خانه آبشار، آرامش بخش‌ترین خانه دنیا در پنسیلوانیا
خانه آبشار یكی از برترین آثار معماری قرن بیستم است كه توسط معمار آمریكایی فرانك لوید رایت در پنسیلوانیای آمریكا ساخته شده است. این خانه به سبك معماری ارگانیك بر روی آبشاری كوچك ساخته شده است.
معرفی خانه آبشار
خانهٔ آبشار یا فالینگ‌واتر (به انگلیسی: Fallingwater) كه به آن «اقامتگاه كافمن» نیز گفته می‌شود، خانه‌ای است كه معمار معروف آمریكایی، فرانك لوید رایت، در سال ۱۹۳۵ در پنسیلوانیای آمریكا طراحی كرده‌است و جز یكی از برترین آثار معماری قرن بیستم به‌شمار می‌رود.
این خانه در نزدیكی شهر پیتسبورگ و در ساحل شمالی رودخانه بیر ران و به سبك «معماری اُرگانیك» ساخته شده‌است. محاسبات فنی این بنا را ویلیام وسلی پیترز انجام داد.
این خانه مدرن و مجلل كه به دلیل ساخته شدن بر روی آبشاری كوچك، خانه آبشار نامیده می‌شود، به عنوان ویلایی برای گذران اوقات فراغت خانواده كافمن طراحی و اجرا شده بود.
خانه آبشار به سبب طراحی و موقعیت خاص خود، به سرعت در سطح جهان مطرح شد و توسط روزنامه مجله تایم، زیباترین اثر معماری فرانك لوید رایت نام گرفت. لكن ماجرا در همین نقطه به پایان نرسید و چندین ماه بعد، در مجله پرطرفدار اسمیتسونیان، در بین ۲۸ مكانی قرار گرفت كه پیش از مرگ باید دید!
در نهایت خانه آبشار، در سال ۱۹۶۶ میلادی در فهرست میراث ملی-تاریخی ایالات متحده قرار گرفت. علاوه بر این، خانه آبشار توانست در نظرسنجی سال ۲۰۰۷ میلادی موسسه AIA، جایگاه بیست و نهم محبوب‌ترین اثر معماری ایالات متحده امریكا را كسب كند.
خانهٔ آبشاری از سال ۱۹۳۷ تا سال ۱۹۶۳ خانهٔ تعطیلات خانوادگی كافمن در نظر گرفته شد. در سال ۱۹۶۳، كافمن كوچك این ملك را به كمیسیون نگهداری منابع طبیعی در غرب پنسیلوانیا اهدا كرد.
در سال ۱۹۶۴، ملك مذكور به عنوان موزه برای بازدید عموم بازگشایی شد. در مارس ۲۰۱۳ حدود ۵ میلیون نفر از این خانه بازدید كردند. علی‌رغم محل استقرار آن در گوشهٔ منطقهٔ دور افتاده‌ای از پنسیلوانیا، این خانه طبق اطلاعات منتشر شده در نشریات گوناگون هر ساله میزبان بیش از ۱۵۰٬۰۰۰ نفر بازدیدكننده می‌باشد.
منطقه ی خانه آبشار
در میلران پنسیلوانیا، در حدود منطقه Bear Run Nature Reserve كه جریان آبی از ارتفاع 395 متری سطح دریا به سمت پایین جریان دارد و در ارتفاع 10 متری این جریان به صورت آبشار به پایین می ریزد، فرانك لوید رایت خانه ای خارق العاده طراحی كرد كه به نام خانه آبشار مشهور است و ارتباط میان انسان، طبیعت و معماری را به خوبی آشكار می كند.
این خانه به عنوان اقامتگاه آخر هفته برای صاحبان آن آقای ادگار كافمن و همسرش و پسرشان طراحی شده بود كه رایت با این خانواده از طریق پسرشان آشنا شده بود كه در مدرسه او در تلیسین تحصیل می كرد.
فرانك لوید رایت به عنوان پركارترین معمار برجسته تاریخ معاصر، حدود ۸۰۰ اثر معماری از خود به یادگار گذاشته است. وی جزو نخستین كسانی به شمار می‌رود كه به مخالفت با تفكرات سنتی و كلاسیك غالب بر حوزه معماری پرداخت و توانست با ایده پردازی‌های خود، دوران جدید در معماری جهان را رقم بزنید. دورانی كه شاهد تلفیق معماری سنتی و مدرن در جای جای آن هستیم.
سبك معماری خانه آبشار
قطعا یكی از مهمترین ویژگی های این بنا هماهنگی آن با محل ساختش می‌باشد. یعنی بر خلاف بناهای دیگر به جای اینكه یك عنصر اضافی در مكان ساختش باشد طوری ساخته شده است كه گویی سالهاست جزئی از طبیعت اطرافش است.
آنچه در خانه آبشار مفهوم ارگانیك را از مستدل بودن هر جزء یا فرم آن فراتر می برد، نخست پیوستگی طبیعی تمام اجزای آن است و سپس آمیختن آنها با مظاهر طبیعت كه این خانه به راستی جزئی از آن شده است. وجود آبشاری روان در دل این ساختمان نه تنها آن را شگفت انگیز و تماشایی می كند، بلكه آن را جزئی از طبیعتی می كند كه این ساختمان در میان آن بنا شده است.
علت ساخت بر روی یك آبشار
فرانك لوید رایت به دلیل كمبود زمین، طراحی خانه به گونه ای انجام داد تا برروی یك آبشار فعال ساخته شود. ساختار طراحی خاص به همراه دقت، از تمام جزئیات اثر منحصر به فردی را به جا گذاشته است.
این آبشار برای این خانواده پیش از زمان طراحی خانه به مدت 15 سال یك مكان تفریحی بود و بنابراین زمانی كه با رایت برای طراحی بنا قرارداد بستند، از او خواستند كه یك دسترسی از آبشار نیز به خانه وجود داشته باشد تا بتوانند منظر آبشار را مشاهده كنند. در عوض رایت طراحی خانه را با خود آبشار تلفیق كرد و این خانه را دقیقا بالای آبشار بنا كرد تا آبشار را به عنوان بخشی از زندگی كافمن ها درآورد.
پلان خانه آبشار
اگر بخواهیم بیشتر از ویژگی های این بنا سخن بگوییم اولین چیزهایی كه در نگاه اول به چشم می خورند را بیان می كنیم. یعنی كف ها و بام‌های خانه آبشار به طور چشمگیری جلو آمده است. سطح شناور خانه آبشار طنین انداز جریان مسیل آبشار خواهد بود.
اسكلت خانه به وسیله بتون مسلح اجرا شده است و تركیبی مناسب به وسیله عناصر بصری از قبیل پلكان و دودكش با نمائی از سنگ و سطحی زبر، سبب شده تا صمیمیت بسیار زیادی به بنا بخشیده شود.
با توجه به ویژگی هایی همچون كف‌ها و سقف‌ها كه به صورت مستقلی به سمت خارج گسترش یافته‌اند و عناصر قائم این جریان به سوی آسمان گسترش داده شده‌اند و پنجره‌ها در گوشه‌های اتاق ملاقات می‌شوند كه همین ویژگی سرچشمه كاهش فرسایش می‌باشد، می توان گفت هر جزئی از طرح تداعی كننده دید رایت از جعبه‌ای منفجر شده می‌باشد.
طراحی این بنا توسط رایت به گونه ای است كه فضاهای داخلی در پیوستگی با دنیای خارج هستند كه گویی فضاها و خانه در محیط طبیعی اطرافش حل شده اند. حتی رایت قصد داشت تا خانه را در زورق و برگی طلائی به وسیله تقلید از تغییر رنگ برگ‌ها بپوشاند تا به این شكل خانه آبشار را به تغییر فصل ها و عبور و مرور زمان متصل نماید.
نمای خارجی خانه آبشار یك طرح افقی قوی را با استفاده از آجرها و تراس های بزرگ خود به نمایش می گذارد. پنجره ها روی نما نیز شرایط خاصی داشتند و وقتی در گوشه های بنا باز می شدند، این خانه جعبه ای را شكسته و آن را به سوی خارج بنا می گشودند.
خطوط اصلی عمودی و افقی بخش‌های متمایز از مشخصات بارز پروژهٔ خانهٔ آبشاری بودند. این بنا از یك فرم واضح با مصالح بنایی بهره می بردكه با سایت پیرامون آن ارتباط برقرار می كرد و برای تراس ها، تصمیم به استفاده از سازه بتنی تحكیم شده گرفته شد.
این اولین باری بود كه رایت با بتن برای بناهای مسكونی كار می كرد و بنابراین در ابتدا خیلی مایل به استفاده از این متریال نبود اما این متریال انعطاف پذیری لازم برای اینكه به هر شكلی قالب بگیرد را داشت و زمانیكه با فولاد تحكیم می شد مقاومت خوبی در برابر نیروی كشش نشان می داد.
این تراس ها با پیش آمدگی هایشان، یك فرم افقی و پیچیده را شكل داده اند كه فضا را روی بستر زمین به موازات آن می گستراند. برای نگه داشتن این كنسول ها از نظر سازه ای رایت با دو مهندس به نام های مندل گلیكمان و ویلیام وسلی پیترز مشورت كرد. راهكار آنها برای این كار، در نوع متریال بود.
طراحی داخلی خانه آبشار كافمن
خانه آبشار از دو بخش تشكیل می شود: خانه اصلی خانواده كافمن كه بین سال های 1936 تا 1938 ساخته شده بود، و خانه مهمان كه در 1939 تكمیل شد. خانه اصلی از فضاهای ساده تشكیل شده بود كه توسط خود رایت مبلمان شده بودند، با یك فضای نشیمن گسترده و باز و یك آشپزخانه كوچك در طبقه اول و سه اتاق خواب كوچك كه در طبقه دوم قرار گرفته بودند.
طبقه سوم اتاق مطالعه و اتاق خواب ادگار جونیور، فرزند خانواده كافمن بود. كلیه فضاها با طبیعت پیرامون خود ارتباط داشته و فضای نشیمن حتی پله هایی داشت كه مستقیما به زیر آبشار می رفت.
شومینه اصلی كه در اتاق نشیمن قرار گرفته، از سنگ های زمین آن منطقه هم جنس و با سقف خانه ساخته شده است. این انتخاب باعث شده تا فضای داخلی خانه و محیط اطراف هماهنگی زیبایی داشته باشد و قسمتی از طبیعت بیرون را به داخل خانه آورده اند.
در ابتدا فرانك لوید می گفت كه سنگهای بدنه و اطراف شومینه باید با كفپوش هماهنگ و همتراز باشد. ولی به دلیل علاقه خانواده كافمن به طبیعت این كار انجام نشد و همان حالت طبیعی و سایر نشده باقی ماند.
ویژگی فضای نشیمن خانه آبشار
رایت طرح خانه را حول شومینه، قلب خانه كه برای جمع شدن اعضای خانواده در كنار هم به كار می رود، طرح ریزی كرده بود،. در این طرح یك صخره، شكافی در شومینه به وجود آورده و به صورت فیزیكی آبشار را به درون خانه می كشاند. بعلاوه رایت با بلند كردن غیر معمول دودكش خانه به عنوان بلندترین نقطه آن كه از بیرون خودنمایی می كند، نگاه ها را به این كانسپت جلب كرد.
ویژگی فضای نشمین اصلی این خانه پنجره‌های سرتاسری و كف سنگی آن است. تراس بر روی آبشار قرار دارد و از چپ و راست فضای نشیمن می‌توان به آن دسترسی داشت. اگرچه این خانه بسیار بزرگ است اما خیلی راحت و دنج است. این ویژگی كار رایت است كه آن‌قدر مقیاس‌ها را دست‌كاری میكند تا به تاثیر دل‌خواه برسد.
سیركولاسیون داخل خانه شامل راهرو های باریك و تاریك بود با این نیت كه افراد هنگام عبور از آنها در مقایسه با فضای گسترده ای كه كمی جلوتر به آن برخورد می كنند، كمی احساس فشردگی كنند.
سقف فضاها كوتاه طراحی شده و در برخی از فضاها تنها حدود 2 متر است، چرا كه بتواند چشم را به صورت افقی و به سمت منظر خارج بنا هدایت كند. زیبایی این فضاها در گسترش آنها در طبیعت است كه با تراس های بلند و كنسول شده این اتفاق ممكن شده است. گوشه های گونیا شده تراس های متعدد باعث شده است این تراس ها فارغ از عملكردشان در كنار هم به صورت یك مجسمه به نظر برسند.
چندین ویژگی بارز و قابل اهمیت خانه ابشار كه ان را خاص میكند:
حداقل دخالت در محیط طبیعی
تلفیق حجم ساختمان با محیط طبیعی به گونه ای كه هر یك مكمل دیگری باشد
ایجاد فضاهای خارجی بین ساختمان و محیط طبیعی
تلفیق فضای داخل با خارج
نصب پنجره های سرتاسری و از بین بردن گوشه های اتاق
استفاده از مصالح محیط طبیعی مانند صخره ها و گیاهان چه در داخل و چه در خارج بنا
نمایش مصالح به همان گونه كه هست، چه سنگ باشد چه چوب و یا آجر
استمرار نمایش مصالح از داخل به خارج نما
هزینه ساخت خانه آبشار
هزینهٔ خانهٔ اصلی و نیز خانهٔ مهمانان هزینه‌ای برابر با ۱۵۵٬۰۰۰ دلار آمریكا را دربرداشت. بدین ترتیب كه: خود خانه ۷۵٬۰۰۰ دلار، پایان كار و مبلمان خانه ۲۲٬۰۰۰ دلار، خانهٔ مهمان، گاراژ و محل سكونت خدمتكاران ۵۰۰۰۰ دلار و دستمزد معمار ۸٬۰۰۰ دلار هزینه را شامل شدند. از سال ۱۹۳۸ تا ۱۹۴۱ بیش از ۲۲٬۰۰۰ دلار صرف دیگر جزئیات این پروژه و نیز صرف تغییرات در سبك آهن آلات و نورپردازی شد. هزینهٔ كلی این پروژه با در نظر گرفتن نرخ تورمات ۱۵۵٬۰۰۰ دلار محاسبه شد كه این مقدار در سال ۲۰۱۳ برابر با ارزش تقریبی ۶٫۲ میلیون دلار بود. یكی از بازتاب‌های مرتبط با هزینه این پروژه در آن زمان این بود كه، در سال ۲۰۰۹ تنها هزینهٔ ترمیم آن براب با ۴٫۱۱ میلیون دلار برآورد شد.