معبد گارنی در ایروان ارمنستان

 معبد گارنی در ارمنستان

 مهرابه‌ها یعنی همان پرستشگاه‌های مهرپرستان، در سراسر غرب آسیا و همچنین قاره اروپا پراكنده اند. مهرپرستی یك دین باستانی ایرانی بود كه از ایران به سوی غرب تا انگلستان نفوذ كرد. اكثر كلیساها و صومعه‌های ارمنستان بر روی بازمانده نیایشگاه‌های پیش از مسیحیت بنا شده است. تنها نیایشگاه غیرمسیحی بازمانده در ارمنستان نیایشگاه گارنی است. مهرابه گارنی در سال ۷۷ پس از زایش مسیح یعنی در دوره یونانی مآبی ساخته شده و تنها نیایشگاه یونانی مآب در ارمنستان امروزی است. نیایشگاه گارنی در سال ۱۶۷۹ بر اثر زمین لرزه ویران گشت و در دهه ۷۰ بازسازی شد.

  معبد گارنی در ارمنستان

 دژ (قلعه) گارنی به احتمال زیاد جایگاه اصلی حكومت تیرداد در ارمنستان بوده است. این دژ بر روی یك سطح مثلثی شكل قرار گرفته است و به ‌وسیله دو دره تنگ عمیق در دو سو، محافظت می‌شود. بخش شمالی قلعه به‌ وسیله دیواری كه از قطعه ‌های بزرگ سنگ بازالت ساخته شده است، احاطه می‌شود.

  معبد گارنی در ارمنستان

در داخل قلعه خرابه ‌هایی از نیایشگاه میتراییسم، كاخ سلطنتی و یك كلیسا مانده است. سنگ نبشته‌ی یونانی در داخل دیوار قلعه نشان می‌دهد كه این قلعه به‌دست تیرداد یكم در سال ۷۷ میلادی ساخته شده است. به نظر می‌رسد كه طرح اصلی نیایشگاه از روی نیایشگاه ‌های یونانی-رومی ‌ساخته شده باشد. تزیینات و تندیس‌ های یونانی هم در نیایشگاه دیده می‌شود.

  معبد گارنی در ارمنستان

در سال ۱۶۷۹ میلادی نیایشگاه بر اثر زلزله‌ی وحشتناكی ویران شد. خرابی‌ ها برای نخستین ‌بار بین سال‌های ۱۹۱۱ تا ۱۹۰۹ میلادی بازسازی شد. در سال ۱۹۳۰ میلادی، توجه ویژه‌ای به بازسازی آنجا شد. «معبد گارنی» برای نزدیك به ۳۰۰ سال خراب بود تا اینكه بین سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۶۸ میلادی بازسازی شد. در آن منطقه شمار زیادی چارچوب در و پنجره، سنگ ‌نبشته یا گچ بری بالای دیوار پیدا شد كه آنها بی‌ گمان مربوط به بناهای تاریخی گوناگونی هستند.

 مردم ارمنستان به اشتباه می‌اندیشند كه نیایشگاه گارنی مربوط به زرتشتی‌ها است ولی به دلایل زیر این دیدگاه درست نیست:
۱- هیچ اثری از آتش، خاكستر و دودزدگی (سیاهی) دیوارها كه نشانگر روشن شدن آتش در داخل معبد باشد پیدا نشده است.
۲ – فرم ساختمانی درپیوند با نیایشگاه‌های یونانی – رومی ‌است و در درون آن جایگاه قرار گرفتن مجسمه (بت) وجود دارد.

معبد گارنی در ارمنستان

 «حمام گارنی» یك نمونه از معماری‌های شهرنشینی روزگار باستان است. آنجا شامل پنج بخش است: سالن ورودی ، اتاق رختكن، دو حمام و یك بخش گرم‌ خانه یا كوره است. ارزش آنجا به ‌ویژه به سنگ فرش موزاییك‌ های سالن ورودی است كه تاثیر گرفته از نقش ‌های استوره‌ای یونان است.

پیرامون ناحیه گارنی یك مجموعه عالی از بناهای یادبود است كه شامل كلیسا و «جنگل خسرو» است، كه پس از معبد گارنی ساخته شدند. «جنگل خسرو» در سده‌ی چهارم میلادی (سال ۳۳۸ تا ۳۳۲ میلادی) به‌وسیله خسرو برای ایجاد یك جای مناسب برای شكار، گردش و مانور نظامی‌ ساخته شد.