آنچه بیش از همه، در نقشه راه توسعه كردستان، زیرساخت و ظرفیتش آماده است حوزه گردشگری است، جاذبه های طبیعی از جمله كوه های سربه فلك كشیده، رودهای خروشان و روستاهای تاریخی، در كنار ظرفیت های گردشگری سلامت و حتی زیارت بیش از هر مزیت دیگری در مسیر توسعه كردستان چشم نوازی می كند.
به گزارش ایرنا، استان كردستان به دلیل برخورداری از جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، طبیعی و معنوی منحصربفرد یكی از مقاصد گردشگران است، به عنوان مثال می‌توان به جشن‌ها و آداب و رسوم خاص منطقه همچون جشن نوروز همراه با شادی و پایكوبی مردم، جشن شكرگزاری محصولات كشاورزی و مراسم‌های معنوی مانند عروسی پیرشالیار و دف‌نوازی در كنار فرهنگ غنی مردم منطقه اشاره كرد.
از سوی دیگر تاكنون ۲ هزار اثر شامل آثار تاریخی، غارهای طبیعی، درختان كهنسال، میراث منقول شامل بناها، محوطه ها و تپه‌ها، قنات و مكان‌های طبیعی در استان كردستان شناسایی شده كه از این تعداد ۹۵۰ اثر آن به ثبت ملی رسیده است.
در كنار موارد فوق، معرفی شهرهای مختلف استان كردستان از جمله سنندج به عنوان شهر خلاق موسیقی، دف و كتاب، ظرفیت های مرزی و ضرورت بهره گیری از گردشگری سلامت، جاذبه های زیارتی و جشنواره های متنوع فرهنگی از دیگر ظرفیت های لازم برای توسعه گردشگری در كردستان است، با این حال به نظر می رسد استان كردستان به دلیل عدم برخورداری از «زیر ساخت های مناسب گردشگری» در بخش های عمرانی و فرهنگی با چالش های جدی مواجه است كه پرداختن به آنها ضروری است.
بازاریابی، یكی از اركان مهم در بحث توسعه گردشگری است، هدف از بازاریابی گردشگری ترویج كسب و كار، متمایز كردن آن از رقبا، جذب مشتری و ایجاد آگاهی از جاذبه های گردشگری یك منطقه است، بسیاری از استراتژی‌های بازاریابی مدرن گردشگری از اینترنت استفاده می‌كنند، وب‌سایت‌ها، تبلیغات آنلاین، ایمیل و پلت‌فرم‌های رسانه‌های اجتماعی اغلب نقش كلیدی را در این زمینه ایفا می‌كنند.
در استان كردستان اگرچه به صورت سازمان یافته و رسمی اقدام چندانی در این حوزه انجام نشده است اما به نظر می رسد همه گیر شدن فضای مجازی به كمك این صنعت شتافته است و توانسته است تا حد زیادی زیبایی های كردستان را به مردم و ایران و حتی جهان بشناساند.
پخش سریال «نون خ» در صدا و سیما یكی از عوامل مهم در معرفی كردستان به ویژه روستاهای منطقه اورامان به گردشگران بود به طوری كه منطقه بكر هورامان كه تا چند سال پیش ناشناخته بود اكنون به یكی از مناطق گردشگرپذیر كشور تبدیل شده است و شمار زیاد گردشگران این منطقه در بهار امسال، مصداق این نوشته است.
«نون خ» یك مجموعه تلویزیونی است كه تاكنون سه فصل آن به كارگردانی سعید آقاخانی و نویسندگی امیر وفایی ساخته شده است و در نوروز ۱۳۹۸ از شبكه یك پخش شد.
«نون خ» مخفف نام نقش اصلی این سریال یعنی نورالدین خانزاده است. سریال «نون خ» كه در روستاهای منطقه هورامان ساخته شده است پربیننده‌ترین سریال نوروز ۱۳۹۸ بود. این سریال در سه فصل در سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ با داستان های متفاوت از شبكه یك سیما و شبكه تماشا پخش شد و سه سال پربیننده ترین سریال های نوروزی صدا و سیما بود.
به دنبال پخش این سریال تعداد زیادی گردشگر در چند سال گذشته راهی منطقه هورامان شده اند به طوری كه یكی از كارشناسان گردشگری منطقه معتقد بود كه مقصد گردشگران شهرهای مركزی كشور و حتی تهران از شمال به سوی غرب و هورامان تغییر كرده است.
یكی دیگر از عوامل رشد تعداد گردشگران منطقه هورامان به ویژه گردشگران خارجی، ثبت جهانی منظر فرهنگی هورامان در یونسكو در سال ۱۴۰۰ بود، «منظر فرهنگی هورامان» مرداد سال گذشته در چهل و چهارمین اجلاس كمیته میراث جهانی یونسكو به عنوان بیست و ششمین اثر میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسكو ثبت شد.
پرونده ثبت جهانی منظر فرهنگی هورامان با ۷۰۰ روستا در استان‌های كرمانشاه و كردستان با حدود ۴۰۹ هزار هكتار عرصه و حریم قرار دارد كه ۱۰۶ هزار هكتار آن مربوط به عرصه و ۳۰۳ هزار هكتار نیز جزو حریم است.
به دنبال ثبت جهانی منظر فرهنگی هورامان نیز گردشگران خارجی بیشتری راهی این منطقه شده اند كه تداوم آن باعث معرفی بیشتر منطقه به توریست های خارجی می شود كه می تواند ارز آوری مناسبی برای كشور داشته باشد.
زیر ساخت، از دیگر عوامل تاثیرگذار و عناصر اصلی شكل دهنده ساختار فضایی گردشگری محسوب می شود، وجود زیرساخت های مطلوب گردشگری در نواحی روستایی ضمن پاسخگویی به نیاز گردشگر امكان سفر مجدد او را افزایش می دهد.
یكی از مشكلات خدمات گردشگری در اماكن گردشگرپذیر استان از جمله مناطق روستایی، كمبود مكان های سكونتی و هتل های مناسب در تمام فصول سال و برای همه قشرهای جامعه با درآمدهای مختلف است.
در نوروز امسال و ۲ نوبت تعطیلی بعد از آن به مناسبت های شهادت حضرت علی (ع) و عید فطر كه كردستان به ویژه شهرهای گردشگر پذیر آن از جمله مریوان، بانه، كامیاران و منطقه هورامان با شمار زیادی گردشگر مواجه شده بود ضعف زیر ساخت به روشنی خود را نشان داد به طوری كه همه مراكز اقامتی این مناطق همان شب اول تكمیل شدند و خیلی از گردشگران مجبور شدند یا منطقه را ترك كنند و یا با سختی بتوانند شب را در چادر روز كنند.
تقویت مزیت های مرزی و گردشگری سلامت از دیگر ظرفیت های مهم برای توسعه گردشگری كردستان است استان همچنین دارای ۲ پایانه مرزی مهم باشماق مریوان و سیرانبد بانه است كه باعث رونق بالای این دو شهر شده است به طوری كه این دو شهر به خاطر وجود كالاهای خارجی و وارداتی به یكی از مقاصد گردشگران تبدیل شده است.
از سوی دیگر نزدیكی مراكز درمانی استان كردستان به بسیاری از شهرهای عراق، ارزان بودن خدمات درمانی در كردستان به نسبت هزینه‌های بالای درمانی در كشور عراق و پیشرفت چشمگیر ایران در ارائه خدمات درمانی استاندارد دلایلی است كه می‌تواند موجب توسعه گردشگری سلامت در استان كردستان شود.
در حال حاضر شهروندان عراقی می‌توانند از طریق پایانه‌های مرزی مثل سیرانبند بانه و باشماق مریوان به استان كردستان وارد شوند. در این بین، بیمارستان‌های بعثت، توحید و تامین اجتماعی سنندج و بیمارستان فجر مریوان توانسته‌اند كه مجوز پذیرش بیماران بین الملل (IPD) را از وزارت بهداشت دریافت كنند.
در این میان ساخت و راه اندازی مراكز درمانی مجهز، جذب پزشكان كار آزموده و خبره در كنار تبلیغات و بازاریابی مناسب می تواند زمینه توسعه این بخش از گردشگری را در كردستان فراهم كند.
«فرهنگ گردشگر پذیری» در بحث جذب گردشگر به مراتب مهمتر است زیرا آنچه كه می تواند باعث جذب گردشگران بیشتر و مراجعه مجدد آنها به منطقه شود نحوه تعامل و برخورد مردم به ویژه افراد مرتبط با صنعت گردشگری با آنها است.
اگرچه فرهنگ غنی و مهمان نوازی مردم كردستان بر كسی پوشیده نیست و در تاریخ این سرزمین زبانزد خاص و عام بوده و همواره به عنوان یكی از ویژگی های مردم یاد شده است اما گاها دیده می شود به دلیل ضعف زیرساخت های منطقه از جمله كمبود هتل و اماكن اقامتی، متاسفانه برخی سودجویان از فرصت سو استفاده كرده و كرایه مراكز بوم گردی یا خانه های استیجاری را چند برابر قیمت به گردشگران اجاره می دهند.
با این حال گردشگری – به شرط حفظ بافت فرهنگی و زیست محیطی – با استفاده از ظرفیت های طبیعی و فرهنگی موجود در نواحی روستایی می تواند نقش مهمی در تجدید حیات روستا، ایجاد اشتغال و درآمد برای روستاییان و در نهایت توسعه یكپارچه و پایدار روستایی داشته باشد.
استان كردستان دارای ۳۲ هتل، ۲ هتل آپارتمان، ۲۴ مهمانپذیر، ۱۳۰ رستوران بین راهی و ۳۲ واحد اقامتگاه بوم گردی در ۱۰ شهرستان است.
پارك آبیدر و موزه خانه كُرد سنندج، دریاچه زریبار مریوان، منطقه هورامان، غار كرفتو دیواندره، روستای پالنگان كامیاران، بازار شهرهای سنندج، بانه و مریوان و قرآن تاریخی نگل از جمله مكان‌های گردشگری استان كردستان است كه هرساله بیشترین آمار بازدید گردشگران را به خود اختصاص می‌دهد.