“چشمه ناز ونك” یك منطقه تقریباً كوهستانی و جزء رشته‌‌كوه‌های زاگرس است همچنین این منطقه یكی از مناطق سردسیر و پرآب استان اصفهان محسوب می‌شود كه سرشاخه‌های رودخانه كارون در این حوزه قرار دارد و از نظر پوشش گیاهی دارای بیش از یك‌هزار گونه گیاهی است. با عنایت به موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن ونك در دامنۀ سلسله جبال زاگرس، آب و هوای این منطقه متنوع و معتدل می باشد. مناطقی كه در ارتفاعات بالاتر واقع شده اند دارای هوای سردتر و آنهایی كه در كف دره ها هستند هوای گرمتری دارند. در نقاطی از دالانكوه و كوه بالا كه نسا هستند در بیشتر سالها غیر از سالهای خسكسالی، برف هر سال، برف سال پیش را می بیند. در سه كیلومتری جنوب غربی ونك، زیبا ترین حلقه ی گردشگری منطقه یعنی چشمه ناز قرار دارد.
كوه دالان ونك به ارتفاع ۳۴۹۲ متر در فاصله حدود ۳۰ كیلومتری غرب سمیرم قرار دارد شهر ونك و چشمه ای زیبا موسوم به چشمه ناز در دامنه های شمالی آن واقعند. آب این چشمه پس از پیوستن به رودخانه ای كوچك، كمی بعد به رودخانه پر آب موسوم به آب ونك می ریزد. رودخانه اخیر به سمت دشت ارمند پیش می رود تا در آنجا به كارون ملحق شود. از سمیرم تا روستای ونك جاده آسفالت میباشد پس از عبور از روستای قلعه قدم، گردنه گله وار و گردنه نخودان به ونك میرسیم.
توپوگرافی
مرتفع ترین نقطۀ منطقه كوه دارمه است و پس از آن كوه بالا (بین مزارع كمانه و اسفراهان)، كوه دالان با ارتفاع ۳۳۰۰ متر، كوه اشینه و كوه سیاه به ترتیب خودنمایی می كنند. كم ارتفاع ترین (پست ترین) نقطۀ حومۀ ونك از سطح دریا مزارع شمس آباد و تنگده (تنگدم) می باشد. سعی بر آن داشتیم تا با به دست آوردن یك دستگاه جی پی اس ارتفاع نقاط مختلف منطقه را از سطح دریا مشخص كنیم كه متأسفانه موفق نشدیم، امیدواریم در فرصتهای بعدی به این مهم دست یابیم. (دستگاه جی پی اس قادر است ضمن برقراری ارتباط با سه ماهواره از هفت ماهوارۀ موجود در فضا موقعیت جغرافیایی، طول و عرض و ارتفاع از سطح دریا، هر نقطه از كرۀ زمین را با دقت زیاد محاسبه كند و نشان دهد.
پوشش گیاهی منطقه
چون پا بر خاك ونك گذاشتید از صخره ها، زمین های مزروعی و باغ ها كه بگذرید منطقه را پوشیده از گیاهان وحشی اعم از بوته و درخت خواهید یافت. در بهاران شكوفه ها و گل ها در این سفره گسترده نعم الهی با طراوت و زیبایی هر چه تمامتر خود را به تماشای چشم های مشتاق می سپارند. نخست درختان این منطقه به شما معرفی می شود. انجیر، بادام، بتك، بلوط، بنیو، بید (شامل بیدمشك، بید مجنون، بید معمولی، جربید كه در بافت سبد به كار می رود)، پسته (به صورت محدود)، بنه- ون (پسته كوهی)، تاك، تبریزی، تربك، تیدره (تمشك)، توت، چنار، زردآلو، زربك (زرشك)، سیب (شامل گلاب بهاره، گلدان یا زرد، سیب رد یا قرمز، سیب محلی و …) سپیدار، شن، صنوبر، قژ، كژدرنگ، كل خنگ، كلك (زالزالك)، كی كم، كنده خیش، گردو، گویج (كویج) گینه همان گون است و چندین نوع متنوع دارد از آن جمله كتیرا، گزانگبین، گاوی، بزی، داری، كپی، گیلاس، رز (مو)، وهل، هلو، هرزن (ارژن)، لیلی سور.
منابع آبی
در محدودۀ ونك بیشتر از یكصد چشمۀ كوچك و بزرگ جاری است كه در خشكسالی ها تعداد زیادی از آنها كم آب یا به كلی خشك می گردند. اسامی چشمه ها به ترتیب الفبا به شرح زیر است : چشمه آقا (دشتك)، چشمه اندوقون (اندوقون)، چشمه امینی (عقدك)، چشمه اوگر(سرتنگ)، چشمه اوسه(چمه)، چشمه اسدالله (پی تل سرتنگ)، چشمه امامزاده معصومه (در صحن امامزاده)، چشمه الخاس (ماز هرزندون)، چشمه اسمی خان (مندك)، چشمه باغ گنجی (دالان)، چشمه بی كس (اسفراهان)، چشمه بید(دره بی چزی)، چشمه بیدهاشم (دره بی چزی)، چشمه بید (كمانه)، چشمه بنیویی (تنگ دالان)، چشمه بنیویی (تنگ سولجان)، چشمه باغ كاله پشتی (دره باغ كاله پشتی)، چشمه پینه زار(سهران)، چشمه پی تل(سرتنگ)، چشمه پس كوهك(سرتنگ)، چشمه پیازی(دالان)، چشمه تك او (دالان)، چشمه تاكی (تنگ دالان)، چشمه تنگ شرنا(دالان)، چشمه توه بچول (دشتك اسفراهان)، چشمه تنگوله (چمه)، چشمه تنگوله(چك زار)، چشمه تنگ اشكفت (نخودان)، چشمه تو رودخونه (پرچكون)، چشمه تنگ امامزاده عقدك (عقدك)، چشمه تنگ درپوله (جسور)، چشمه تلگن (تلگن)، چشمه جاغ جاغ (حنا علیشاه)، چشمه چاتی (پای گردنه سهران)، چشمه حنا علیشاه (حنای علیشاه)،
حدود اربعه
شمالا:
در امتداد جاده خاكی به سمت شرق تا روستای سولگان (سولیجان) و سپس از این روستا در امتداد خط فرضی پس از عبور از رودخانه سولگان در امتداد جاده خاكی تا روستای آقداش و سپس در امتداد همین جاده تا روستای كزان.
شرقا:
از روستای كزان در امتداد جاده آسفالته به سمت جنوب تا روستای دیزجان و سپس در امتداد جاده خاكی به سمت جنوب غربی تا گردنه خواجه كشته و سپس در امتداد جاده روستای عقدك به سمت جنوب تا تقاطع آن با جاده آسفالته ونك- سمیرم، سپس از محل این تقاطع در امتداد جاده آسفالته به سمت غرب تا روستای ونك، سپس از روستای ونك در امتداد جاده آسفالته به طرف چشمه ناز تا تقاطع این جاده با جاده خاكی گردو بوستان و سپس در امتداد جاده خاكی گردو بوستان تا جسور سفلی، جسور علیا و سپس در امتداد همین جاده پس از عبور از گردنه اسفرهان تا اسفرهان، سپس در امتداد جاده خاكی تا محل برخورد با رودخانه قلعه قدم (نام محلی : اوچه) و از این رودخانه تا پرچگان (چشمه مروارید).جنوبا:
از پرچگان(چشمه مروارید) در امتداد جاده خاكی به سمت جنوب تا سیل بند سه رویه و سپس در امتداد همین جاده تا قلعه سفید و پناه سرخ. سپس از پناه سرخ در امتداد جاده خاكی به سمت شمال تا ارتفاعات دالانكوه و گردنه قبر.
غربا:
از گردنه قبر و از گردنه قبر در امتداد جاده خاكی موجود ( منطبق با مرز سیاسی استان اصفهان و استان چهارمحال و بختیاری )
