تالاب لیپار چابهار

دریاچه‌ها و تالاب‌های بسیاری در سراسر جهان وجود دارند كه از نظر زیست‌محیطی مامن بسیاری از گونه‌های جانوری هستند. بعضی از این تالاب‌ها، به‌دلیل رنگ خاص خود از بقیه متمایز شده‌اند؛ تالاب‌هایی كه شاید شمارشان به تعداد انگشتان یك دست باشد. یكی از این نمونه‌های منحصر‌به‌فرد در جنوب كشور، در پهنه وسیع استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. 

تالاب لیپار كه به تالاب صورتی نیز شهرت دارد، یكی از زیباترین جاذبه های گردشگری چابهار است. تنها چهار نمونه مشابه از لیپار در سراسر جهان وجود دارد و از آن به‌عنوان یكی از جاذبه‌های بی‌نظیر طبیعی كرانه دریای عمان یاد می‌كنند. آب این تالاب‌ به رنگ شیر-توت فرنگی است و جزو شورترین آبگیرهای جهان محسوب می‌شود. اگر رنگ صورتی این پدیده و شگفتی‌های آن برایتان سوال است، همراه كجارو باشید

معرفی تالاب لیپار

جزرومد قرمز در چابهار، از جمله دیدنی‌های سواحل جنوبی استان سیستان و بلوچستان است كه افراد زیادی را برای بازدید به سوی خود جذب می‌كند. اوج زیبایی این پدیده در دره لیپار قابل‌مشاهده است؛ جایی كه به آن تالاب صورتی می گویند. این تالاب محصور بین دو كوه است و رنگی متفاوت دارد و طبیعت آن مثال‌زدنی است. همچنین وجود پرندگانی چون چنگر، فلامینگو، كشیم، انواع حواصیل، طاووسكن، باقرقره، تیهو و عقاب دشتی، زیبایی این منطقه را دوچندان كرده است

تالاب لیپار بنا به پیشنهاد آقای دادكریم شیخ زاده، از بومیان محل و از اهالی روستای دمبدف، با كمك اهالی و بودجه شخصی و حمایت وزارت نیرو (با در اختیار گذاشتن دستگاه‌های كشاورزی) در سال ۱۳۶۲ خورشیدی احداث شد. این تالاب در اوایل احداث و بارندگی خوبی كه در محل آن داشت، توانست مدت مدیدی منطقه را سبز و پرندگان مهاجر و غیربومی را به خود جلب كند.

تالاب لیپار كجاست؟

تالاب لیپار یكی از جاذبه‌های خاص طبیعت ایران و مكان های دیدنی استان سیستان و بلوچستان  است. این تالاب صورتی در تنگه و دره‌ای صخره‌ای مشرف به كوه، در مسیر جاده ساحلی چابهار به گواتر، در ساحل دریای عمان قرار دارد.  

• آدرس: استان سیستان و بلوچستان، ۱۵ كیلومتری شرق چابهار، مسیر جاده ساحلی چابهار- گواتر، نزدیكی روستای رمین (مشاهده روی نقشه)

دسترسی به تالاب لیپار

سفر به جنوب كشور و استان سیستان و بلوچستان اولین قدم خواهد بود. فاصله هوایی شهرستان چابهار تا تهران ۱۴۵۶ كیلومتر و فاصله زمینی، از طریق جاده ایرانشهر- كرمان ۱۹۶۱ كیلومتر است. همچنین فاصله بندر چابهار تا مركز استان ۷۳۸ كیلومتر محاسبه شده است.

بعد از روستای رمین در ۱۵ كیلومتری چابهار، در مسیر جاده ساحلی چابهار-گواتر، تنگه‌ای صخره‌ای مشرف به دره‌ای سرسبز و زیبا قرار دارد كه از بالای آن روستای لیپار در میان سبزه‌زارها پیدا است. در میان دو كوه كه فاصله‌ چندانی با هم ندارند، آب‌بندی ایجاد شده كه آب‌های سرگردان اطراف را در خود جمع كرده است. حاصل این آب‌بندی، آبگیری به طول ۱۴ كیلومتر است كه تالاب صورتی لیپار نام دارد.

چرا تالاب لیپار صورتی است؟

وجود پلانكتون‌های گیاهی زیاد در منطقه كه میزان آن به حدود ۹۰ درصد می‌رسد، یكی از مهم‌ترین دلایل رنگ صورتی لیپار است. همچنین وفور مواد آلی و معدنی كه از طریق رودخانه‌ها و خورهای متصل به خلیج به این حوزه هدایت می‌شوند، باعث افزایش زیاد تولید بیولوژیكی در بعضی از فصول سال می‌شود. جریان‌های دریایی حاصل از طوفان‌های مونسون نیز موجب افزایش بیش از حد تعداد پلانكتون‌های گیاهی در ماه‌های بعد از فصل مونسون (از اواسط خرداد تا اواسط شهریور) می‌شوند و این تعداد در آذرماه به حداكثر میزان خود می‌رسد.

پوشش گیاهی تالاب لیپار

رویش گونه‌های بلوط و گزنه در آب صحنه فوق‌العاده زیبایی را خلق كرده است كه نمونه آن در ایران كمتر دیده می‌شود. علاوه بر این، در منطقه پنبه‌های وحشی می‌روید كه مردم منطقه از آن تشك و بالشت تهیه می‌كنند. كنار تالاب نیز، دشتار قرار دارد كه اهالی منطقه به آن عروس نیز می‌گویند. دشتار در زبان بلوچی به دختران جوانی گفته می‌شود كه هنوز ازدواج نكرده‌اند. وجه تسمیه این نام‌گذاری، زیبایی منطقه و درختان سرسبز آن است.

گونه‌‌های جانوری تالاب لیپار

طی بررسی‌های به‌ عمل آمده در منطقه، تاكنون ۹۳ گونه پلانكتون گیاهی، ۳۱ گروه پلانكتون جانوری، ۶۴ گونه از انواع نرم‌تنان، ۸۵ گونه انواع ماهی، ۲۴ گونه از سخت‌پوستان، ۱۴ گونه میان‌زیاگان و ۴۶ گونه مختلف از جلبك‌ها در آن شناسایی شده‌اند.

امكانات رفاهی تالاب لیپار

تالاب لیپار یكی از مقاصد طبیعی است كه خوشبختانه همچنان فضایی بكر دارد. به همین دلیل امكانات گردشگری چندانی در این مكان یافت نمی‌‌شود. غالبا در كنار دریاچه شترهایی برای شترسواری وجود دارد. همچنین هر روز از ساعت حدودا ۹ صبح تا غروب، بازارچه‌ای روباز در این مكان برپا می‌شود كه فروشندگان آن را مردم محلی تشكیل می‌دهند. در این بازارچه محصولات بومی نظیر نمك‌ دریایی استخراجی از تالاب، زیورآلات دست‌ساز محلی، صدف‌های دریایی و... با قیمتی مناسب به فروش می‌رسند.

بهترین زمان بازدید از تالاب لیپار

در ماه‌های بهمن، اسفند، فروردین، شهریور و مهر شاهد پدیده جزر‌ومد قرمز در منطقه خلیج گواتر هستیم كه عامل اصلی آن گونه نوكتیلوكا میلیاروس است. به‌خصوص تعداد این‌گونه در ماه‌های بهمن، اسفند و فروردین به‌شدت افزایش می‌یابد. بنابراین بهترین زمان بازدید از تالاب لیپار، اواسط زمستان تا اوایل بهار است

اقامت در سفر به تالاب لیپار

اگر قصد دارید در سفر به تالاب لیپار، اقامت شبانه داشته باشید، می‌توانید از اقامتگاه‌های بوم‌گردی روستای رمین استفاده كنید. همچنین می‌توانید راهی چابهار شوید و در هتل‌های آن اقامت داشته باشید. امكان كمپینگ نیز در محوطه‌های كمپ اطراف وجود دارد.

نكات بازدید از تالاب لیپار

• در سفر به مناطق مختلف كشور، به باورها و فرهنگ مردم محلی احترام بگذارید تا به تعلقات معنوی و مادی آن‌ها خدشه‌ای وارد نشود.
• با خرید از محصولات محلی و اقامت در اقامتگاه‌های بوم‌گردی، به اقتصاد منطقه و مردم محلی كمك كنید.
• شترسواری می‌تواند تجربه‌ای جالب باشد؛ اما اگر به حیوانات اهمیت می‌دهید، از این هیجان چشم‌ بپوشید. 
• هرآنچه داریم، از بخشندگی طبیعت است. آن را پاس بداریم و از ریختن زباله (حتی موارد تجزیه‌پذیر و ته‌سیگار) و هرگونه تعرض دیگر جدا خودداری كنیم.

پرسش‌های متداول

در سفر به تالاب لیپار كجا اقامت كنیم؟

اگر قصد دارید در سفر به تالاب لیپار، اقامت شبانه داشته باشید، می‌توانید از اقامتگاه‌های بوم‌گردی روستای رمین استفاده كنید. همچنین می‌توانید راهی چابهار شوید و در هتل‌های آن اقامت داشته باشید. امكان كمپینگ نیز در محوطه‌های كمپ اطراف وجود دارد

ایران، استان سیستان و بلوچستان، چابهار، ۱۵ كیلومتری شرق چابهار، مسیر جاده ساحلی چابهار- گواتر، نزدیكی روستای رمین