ملاصدرا فیلسوف بزرگ قرن یازدهم هجری قمری است كه فلسفه اشراق را به نهایت اوج خود رساند . خانه مسكونی وی در روستای كهك واقع شده و ساختمان آن به دوره صفویه مربوط می شود. برای یافتن خانه ملاصدرا كافی است به انتهای بافت سنتی روستا برویم . در انتهای یكی از مسیر های هلالی شكل روستا به خانه ملا صدرا می رسیم . ساختمان مذكور در داخل یك باغ قرار داشته كه هم اكنون قسمت زیادی از آن توسط خانه های همجوار اشغال گردیده است .
در این محل چند عنصر شاخص وجود دارد :
چهار صفه كه در وسط باغ قرار داشته و در دوره های مختلف تغییر شكل داده و عناصری به آن الحاق شده است كه این چهار صفه به عنوان خانه ملاصدرا مورد بازدید قرار می گیرد .
عصاری كه در شمال غربی باغ قرار دارد . این بنا در حال حاضر نیمه مخروبه است .
مسجد كوچك در شمال شرقی باغ كه از یك چهار طاقی ساده تشكیل شده و الگوی چرخش ۴۵ درجه چهار طاقی نسبت به جهت قبله را دارد .
چال آقا ، كه عارضه طبیعی است كه در جنوب غربی باغ قرار دارد و توسعه روستا در این قسمت محدود شده است . فضهای جانبی این بنا ، از بین رفته و فقط چهار صفه اصلی آن باقی مانده است . محوطه اصلی این بنا سقف گنبدی شكل دارد و در راس گنبد آن ، شیشه های رنگی نور را به داخل بنا هدایت می كند
موقعیت روستای كهك :
پس از طی مسیر حدود ۱۲ كیلومتر از قم به كاشان به دو راهی می رسیم كه با فضا های سبز و درختان زیاد تر نسبت به پوشش گیاهی منطقه قابل تشخیص است و دارای بهترین آب و هوای منطقه است . اختلاف سطح بالا ترین و پایین ترین منطقه روستا ۹/۲۹ متر می باشد . دارای زمستانی با بارش برف و باران مناسب و تابستانی معتدل است .
مواد و مصالح مورد استفاده در بنا و نحوه ساخت :
خشت خام ، ملات گل و سقف با تیر های چوبی مواد و مصالح مورد استفاده در این بناست . و ابعاد خشت ها معادل ۶×۲۰×۲۰ سانتی متر می باشد و عرض دیوار ها به طور معمول از دو خشت تشكیل شده است كه معادل ۶۰ سانتی متر است . این خانه دارای فضایی گیرا و قدیمی با سقفی بلند و پوشش گنبدی با دیوار های سیاه و اندود گل و تزئینات گچبری ساده با كاربندی های زیبا در سقف چهار طرف آن فضا هایی چهار گوش مسقف بین تویزه های جناغی شكل كه در مجموع ، شبیه امامزاده های دوره صفوی است .
دوره تاریخی
محمد بن ابراهیم یحیی شیرازی ، معروف به ملا صدرا ، بنیان گدار حكمت متعالیه ، سر آمد حكمای اسلامی و یكی از بزرگترین دانشمندان جهان در فلسفه ی الهی و اسلامی است . وی در سال ۹۷۹ یا ۹۸۰ ه .ق در شیراز دیده به جان گشود .
حكیم فرزانه جناب صدر المتالهین مدت پانزده سال در كهك به سربرد . خانه آن بزرگمرد الهی در كهك تاكنون باقی و در میان مردمآن آبادی معروف است . خانه ملا صدرا در كهك ، یادگاری بازمانده از دوران سكونت این حكیم در قم است . خانه ملاصدرا در منتهی الیه غرب روستای كهك در محله چال حمام واقع است و پیرامون آن را خانه های روستایی با بافت معماری مناطق گرمسیری احاطه كرده اند.
