس، تالاب لیپار و مسجد جامع تیس نمونه‌هایی از جاهای دیدنی چابهار در استان سیستان و بلوچستان هستند.

كوه‌های مینیاتوری چابهار

جاذبه‌های طبیعی هیشه برای طبیعت‌گردان جذاب هستند. كسانی كه بازدید از گل فشان‌های چابهار را در برنامه خود قرار می‌دهند محال است كه مشتاق تماشای كوه های مینیاتوری چابهای نباشند. كوه‌های مینیاتوری چابهار به كوه‌های مریخی این منطقه نیز شهرت دارند.

این كوه‌های مینیاتوری زمانی زیر آب بوده‌اند و مربوط به دورانی هستند كه آب روی آن بخش از زمین را فرار گرفته بود. این كوه‌ها در اثر انباشت تركیبات سنگ و ماسه و بقایای آبزیان ایجاد شده‌اند. این ناهمواری‌ها جزو پدیده‌های زمین‌شناسی هستند كه تشكیل آن‌ها در كوتاه مدت ایجاد نشده‌ و شكل‌گیری آن‌ها هزاران سال زمان برده است.

روستای تیس

روستای تیس  كه تیز نیز خوانده می‌شود در روزگاران گذشته از بنادر مهم ایران و مكران بوده است. بازرگان‌ها در زمان‌های دور كالاهای مورد نیاز خود را از آسیای شرقی و هند از طریق این روستای باستانی به آسیای میانه و قفقاز می‌بردند. روستای تیس به‌دلیل بندرگاه مهمی كه داشت، نقشی عظیم در تحولات تجاری این منطقه ایفا می‌كرد. تیس این روزها اهمیت گذشته خود را ندارد؛ اما به‌عنوان یك روستای ساحلی جذاب برای گردشگران، رویایی و فوق‌العاده است.

تالاب لیپار چابهار

تالاب لیپار یكی دیگر از جاذبه‌های دیدنی سیستان و بلوچستان است. این تالاب صورتی رنگ در یك تنگه و دره صخره‌ای مشرف به كوه، قرار دارد. تالاب در مسیر جاده ساحلی چابهار به گواتر و در ساحل دریای عمان، بین دو كوه، واقع شده و آب‌گیری به طول ۱۴ كیلومتر را تشكیل داده است. جریان‌های دریایی كه از طوفان‌های مونسون ایجاد شده‌اند، از نیمه خرداد تا اواسط شهریور شكل می‌گیرند و سبب افزایش تعداد پلانكتون‌های گیاهی می‌شوند. وجود پلانكتون‌های گیاهی زیاد در آب تالاب، دلیل صورتی رنگ بودن آن است. وفور مواد معدنی كه از طریق رودخانه‌ها به این آب‌گیر سرازیر می‌شوند، سبب افزایش تولید بیولوژیكی در برخی فصول سال می‌شوند.

مسجد جامع تیس

مسجد جامع تیس با قدمت زیادی كه دارد در بندر تیس قرار واقع شده است. برخی از پژوهشگران، این مسجد را دومین مسجد ساخته شده در ایران می‌دانند. این مسجد از لحاظ معماری و تزیینات داخلی شباهت زیادی به مساجد هند و پاكستان دارد. مسجد جامع تیس نوعی از معماری مساجد ایرانی اسلامی محسوب می‌شود كه همانند مساجد اهل تسنن یك مناره دارد. از این جهت به مسجد تك مناره نیز مشهور است. مناره مسجد جامع تیس و گنبدهای آن با رنگ سبز و قرمز رنگ شده‌اند. درب‌های مسجد نیز با شیشه‌كاری رنگارنگ به‌صورت منظم و نامنظم جلوه‌گری می‌كنند و زیبایی فوق‌العاده‌ای به مسجد می‌دهند.

معنی گل فشان چیست؟

گل فشان از پدیده‌های شگفت‌انگیز و ژئوتوریسم جنوب است كه برای علاقه‌مندان به طبیعت و زمین‌شناسان اهمیت و ارزش بسیاری دارد. نام علمی پدیده «mud volvana» است. این پدیده در جاهایی خاص از جهان وجود دارد كه به‌صورت رنگی و معمولی هستند. گل فشان‌های رنگی، سفید، صورتی و زرد دارند و تركیبات آهن در آن‌ها به كار رفته است. گل فشان‌های ساده نیز گل‌های طوسی از خود متصاعد می‌كنند.

ارتفاع هر یك از گل فشان‌ها بیش از ۲۰ متر است و قطر دهانه هر یك از آن‌ها گاه به ۱۲ متر نیز می‌رسد. این پدیده‌های جذاب زمین شناسی به‌طور مرتب گل‌هایی سرد را به بیرون پرتاب می‌كنند.

این پرتابه‌ها به مرور زمان تبدیل به مخروط‌های كوچك و بزرگ می‌شوند. عمل گل فشان‌ها شباهت زیادی به فعالیت‌های آتشفشانی دارد؛ اما دانشمندان معتقدند این پدیده‌ها الزاما به فعالیت آتشفشان‌ها ارتباطی ندارد.

علت فعالیت گل افشان‌ها چیست؟

گل‌فشان ها به دو لیل ایجاد می‌شوند. یك دلیل آن فشارهای زمین‌شناختی است كه گل فشان‌های سرد را ایجاد می‌كند و دلیل دیگر آن فعل و انفعالاتی است كه سبب ایجاد گل فشان‌های داغ می‌شوند. این گل فشان‌ها گاهی فعال و در مواقعی نیز غیرفعال هستند.

دانشمندان بر این عقیده هستند كه علت ایجاد گل فشان‌ها، فشارهای نفت و گازهایی است كه در داخل زمین ایجاد می‌شوند. این پدیده سبب می‌شد گل و لای داخل زمین به‌همراه آب به بیرون پرت شود. پدیده گل فشان‌ها سبب ایجاد چشمه‌های آب معدنی در منطقه می‌شد. برخی بر این عقیده‌اند كه پدیده گل فشان‌ها با فعالیت‌های آتشفشانی مرتبط است؛ اما گل‌های این مناطق كاملا سرد هستند و سردی گل‌ها این فرضیه را نقض می‌كند.

تعداد كل گل‌فشان‌ها در تمامی جهان ۲۴ عدد است. بعضی از آن‌ها وقتی از حباب بیرون می‌آیند با صدای بلند می‌تركند و اگر نزدیك آن‌ها باشید، زیر پاهایتان می‌لرزد. تماشای چنین صحنه‌ای هیجان‌انگیز است و خاطره‌ای تكرارنشدنی را در اذهان به‌جای می‌گذارد.

نكته جالب این است كه گل و لایی كه از این پدیده ایجاد می‌شود، خاصیتی درمانی دارد و برای درمان بیماری‌هایی چون زانودرد، كمر درد و ناراحتی‌های پوستی استفاده می‌شود. گل فشان بندر تنگ نیز به‌دلیل این ویژگی منحصربه‌فرد هر ساله میزبان گردشگران بسیاری از داخل و خارج از كشور است؛ بنابراین گل فشان بندر تنگ جزو گردشگری سلامت نیز نیز محسوب می‌شود.

چشمه‌های گل فشان در كدام مناطق ایران قرار دارند؟

بزرگ‌ترین چشمه‌های گل فشان در كشور پاكستان و منطقه سیستان و بلوچستان قرار دارند كه ارتفاع برخی از آن‌ها حتی به ۵۰۰ متر نیز می‌رسد.

در ایران، علاوه بر سیستان و بلوچستان در استان‌های شمالی، به‌خصوص استان گلستان، چشمه‌های گل فشان واقع شده‌اند. یكی از این چشمه‌ها در شهر گمیشان است و به نام گل فشان نفتیجه شهرت دارد. در كوه تخت سلیمان در استان آذربایجان غربی نیز گل ‌فشان‌هایی دیده شده است. با این وجود، گل فشان‌های بندر تنگ از همه گل فشان‌هایی كه در ایران قرار دارند، معروف‌تر هستند. گل فشان‌های بندر تنگ به‌طور طبیعی سرد هستند. گل فشان‌هایی كه گرم باشند، خارج شدن آن‌ها با بخار همراه است

گل فشان بندر تنگ یكی از سه تپه گل فشان در چابهار است كه زیبایی آن اهمیت فوق‌العاده‌ای برای گردشگران دارد. دو تپه از سه تپه گل فشان خواب هستند و تنها یكی از آن‌ها فعالیت دارد. علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی كه از تماشای پرتاب گل از گل فشان‌ها لذت می‌برند؛ برای بازدید از آن‌ها در فصل‌های پر بارش، به چابهار می‌روند. اگر شما هم تجربه بازدید از گل فشان بندر تنگ چابهار را دارید، آن را با كاربران كجارو به اشتراك بگذارید.