سرزمین زیبای گرجستان، سراسر سبز و خرم است، كشوری با یادگاری های كهن اسلامی- ایرانی كه روزگاری جزو خاك ایران محسوب می شود و سالیان بسیار دور، از ما جدا افتاده است؛ كشوری در شمال ایران و همجوار جمهوری آذربایجان و ارمنستان و روسیه كه در كنار دریای سیاه، آب و هوایی شبیه مناطق شمال كشور خودمان دارد.
كشور گرجستان، سرزمینی كوچك است میان دو رشته كوه بلند و كوتاه قفقاز قرار دارد
پیدا كردن فعالیت های مفرح و خاطره انگیز شهر تفلیس كه از قرن پنجم میلادی، پایتخت گرجستان بوده و تاریخی غنی و پرفراز و نشیب دارد، كار سختی نیست. این شهر كه در تقاطع شاهراه های آسیایی و اروپایی قرار دارد، بعد از گذشت چندین قرن متمادی و از سر گذراندن جنگ و ستیز فراوان، هنوز زیبایی خاص و هویت اصیل خود را حفظ كرده است و سفر به آن می تواند بسیار جذاب و به یادماندنی باشد.
كشور گرجستان، سرزمینی كوچك است میان دو رشته كوه بلند و كوتاه قفقاز كه در فاصله 600 كیلومتری مرز بازرگان ایران قرار دارد كه 380 كیلومتر از این فاصله، بین مرزی بازرگان و مرز «واله» گرجستان است. كهن ترین قسمت شهر تفلیس، كه آثاری از دوران باستان تا حدود دویست سال پیش را در خود جای داده است، بر تپه های مشرف به رود «كورا» قرار دارد.
این بخش با آثاری نظیر بقایای یك آتشكده ساسانی، حمام های تاریخی، مسجد و كلیسای عصر صفوی، كاروانسرا و ابنیه قاجاری و خانه های تاریخی، بسیار دیدنی است. یك دستگاه تله كابین، پایین ترین قسمت بافت تاریخی تفلیس را به مرتفع ترین بخش آن در كنار دیوارهای برافراشته «نارین قلعه» متصل می كند.
در عین حال، در همه كوچه پس كوچه های بافت تاریخی، نشانه هایی از بازسازی و احیای ابنیه را می توان دید. این روزها، تبدیل خانه ها و بناهای قدیمی به مهمانسرا، كافه و رستوران، ترمیم سنگفرش كوچه ها، ایجاد پله راه در بخش های مرتفع و راه اندازی حمام های صفوی با استفاده از چشمه های آب گرم منطقه، این بافت قدیمی را به بخشی زنده و زیبا تبدیل كرده است.
آب تنی در میان چشمه ها
شهر تفلیس را با حمام های آبگرم آن می شناسند. نام اصلی تفلیس، تبلیس است كه به زبان گرجی، به معنای چشمه آبگرم است. ده ها چشمه آبگرم از تپه ای نزدیك به رودخانه «كورا» می جوشد و مردمان این دیار، سالیان سال از آن برای شست و شو بهره می گیرند.
نام اصلی تفلیس، تبلیس است كه به زبان گرجی، به معنای چشمه آبگرم است
وقتی پای شاه عباس به این دیار باز شد، دستور داد حمام ها را مانند همه حمام های زیبای دوران خود، بر روی چشمه های آبگرم «تبلسیان» بسازند. چندین حمام زیبا با كاشیكاری های دوران صفویه، درهای كنده كاری شده و مناره های كوچك، از یادگارهای شاه عباس است كه هنوز هم وجود دارد.
براساس افسانه ها، پادشاه «كارتل» كه نام قدیمی پادشاه گرجستان است، یعنی «واختانگ گرگاسالی»، به معنی «گرگ سر» در قرن 5 میلادی و به واسطه كشف این چشمه های معدنی، علاقه مند شد شهر جدیدی در اینجا بنا نهد كه به واسطه گرم بودن آب چشمه ها، بر این شهر نام «تبیلیسی» به معنای جای گرم نهاده شد.
جهانگردان، مورخان و جغرافیدانان معروفی در آثار به جا مانده از خود، در مورد وجود این چشمه ها بسیار سخن گفته اند. از جمله در قرن دهم، جغرافیدان عرب به نام «ابن هیكل» و در قرن هجدهم، جهانگرد معروف ونیزی به نام «ماركوپولو» به این چشمه ها اشاره كرده اند و حتی بعضی از نویسندگان سرشناس، از جمله الكساندر دوما، میخائیل لرمانتوف و الكساندر پوشكین در گرمابه های «آبانتوبانی» استحمام كرده اند.
حمام های به جا مانده در محله مذكور و براساس معماری ایرانی، بین قرون 17 و 18 میلادی ساخته شده و در مسیر باغ «بوتانیك» واقع شده اند. این حمام ها در قدیم، نه تنها به منظور درمان، بلكه برای تفرج و برگزاری جشن ها نیز مورد استفاده قرار می گرفت. امروزه، بهترین تجربه در این محله، گرفتن یك حمام اختصاصی در گرمابه «سامفو» با پرداخت 30 لاری )هر لاری برابر با حدود 12 هزار و 720 ریال) و ماساژ 10 تا 15 دقیقه ای با قیمت 15 لاری، می توان احساس سبكی كرد.
درمان مغناطیسی
تنوع آب و هوایی در پاییز گرجستان واقعا شگفت انگیز است؛ شما می توانید وسایل اسكی خود را بردارید و در ارتفاعات پربرف، ساعت ها اسكی كنید و هرگاه خسته شدید، به دریا بروید و به شنا بپردازید! دوسوم این كشور، كوهستانی است و بهترین سواحل سحرآمیز دریای سیاه نیز در این سرزمین قرار دارد. در نزدیكی بندر پوتی، منطقه ای قرار دارد كه به آن «ساحل مغناطیسی» گفته می شود. باور مردم بر این است كه شنا كردن در این منطقه و آفتاب گرفتن بر روی شن های ساحلی آن، منجر به درمان بیماری های مختلفی می شود.
تنوع آب و هوایی در پاییز گرجستان واقعا شگفت انگیز است
براساس تحقیقات دانشگاه اوركی گرجستان، تركیب ماسه های ساحل این منطقه، حاوی مواد معدنی ویژه ای است كه اثرات درمانی آن در مورد بیماری های قلبی، عروقی و عصبی به اثبات رسیده است. براساس این مطالعات، تنها دو منطقه در جهان شناخته شده است كه چنین خواصی در آن وجود دارد كه یكی از آن دو، همین سواحل مغناطیسی گرجستان است.
كوهستان های گرجستان نیز سرچشمه رودهای متعددی است و عبور رودخانه از شهرها و روستاهای این كشور، سیمای آن را دیدنی تر ساخته است، خصوصا رودخانه كوری كه از وسط شهر تفلیس عبور می كند، چشم اندازهای كم نظیری پدید آورده است. جالب است بدانید، باغستان معروفی در منطقه «آجاریا» وجود دارد كه در آن گیاهان متعددی را از نقاط گوناگون جهان پرورش می دهند. در این باغستان، گیاه استرالیایی در كنار گیاه آفریقایی و آمریكایی، در حال رشد است و این به خوبی اثبات می كند كه شرایط اقلیمی این منطقه، كاملا استثنایی است.
بازدید از گنجینه های طلایی
در تفلیس، تعداد زیادی موزه وجود دارد كه تك تك آنها ارزش صرف وقت و بازدید كامل را دارند. موزه ملی گرجستان كه در خیابان سوم بولار «روستاولی» واقع شده است، نمایشگاه بسیار پرطرفداری از گنجینه های طلایی عتیقه را به نمایش می گذارد. اگر از دوستداران آثار هنری هستید، بهتر است سری به گالری ملی هنر در خیابان یازدهم بولار روستاولی بزنید. این گالری كه در مجاورت كلیسای كاشوتی قرار دارد، محل برگزاری نمایشگاه دائمی شاهكارهای برجسته ترین هنرمندان گرجستانی، از جمله النه آخولدیانی، داویت كاكابادزه و لادوگر گودیاشویلی است.
در موزه هنرهای زیبای «شالوا آمیراناشویلی» در خیابان اول بولار به نام «لادو گودیاشویلی»، می توانید مجموعه ای از صنایع دستی و اشیاء عتیقه به جا مانده از عصر مفرغ یا عصر برنز و قرون وسطی را در كنار آثار هنری مدرن قرن بیستم ببینید. بازدید از موزه مردم شناسی كه با فاصله ای كم از شهر قدیمی و در نزدیكی دریاچه لاك پشت واقع شده است، خالی از لطف نیست.
در تفلیس، تعداد زیادی موزه وجود دارد كه تك تك آنها ارزش صرف وقت و بازدید كامل را دارند
این موزه كه در فضای باز قرار دارد، نمونه هایی از معماری محلی و صنایع دستی همه اقوام گرجستان را به نمایش می گذارد و اگر زمان كافی برای سفر به سراسر گرجستان نداشته باشید، بازدید از این موزه، اطلاعات نسبتا كاملی در مورد این كشور در اختیارتان قرار می دهد. در كنار این موزه، یك رستوران خوب به نام «راچیز اوبانی» قرار دارد كه انواع غذاهای محلی لذیذ را سرو می كند.
صرف غذاهای محلی
غذاهای محلی گرجستان، مملو از پنیر، گردو و ادویه محلی است و معمولا این غذاها را به همراهم مقدار زیادی نان سرو می كنند. هم چنین برای لذت بردن زا باكیفیت ترین غذاهای در تلفیس، بد نیست سری به رستوران های «شموئیخده گناتسوالی» در خیابان پوشكین بزنید. بهترین غذاهای تفلیس شامل، خینكالی (نوعی پیراشكی گوشت)، خاچاپوری (نان پر شده با پنیر)، خوراك بادمجان و گردو و چكمرولی (جوجه با سس خامه و سیر) است. چنین كافه هایی محل مناسبی برای گردهمایی های دوستانه، نوشیدن قهوه و صرف كیك های خوشمزه به همراه نوای موسیقی است.
سوغات گرجستان
سوغاتی گرجستان بسیار متنوع و شامل صنایع دستی مختلف و رنگارنگ مانند انواع مجسمه های فلزی و چوبی و بشقاب های تزیینی است. فرش و گلیم با طرح های زیبا و رنگ آمیزی خاص، یكی دیگر از سوغات گرجستان محسوب می شود. كلاه های نمدی و لباس های ضخیم كه عمدتا از پشم بز تهیه می شوند، می تواند یكی دیگر از ره آوردهای شما از گرجستان باشد. انواع پیاله هایی كه از شاخ گاو و بزكوهی درست می شوند، بخش دیگری از سوغات متنوع این كشور است.
پیاده روی بر سنگفرش های 100ساله
خیابان «روستاولی» در شهر تفلیس كه قبلا خیابان «گلوینی» نامیده می شد، یكی از اصلی ترین خیابان های این شهر است كه به احترام شاعر بسیار معروف قرون وسطی، یعنی «شوتا روستاولی» نامگذاری شده است. بسیاری از مراكز مهم دولتی و غیردولتی گرجستان در این خیابان مستقر هستند كه از جمله آنها می توان به پارلمان گرجستان، اپرا و باله شهر تفلیس، كلیسای كاشوتی، موزه مردمی و آكادمی تئاتر گرچستان اشاره كرد.
خیابان «روستاولی» در شهر تفلیس، یكی از اصلی ترین خیابان های این شهر است
خیابان كشی منظم، ساختمان های چندطبقه زیبا و مراكز فرهنگی و هنری، مشخصه های این منطقه زیباست، در حالی كه هنوز هم در بسیاری از قسمت های شهر، می توان سنگفرش هایی با بیش از یكصد سال قدمت را مشاهده كرد. حتی پیاده روها همگی سنگفرش است و بر فراز ساختمان های قدیم، تابلوهایی به چشم می خورد كه یادگار قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است. گرجی ها، با همان دقتی كه بافت تاریخی و فرهنگی تفلیس را حفظ كرده اند، از پایتخت قدیمی خود، یعنی «متسختا» واقع در 20 كیلومتری تفلیس هم محافظت كرده اند.
این شهر كوچك و كم جمعیت، یك موزه زنده و دیدنی است كه به ثبت جهانی هم رسیده است. پس از انتقال پایتخت به تفلیس، در خیابان اصلی شهر، هیچ خودرویی حق تردد ندارد و اهالی و گردشگران، محوطه تاریخی شهر را پیاده طی می كنند. كودكان و نوجوانان تفلیس هم با اسكیت و اسكوتر، در كوچه ها بازی می كنند و گردشگران با خیال راحت در خیابان قدم می زنند.
