شهر باستانی و مرموز آنی ارمنستان (+عكس)
شهر آنی در ناحیهٔ شیراك، واقع در استان آرارات،در سمت چپ رودخانهٔ آخوریان، بنا شده است. محدودهٔ جغرافیایی این شهر را رودخانه‌ها، دره‌ها و كوه‌ها احاطه كرده و شكلی مثلث گونه به آن بخشیده‌اند.
در سال ۹۶۱م. آشوت سوم، پادشاه ارمنستان، پایتخت خود را از شهر قارص (كارس) به آنی منتقل كرد و راه تازه‌ای برای شكوفایی و پیشرفت این شهر گشود. آنی در روزگاران گذشته دژی بود در استان شیراك، در استان آرارات ارمنستان باستان.
در اواخر سده ۸م. یكی از امیران بزرگ ارمنی به نام آشوت یكم، استان شیراك و دژ آنی را از دودمان كامساراكان خرید. این دژ با گذشت زمان گسترش یافت، چنان كه حدود صد سال پس از آن، به هنگام برقراری حكومت ارمنستان به رهبری دودمان باگراتونی، از آن به عنوان قصبه‌ای استوار یاد شده و در منابع به صورت «استحكاماتی در كناره رود آخوریان» آمده است.
از آن زمان آنی رونق بیش تری یافت، تا آن كه در سال ۹۶۱م. به عنوان پایتخت ارمنستان برگزیده شد. پادشاه ارمنستان، آشوت سوم ملقب به وقورماتس (رحیم و بخشاینده)، نخستین كسی بود كه به گسترش قلمرو آنی همت گمارد، بارویی تازه كشید و برج و كلیسا ساخت. شاه سمبات دوم، پسر و جانشین آشوت سوم، شهر را باز هم بزرگ‌تر كرد و از رود آخوریان تا درهٔ زاغگوتس بارویی بلندتر از باروی پیشین كشید، برج‌هایی برافراشت و دروازه‌هایی از چوب جنگلی و میخ‌های آهنین ساخت و كار گذاشت.
آنی، پایتخت ارمنستان، در اندك زمان به شهری ثروتمند و پرشكوه تبدیل شد، ساختمان‌ها و كلیساهایی زیبا افراشته شدند، چنان كه به «شهر هزار و یك كلیسا» شهرت یافت.
صنعت و تجارت از یك سو، و دانش و هنر از سوی دیگر به چنان پیشرفتی رسید كه آوازه آن در میان اقوام دور و نزدیك نیز پیچید. علل پیشرفت شتابان آنی این بود كه این شهر در مركز ارمنستان جای داشت، از این رو دارای امنیتی بیش تر بود. غیر از آن، ارمنستان و شهر آنی در مبادلات محور شمال- جنوب (میان بغداد و دریای سیاه) و محور شرق-غرب (میان قلمرو ایران و قلمرو بیزانس) نقش واسطه داشتند، در تقاطع راه‌های بازرگانی قرار داشتند و با شاهراه‌های مناسبی با شهرهای بزرگ كشورهای همسایه پیوند می‌یافتند. آنی از راه دریای سیاه با مناطق دوردست اروپا، لهستان و جنوب روسیه نیز دادوستد داشت.
