روستای پیاوین بانه به دلیل برخورداری از بافت با ارزش قدیمی و پلكانی در كنار حفظ فرهنگ روستا نشینی و آداب و رسوم گذشته، از معدود روستاهای گردشگر محور منطقه است كه دستخوش تحول و مدرنیزه نشده است و همچنان بوی روستا می دهد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، روستای پیاوین با ۵۱ خانوار و ۲۰۰ نفر جمعیت در ۳۵ كیلومتر بانه و در بخش نمشیر واقع شده است این روستا بافت قدیمی و پلكانی دارد و حفظ این بافت باعث توجه گردشگران به روستا شده و پروژه گردشگری روستا نیز با حفظ بافت با ارزش روستایی به كندی در حال اجرا است.
طرح معرفی روستای پیاوین به عنوان روستای هدف گردشگری در سال ۱۳۹۶ آغاز شد به دلیل بافت های با ارزش روستایی، در اجرای این طرح استفاده از گل، سنگ و چوب در احداث بناها و شكل پله كانی انتخاب شده است پروژه در حال حاضر با ۳۰ درصد پیشرفت فیزیكی راكد مانده است.
اعتبار این پروژه از محل اعتبارات ملی تامین شده است تاكنون حدود ۱۰ میلیارد ریال به اجرای پروژه اختصاص یافته و بخشی از سنگفرش معابر روستا با مشاركت مردم انجام شده است.
طرح گردشگری روستای پیاوین با حفظ بافت با ارزش روستایی در چند بخش از جمله كف سازی، سنگ فرش، دیوار حائل، فاضلاب كشی، نصب درب و پنجره، اجرای فضای باز، احداث میدان با نماد بومی منطقه و طراحی چشمه به صورت سنتی اجرا می شود.
در گذشته پیاوین محل زندگی مردان نامدار و شجاعی بوده است به همین دلیل به عنوان پیاوین نام گذاری شده «پیاو» در زبان كردی به معنی مرد و پیاوین جمع مردان است.
برای تهیه گزارش با هماهنگی دهیار و اعضای شورای اسلامی به روستای پیاوین رفتم در تهیه این گزارش اداره بنیاد مسكن شهرستان بانه همكاری نكرد.
پخت نان محلی
یكی از كارهای مهم زنان روستای پیاوین پختن نان محلی است در كوچه پس كوچه های این روستا همیشه بوی نان تازه به مشام می رسد در هنگام تهیه این گزارش در یكی از كوچه های پیاوین، ۲ بانوی روستایی در تنور سنتی مشغول پخت نان محلی بودند كه من را به محفل گرم و صمیمی خود دعوت كردند.
یكی از بانوان در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: بانوان روستای ما همه كارهای سنتی را انجام می دهند و بیشتر كارها به صورت دسته جمعی و با همكاری هم انجام می شود.
گلچین حسینی افزود: زنان روستا از حضور گردشگران خوشحال می شوند و با نان محلی و غذاهای سنتی از آنها پذیرایی می كنند.
او همچنین از مسوولان خواست هر چه زودتر طرح اجرای روستای هدف گردشگری را به پایان برسانند تا شاهد رونق بیشتر در روستا باشیم.
وی با اشاره به مشكلات روستا كه بیشتر بانوان با آن دست و پنجه نرم می كنند اظهار دشت: روستای ما منابع آبی زیادی دارد اما به دلیل مشكل در لوله ها و نبود منبع مناسب، همیشه برای تامین آب شرب مشكل داریم.
طبیعت بكر پیاوین
عضو شورای اسلامی پیاوین هم در گفت و گو خبرنگار ایرنا گفت: هر طرف را كه نگاه می كنیم زبیایی های طبیعی را می بینیم و این مهمترین جاذبه روستای پیاوین است، چشمه و بافت پله كانی نیز از جاذبه هایی است كه به لحاظ گردشگری از اهمیت بالایی برخوردار است.
علی احمدپور با اشاره به روابط خویشاوندی اهالی روستا افزود: در سه سال اول، اجرای طرح گردشگری روستای پیاوین به خوبی پیشرفت كرد اما در ۲ سال اخیر پروژه به كندی پیش می رود.
وی اظهار داشت: بافت ساختمانی روستای پیاوین از ۱۰۰ سال گذشته تاكنون تغییر چندانی نكرده و مردم روستا به دلیل علاقه ای كه به بافت سنتی دارند آن را حفظ كرده اند و زنان روستا مانند گذشته كارهایی مانند پخت نان محلی و غذای محلی را انجام می دهند.
احمد پور گفت: ساختار سنتی روستای پیاوین بی نظر است و به گفته گردشگران این ساختار سنتی در كمتر جای ایران به این خوبی حفظ شده است برای نمونه بسیاری از خانه های روستا بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارند اما همچنان مردم در آنها زندگی می كنند.
وی اضافه كرد: انتظار داریم مجریان طرح باتوجه به اهمیت رونق گردشگری طرح را زودتر به پایان برسانند و پروژه ها را نیمه كاره رها نكنند.
عضو شورای اسلامی روستای پیاوین با اشاره به اینكه روند كند اجرای پروژه گردشگری روستا باعث دلسردی گردشگران می شود اظهار داشت: پروژه های نیمه كاره روستای پیاوین شامل ساختمان نیمه كاره چشمه، سرویس های بهداشتی و سنگفرش معابر است.
وی با انتقاد از طرح ساختمان چشمه روستا گفت: طرحی كه برای ساختمان چشمه اجرا شده است بافت سنتی چشمه و حتی روستا را به هم زده است ساختمان چشمه یك اتاقك است نه طرح سنتی و نه مدرن بلكه بافت غیر اصولی دارد كه با تعریف پروژه های سنتی در تضاد است امیدوارم در اجرای آن بازنگری شود.
این عضو شورای اسلامی روستای پیاوین اضافه كرد: احداث چارچوب ساختمان چشمه تنها كاری است كه در یك سال گذشته انجام شده آن هم كاملا غیر اصولی، در قدیم این چشمه اتاقك و حوضچه های كوچكی داشته است كه از آن به عنوان حمام استفاده می شد اما با اجرای این طرح تخریب شد.
خانه ای ۱۰۰ ساله
قدیمی ترین خانه روستای پیاوین بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارد در آن زمان بنابر ضرورت از چندین قسمت شامل انبار، كاهدان، راهروهای تنگ و باریك، طویله، آتش خانه، تنور، ۲ اتاق نشیمن و آشپزخانه سنتی ساخته شده است در این خانه یك زن و مرد سالمند با دختر میانسالشان كه از آنها نگهداری می كند زندگی می كنند.
سالمندان این خانه می گویند این خانه قبل از اینكه ما به دنیا بیایم ساخته شده و شاید بیش از ۱۰۰ سال قدمت داشته باد آنها هر ۲ مریض هستند و زن سالمند با كپسول اكسیژن نفس می كشد.
مریم عزیزی دختر این خانواده می گوید: شما نمی توانید حتی یك شب هم اینجا زندگی كنید اما ما در آن زندگی می كنیم مادر و پدرم چندین ساله كه بیمار هستند و نیاز به مراقبت زیادی دارند و با دارو زنده هستند.
او گفت: این خانه قدیمی چند روزنه دارد كه نور از این روزنه ها به داخل می تابد و دیوارهای كاه گلی و سقف چوبی خانه به دلیل دود حاصل از تنور و آتش، سیاه و فضای آن تاریك است. بخشی از خانه را به دلیل تخریب، بازسازی و تعمیر كردیم اما چارچوب آن را تغییر ندادیم ۲ سال پیش هم گاز كشی شد. در این خانه قدیمی ابزار كار كشاورزی و وسایل قدیمی كه در گذشته كاربرد زیادی داشته همچنان وجود داشت.
روند كند پروژه پیاوین
دهیار روستای پیاوین نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: عملیات اجرایی طرح گردشگری روستای پیاوین با حفظ بافت با ارزش روستایی از ۱۳۹۶ آغاز شده و بخش زیادی از سنگفرش معابر روستا انجام شده است.
سالار احمدپور با اشاره به كندی عملیات اجرایی طرح روستای پیاوین اضافه كرد: یكی از مشكلات روستا نبود سرویس های بهداشتی برای گردشگران است سرویس های بهداشتی قدیمی نیز قبلا تخریب شده اند.
وی اظهار داشت: با وجود اینكه پروژه روستا نیمه كاره است اما با توجه به اینكه روستا بافت قدیمی و سنتی خود را حفظ كرده ماهانه حدود ۱۵۰ گردشگر از نقاط مختلف كشور برای دیدن روستا می آیند.
احمدپور ادامه داد: برخی افراد هم برای ساخت كلیپ های عروسی و فیلم های مختلف به پیاوین می آیند در شرایطی كه سرویس بهداشتی مناسب و مكانی مناسب برای اسكان و پذیرایی از آنها نداریم مجبور هستند در مكان های نامناسب استراحت كنند.
وی با اشاره به جاذبه های مهم روستای پیاوین گفت: مهمترین جاذبه های گردشگری این روستا، طبیعت بكر، چشمه های آب طبیعی و بافت سنتی و قدیمی است كه ساماندهی آنها باعث جذب گردشگران بیشتر و اشتغال پایدار برای جوانان روستا می شود.
دهیار روستای پیاوین اضافه كرد: تورهای گردشگری از نقاط مختلف كشور هر ساله برای دیدن بافت سنتی با ارزش و طبیعت بكر به روستای پیاوین سفر می كنند اما به دلیل كمبود امكانات رفاهی و نبود محل اسكان، امكان پذیرایی مناسب از آنها را نداریم.
وی با بیان اینكه این طرح توسط اداره بنیاد مسكن اجرا می شود گفت: قرار بود تمام خانه ها را به یك شكل طراحی كنند و فضای ورزشی و فضای سبز احداث كنند و فاضلاب روستا هم بازسازی شود اما این اقدامات تاكنون انجام نشده است.
احمدپور اضافه كرد: اجرای این طرح ۱۰ ساله است اما در پنج سال اخیر حدود ۳۰ درصد پیشرفت فیزیكی داشته كه درخواست می كنم كه روند اجرای این پروژه سریعتر انجام شود و محلی برای اسكان و پذیرایی از گردشگران فراهم شود.
شهرستان مرزی بانه با ۱۵۸ هزار نفر در ۲۷۰ كیلومتری غرب سنندج مركز استان واقع شده است.
