باگان؛ شهر هزار معبد در میانمار

ویرانه های شهر باگان مساحتی در حدود 25 كیلومتر مربع را تشكیل می دهند

شهر باستانی باگان، در میانمار یا همان برمه و در شرق آسیا قرار گرفته است. این شهر تاریخی در افسانه های محلی با اسامی دیگری هم شناخته می شود از تامبادیپا به معنی شهر مس گرفته تا تاسادسا به معنی شهر سوخته، چرا كه در گذشته معادن مس زیادی در این شهر و اطراف آن وجود داشت و بیشتر مردم با كار در همین معادن امرار معاش می كردند.

شهر باستانی باگان تا به حال با حوادث زیادی روبه رو شده و بارها تا مرحله نابودی هم پیش رفته و به همین خاطر با نام شهر سوخته هم شناخته می شود. با این حال معابد زیبا و قدیمی این شهر گردشگران زیادی را به میانمار می كشاند. به عقیده بیشتر توریست ها، تماشای طلوع و غروب آفتاب از این معابد از جذاب ترین مناظر موجود است كه چهره زیبایی به شهر داده است. این معابد هم اكنون به موزه هایی با تاریخ هزاران ساله تبدیل شده اند.

ویرانه های این شهر مساحتی در حدود 25 كیلومتر مربع را تشكیل می دهند. قدمت بیشتر این مكان های تاریخی به 1000 تا1200 سال پیش برمی گردد یعنی زمان اولین امپراتوری برمه. باگان تا قبل از اینكه شاه پینبیا آن را به عنوان پایتخت خود انتخاب كند، شهر بی اهمیتی بود ولی پس از آن به شهری بزرگ و مهم در برمه تبدیل شد. اما بعدها در یك دوره و تا زمان سلطنت آناوارتا، باگان رونق گرفته و رنگ و بوی شهر را به خود گرفت.

شهر باستانی باگان، در میانمار یا همان برمه و در شرق آسیا قرار گرفته است

نكته جالب اینجاست كه باگان با وجود 2000 معبد به عنوان یكی از مشهورترین شهرهای مذهبی دنیا هم شناخته می شود. در این شهر و از میان ویرانه های بعضی از معابد، عتیقه های بسیاری از این معابد به دست صاحب منصبان و متمولان دوران پادشاهی باگان ساخته شده بودند كه می خواستند برای خود معبدی اختصاصی و خانوادگی داشته باشند. آنها این معابد را به وسیله برده هایشان بنا می كردند. این برده ها باید در ازای یك غذای بسیار كم و بدون استراحت، این معابد را در كم ترین زمان ممكن می ساختند. به خاطر ثروت زیاد سازندگان این بناها بسیاری از تندیس های قرار گرفته در این معابد، از طلا ساخته شده یا با روكشی از طلا پوشیده شده اند.

معابد مشهور شهر باگان
 بسیاری از معابد شهر باگان شبیه به هرم و درست به ابعاد اهرام ثلاثه مصر ساخته شده اند. با این تفاوت كه اهرام ثلاثه به طور كلی یكرنگ بوده ولی این معابد در رنگ های مختلف درست شبیه به یك كیك چند طبقه عروسی به نظر می آیند. در میان معابد باستانی باگان، بوپایا پاگودا از همه قدیمی تر است و گفته می شود كه این معبد در قرن سوم و به دست شاه پاگان پیوساوی ساخته شده كه در بین سال های 168 تا 243 بعد از میلاد بر این سرزمین حكومت می كرد. البته نظرهای دیگری هم وجود دارند كه قدمت این معبد را بین قرن 9 تا 11 میلادی تخمین می زنند.

شهر باگان به عنوان یكی از عجایب معماری دنیای باستان شناخته می شود

پاگودا مشهورترین معبد شهر بوده و ارتفاعی در حدود 6 متر دارد. جالب ترین بخش آن سنگ بزرگی است كه در بالاترین قسمت آن قرار گرفته و با روكشی نازك از طلا پوشیده شده است. طبق افسانه ها این سنگ به وسیله موی یك بودا به حالت تعادل نگه داشته شده و هیچ چیزی برای تثبیت آن به كار برده نشده است. تماشای غروب آفتاب در حالی كه به نظر می رسد خورشید در پشت این صخره پنهان می شود، بسیار تماشایی بوده و یكی از پرطرفدارترین قسمت های بازدید برای ترویست هاست.
معبد مشهور دیگر این شهر با نام آناندا شناخته می شود و در سال 1090 و به دستور شاه كیان زیتا ساخته شده است. این معبد شبیه به غار افسانه ای ناندامولا در رشته كوه های هیمالیا ساخته شده. گفته می شود این غارها به عابدانی تعلق داشت كه بیشتر عمر خود را برای عبادت در آنجا گذراندند. ارتفاع معبد به 51 متر می رسد و مهم ترین بخش آن گنبدی از جنس طلاست كه در سال 1990 و در جشن 900 سالگی آن ساخته و در بالای معبد نصب شد. همچنین 4 مجسمه بسیار بزرگ بودا هم در این معبد قرار گرفته كه هر كدام به یك سو اشاره دارند.

كاكوساندا به شمال، كاناگاما به شرق، كاساپا به جنوب و گوآتاما به غرب، هر كدام از این تندیس ها مربوط به یك نسل هستند كه از میان آنها گواتاما جدیدترین تندیس ساخته شده است. معبد گاوداپالین هم در قرن 12 و به دستور شاه ناراپاتیسیتو ساخته شد. ارتفاع این معبد 60 متر بوده و به دلیل معماری نادرست، در زلزله سال 1975 به شدت آسیب دید ولی دوباره بازسازی شد.

اما دایامانگی بزرگ ترین معبد باگان است كه در بین سال های 1167 تا 1170 ساخته شد. این معبد علاوه بر بزرگی، شامل عتیقه ها و تندیس های با ارزش و تنومندی است كه در عصرهای مختلف به معبد اضافه شده اند. پس از پاگودا، این معبد یكی از مشهورترین و پربازدید كننده ترین معابد به حساب می آید.

یكی دیگر از مشهورترین معابد باگان معبد شوسانداواست كه در سال 1057 و به دستور شاه آنواتا ساخته شد. در ساخت گنبد این معبد از موی بودای مشهور آن زمان استفاده شده است. در آن زمان آنها تصور می كردند كه با این كار می توانند معبد را پاك نگه دارند و طبق عقایدی با این كار معبد را تقدیس می كردند. در گذشته نام این معبد گانش بود. 5 تندیس از سر فیل نیز در 5 گوشه از این معبد قرار گرفته اند كه با توجه به قدمت هزاران ساله شان ارزشی بسیار دارند.

معبد شوزیگون در شهر باگان به خاطر تعداد عتیقه هایی كه در آنجا قرار گرفته معروف شده است

ماهابودهی یكی از معابدی است كه در ساخت آن دقت بسیاری صورت گرفته و دقیق ترین معبد شهر لقب گرفته و نسخه دومی از معبد مشهور گایا در هندوستان است. این معبد در بین سال های 1210 تا 1234 و به دستور شاه ناتوگمیا به هندوستان سفر كرده و معبد گایا را دیده بود، ساخته شد. در تمام قسمت های این معبد حفره ها و عقب نشینی هایی در دیوار وجود دارند كه تندیس هایی از بودا در حالت های مختلف در آنها قرار داده شده اند.
اما معبد شوزیگون معبد دیگری است كه به خاطر تعداد عتیقه هایی كه در آنجا قرار گرفته معروف شده است، تا حدی كه این معبد با نام محفظه عتیقه ها هم شناخته می شود. شوزیگون به دستور شاه آنوارتا ساخته شده ولی نیمه كاره رها شد تا اینكه بالاخره در سال 1089 به دستور شاه كیان زیتا تكمیل شد. در این معبد تعداد بسیار زیادی از استخوان ها و موهای بوداهای عصرهای مختلف نگهداری می شوند.

شهر باگان با وجود 2000 معبد به عنوان یكی از مشهورترین شهرهای مذهبی دنیا شناخته می شود

 معابدی در شهر باگان كه تخریب نشدند
بیشتر قسمت های شهر باگان در زلزله ویرانگر سال 1975 به شدت تخریب شد اما نكته جالب اینجاست كه بسیاری از معابد از این حادثه جان سالم به در برده و هیچ كدام آسیب جدی ندیدند. البته قسمتی از معبد پاگودا شكست و داخل رودخانه ای كه در نزدیكی آن قرار داشت، سقوط كرد. با این حال پس از مدت كوتاهی تمامی معابد و آثار باستانی درست به شكل اولیه ولی با مصالح جدید ساخته شدند. با اینكه زلزله بسیار شدید بود و حتی به معبد پاگودا آسیب رساند اما سنگ بالای آن هیچ آسیبی ندید و راز تعادل آن همچنان سر به مهر باقی ماند.