موزه آرمیتاژ؛ افتخار ملی روسیه
موزه ارمیتاژ (آرمیتاژ یا هِرمیتاژ)، واقع در سن پترزبورگ روسیه، با ۳ میلیون اثر هنری (كه البته همه به طور همزمان نمایش داده نمی‌شوند)، یكی از بزرگترین موزه‌های جهان و از قدیمی‌ترین گالری‌های هنری و موزه‌های تاریخ و فرهنگ بشری در جهان است.
لغت ارمیتاژ كه ریشه فرانسوی دارد به معنای جای خلوت است. این موزه بزرگترین موزه جهان است كه افتخار ملی روسیه به شمار می رود و نشانه هنر معماری و فرهنگ روسیه است.
این موزه دارای مجموعه ای از آثار هنری تراز اول دنیا و هم چنین كاخ های زیبا و اتاق های مجلل است كه در زمان های مختلف توسط معماران معروف دنیا طراحی شده است. مجموعه عظیم آرمیتاژ در شش بنا به نمایش گذاشته شده‌است. بنای اصلی كاخ زمستانی نام دارد و در گذشته محل سكونت رسمی تزارهای روسیه بوده‌است.موزه آرمیتاژ شعبه‌هایی بین‌المللی در آمستردام، لندن و لاس وگاس نیز دارد. از جمله هنرمندانی كه آثارشان نقاط قوت مجموعه هنر غرب در موزه ارمیتاژ هستند، می‌توان به میكل آنژ، لئوناردو داوینچی، روبنس، ون دایك، رامبراند، رودن، مونه، سزان، ون گوگ، گوگن و پیكاسو اشاره كرد.
البته این موزه مجموعه آثار متعددی دارد كه از جمله آنها می‌توان به نشان‌ها، لباس‌ها و جواهرات سلطنتی، مجموعه متنوعی از جواهرات ساخته فابرژه (Fabergé) و بزرگترین كلكسیون موجود در جهان از طلای باستانی متعلق به اروپای شرقی و آسیای غربی اشاره كرد. آثار هنری مثل نقاشی، مجسمه، صنایع دستی، جواهرات، كوبلن و تقریباً هر نوع اثر هنری در این موزه موجود است و در كنار آنها اتاق های متعلق به خانواده تزارهای روسیه با تزئینات بسیار زیبا و با استفاده از سبك های مختلف را می توان مشاهده نمود. این موزه عظیم دارای 1786 درب، 1945 پنجره و 1057 سالن یا اتاق می باشد. در مورد عظمت این موزه همین بس كه اگر به هر اثر حدود یك دقیقه توجه نمائید، بایستی بیش از 11 سال به تماشای این موزه بپردازید.
در سال ۱۷۶۴، كاترین كبیر با خرید بیش از دویست نقاشی در اروپا، جمع‌آوری این مجموعه مشهور را آغاز كرد. او، نگارخانه خود را گوشه عزلت یا خلوتگاه خود می‌نامید زیرا تنها افرادی انگشت شمار اجازه ورود و تماشای آثار موجود در آن را به دست می‌آوردند. او در یكی از نامه‌های خود با تاسف چنین گفته‌است: «تنها موش‌ها و من می‌توانیم تمام این [زیبایی‌ها] را تحسین كنیم.»
در طی انقلاب روسیه در سال ۱۹۱۷، موزه سلطنتی آرمیتاژ جزو اموال خصوصی اعلام شد. پس از ملی شدن مجموعه‌های هنری عمومی ملی، دامنه آثار موجود در موزه وسعت بیشتری یافت. به خصوص ورود هنر مدرن از كلكسیون‌هایی چون مجموعه هنری سرگئی شكوكین (Sergei Shchukin) و ایوان موروزوف (Ivan Morozov) بسیار جالب توجه بود. از جمله آثار اضافه شده به موزه می‌توان از اكثر آثار سال‌های اخیر گوگن، ۴۰ اثر سبك كوبیسم پیكاسو و آثاری مشهور از بزرگان هنر مدرن مانند تابلو رقص La danse اثر ماتیس و كافه شبانه (Night Café) اثر ون گوگ اشاره كرد.
در سال‌های اخیر، آرمیتاژ بیش از پیش توسعه یافته و عمارت ستاد فرماندهی را نیز در بر گرفته‌است و به انجام پروژه‌های بزرگی در خارج از كشور نیز پرداخته‌است كه موزه آرمیتاژ گوگنهایم در لاس وگاس، اتاق‌های آرمیتاژ در عمارت سامرست در لندن و آرمیتاژ آمستردام در هلند از آن جمله‌اند.
مقامات موزه در ماه ژوئیه سال ۲۰۰۶ اعلام كردند كه ۲۲۱ فقره آثار كوچك مانند جواهرات، شمایل‌های ارتودوكس، ظروف نقره و اشیائی با میناكاری فراوان از موزه به سرقت رفته‌است. ارزش این اشیاء كه تا كنون یافته نشده‌اند، ۵۴۳ هزار دلار برآورد شده‌است. آثار هنری ایران
شاید برایتان جالب باشد بدانید در این موزه آثار هنری ایرانی نیز نگهداری می شوند. مجموعه ی قابل توجهی از كتیبه ها، نقش برجسته ها، قطعات كوچك مجسمه و هنرهای كاربردی تمدن و فرهنگ سومر، پایه گذاران تمدن بین النهرین و جانشینان آنها اكد و بابل كه امپراتوری قدرتمند آشور را به وجود آوردند و مردم مدیترانه باستان در این موزه نگهداری می شوند. نمونه های قدیمی تر مربوط به اوایل هزاره ی سوم پیش از میلاد شامل مجموعه ای از سفالینه های منقوش به دست آمده از یك گورستان در شوش است كه مهارت صنعتگران عیلامی را نشان می دهد.مجسمه هایی كه در خبارزم در قرون اول تا چهارم میلادی و در نزدیك سمرقند در قرون پنجم تا هشتم میلادی خلق شده اند. از افتخارات این مجموعه هستند.
مشهورترین اشیا،مجسمه های سنگی و چوبی و نقاشی های دیواری عالی هستند كه از كاخ پادشاهان،معابد و خانه ها یافت شده اند. یك دیوار كوب بلند با زمینه ی آبی كه صحنه هایی مربوط به پهلوان ایرانی، رستم را نشان می دهد. پس از گذشت قرون متمادی به گونه ای است كه گویا به تازگی خلق شده است.
پرده دیوار كوب دیگری از « تالار سرخ » كاخ یكی از سلاطین بخارا (قرون 8 – 7 ) به دست آمده است. مجموعه ی ظروف برنزی به دست آمده از بلخ، خوارزم و سغد مربوط به قرون چهارم تا هفتم از شاخص ترین نمونه ها در دنیا هستند، این ظروف با تصاویر و كتیبه ها تزیین شده اند.
یكی از شاخص ترین اشیایی كه در موزه ارمیتاژ نگهداری می شود قدیمی ترین فرش ایرانی است كه زینت بخش یكی از تالارهای موزه است.فرش «پازیریك»به طور تصادفی توسط پروفسور رودلكو در مرز مغولستان (در ناحیه ای كه پازیریك خوانده می شد ) از زیر یخ كشف شد. این فرش در تابوت بزرگ یكی از ناقراب های هخامنشی در كنار پیكر مومیایی شده او قرار داده شده بود.
این فرش احتمالاً در زمان مادها یا پارس ها (هخامنشیان) به منظور پوشاندن اسب بافته شده است. ابعاد فرش 83/1×2 متر است.
